Sigaraya ara verin

Sigaraya üniversitede başladım 1977 yılında. 1996 yılında da ara verdim. Yaklaşık 20 sene sigara içmişim bu hesapla. Önce tek tük otlakçılık yaparak başlayan tanışıklık, sonra paket taşıma ile tiryakiliğe dönüşerek devam etti. Sigaraya çok çabuk alışıyor insan, bir iki derken ne olduğunu anlayamadan tiryaki oluveriyor.

Maltepe içerdim o zamanlar, uzun yıllar Maltepe tiryakiliğim devam etti, ara verdiğimde söndürdüğüm son sigaram, sanırım 2000 idi. O son günlerde, günde iki pakete yakın sigara içerdim tabii buna içmek denirse, herhalde, günde iki paket sigara yerdim demek daha doğru.

Sigarayı severek içtim hep, sigara bir dost, yoldaş, sırdaş oldu yıllarca bana, en fazla sigara içmek istediğim anlar, kendimle baş başa kalıp düşünmek istediğim anlardı. Bir de çay, kahve, yemek sigarayla daha mı iyi gidiyordu, sigara ile daha mı bir anlam kazanıyordu ne!

İnsan sigara içerken, sigaranın vücuda verdiği zararın tam bilincinde olamıyor, gençliğin verdiği enerjiyle farkına da varamıyor üstelik. Bir tatil sonrası rahatsızlığım nedeniyle muayene olduğum doktor boğazıma baktı, bana da gösterdi, boğazımın halini görünce ne diyeceğimi bilemedim. Soba bacası karalığına yakın bir karalık dersem pek abartma sayılmaz. Böyle içmeye devam ederseniz bir on yıl daha içebilirsiniz ama sonrası için bir şey diyemem dedi.

Doktor 10 yıl dedi ya ben içmeye devam ettim.

Ara vermeye nasıl karar verdim. Dikkat ederseniz ara vermek deyimini kullanıyorum, çünkü sigaranın bırakılamayacağını düşünüyorum. Sigara bırakılmaz ara verilir. Bu ara da kişiden kişiye değişir. Kimi bir gün ara verir, kimi 20 yıl. Ama eninde sonunda bir gün mutlaka sigara içermiş tiryaki.

Sigaraya ara verme kararımda iki şeyin etkisi olduğunu düşünüyorum. Bir gün çocuklarla sinemaya gitmiştik, arada sigara içmek istedim, baktım etrafta hiç kül tablası veya o vazifeyi görecek bir şey yok, birine sordum, şurada var diye gösterdi, şurası dediği yer de; kazan dairesine açılan bir koridorda, iki tuvalet kapısının arasında ayaklı bir kül tablası. İçmeyin şu zıkkımı, içiyorsanız da alın burada için deniliyordu sanki. Sigara içenlerin maruz kaldığı, sanki ikinci sınıf vatandaş muamelesinin üstüne bir de kapalı mekânlarda sigara içmeye yasak gelince işin tadı iyice kaçtı. İstediğin yerde, canının istediği anda sigara içememe, uygunsuz, keyifsiz yerlerde sigara içme, onun da adına sigara içme denirse tabi, vazife yapar gibi sigara içmek, sigara içmenin keyfini kaçırdı.

Evde sigara içmemeye hep özen gösterdim. Hafta sonları çok az sigara içerdim. İş ortamının sigara içmeyi arttırdığı bir gerçek. Birini söndürmeden diğerini yakıyorsunuz istemeden. Sigara isteyince canım, sigara yaktıktan sonra kül tablasında yanan bir sigara daha olduğunu fark ettiğim anlar olmuştur. Bu da gösteriyor ki sigara içmek gayri ihtiyari, istemeden içiyorsunuz. O halde kendimizi kontrol edebilirsek bırakabileceğimiz de son derece açık.

Sigaraya ara vermek için aradığım bahaneyi bulmuştum ve bu alışkanlıktan kurtulma kararımı uygulamaya koyarak içtiğim sigarayı söndürüp sigaraya ara verdim. Aslında bahaneye de gerek yok sigaraya ara vermek için, sağlığımız için yapmamız gereken bir iş bu iş.

Ara verme kararımdan sonra sigarayı çevremden uzaklaştırmadım, evde, iş yerimde masanın çekmecesinde bir sigara mutlaka oldu. Çok canım çektiğinde alıp elime kokladığım çok olmuştur. Yanımda, odada sigara içenlere de ses çıkarmadım, bilakis, yakın bir sigarada dumanından faydalanalım, dediğim de çok olmuştur.

Bir anda karar verip ara vereceksiniz ama evden, çekmecenizden onu tamamen uzaklaştırmayacaksınız. Onun yakınınızda olduğunu bilmek sizi rahatlatacaktır. Bir tiryaki için en büyük felaket, aradığında, içmek istediğinde sigarasının olmamasıdır.

Bu işi başarmanın temel kuralı istemektir. Gerçekten istiyorsanız sigaraya ara verebilirsiniz. Kararı hemen verecek ve arayı başlatacaksınız. Pazartesi olsun, hafta sonu gelsin de öyle demeyin, rejim mi ki sigara, takvim ile ara verilsin, ancak rejime belli bir günde başlanır. Sigaraya ara verme ani olmalıdır.

Bu işi başarmanın anahtarı ise ara vermek deyimini kullanmaktır. Sigara ikram edenlere sağ ol bıraktım demeyin, ara verdim deyin. Bırakıp tekrar başlamak, ele güne mahcup olmak korkusudur, bizi bu yolda başarısızlığa uğratan. Sigaraya ara vermek, psikolojik bir savaştır. Ara verdim demek de bu psikolojik savaşı kazanmamızı sağlayan parola. Tekrar içerseniz dert değil bırakmamıştınız ki ara vermiştiniz. Hani sen bırakmıştın ne oldu diyecek olanları bu şekilde devre dışı bırakma duygusu insanı çok rahatlatıyor.

İlk dakika, saat, gün, hafta, ay yıl zor geçiyor gerçekten, en azından bende öyle oldu. Bu kısa süren kriz anlarını bir başka şeyle oyalanarak atlatabilirsiniz rahatlıkla, bu kriz dediğim istek kısa süreli, çabuk geçiyor, tabi bu bir daha hiç gelmiyor demek değil, Sıklıkla uğramaya devam ediyor. Ara uzadıkça istek de bağımlılık da azalıyor, içme isteği yok oluyor. Bunun için herhalde birkaç yıl geçmesi lazım.

Birkaç gün, bir hafta belki bir ay geçtikten sonra, bir tane yakayım nasıl olsa içmeyince içmiyorum diye aklımdan çok geçti ama yapmadım siz de yapmayın. Çünkü bırakıp yeniden başlayan birçok arkadaşımdan, arkadaşlarınızdan gördüğümüz gibi, o bir tanenin sonu gelmiyor ve hızla bıraktığınız noktaya geri dönüyorsunuz. Bir tane yakayım canım derseniz, 10 defa bıraktım ama gene geri başladım diyenlerden olursunuz.

Günde, birkaç günde bir 1-2 tane sigara içenlere hep gıpta ile baktım hala da bakıyorum. Onların sırları, sigarayı hep böyle tek tük içmeleri olsa gerek, aksi halde onlarda bize benzerlerdi, bilsem ki günde 1, 2 sigara içeceğim hemen yeniden başlarım. Ancak bu mümkün değil, çok kısa zamanda ara verdiğinizde içtiğinizden daha fazlasını içmeye başlarsınız. Sanki ara verilen dönemde içmediğiniz sigaraları da telafi etmek ister gibi.

Sigaraya ara vermenin en büyük zararı kilo almak. Bazılarımızın ara vermeme gerekçesi de bu. Eğer benim yapamadığımı yapabilir spor yapıp yediğinize de dikkat edebilirseniz bu zararı da en aza indirebilirsiniz. Kilo alma gene olacaktır , çünkü sigaraya ara verince damak tadınıza yeniden kavuşuyorsunuz , en sevmediğiniz yemekler bile başka kokuyor sanki..

Gelin kendinize bir iyilik yapın. Sizde bugün sigaraya ara verin.

B. Sıtkı GÜRLER 12.09.2007