Şile Deniz Feneri Müzesini gördünüz mü ?

Şile Feneri, Karadeniz sahillerinde seyir yapan gemiler için rota feneri olarak Osmanlı'lar zamanında Fransızlara verilen imtiyaz sonucunda Fenerler İdaresi tarafından 1859 yılında inşa edilmiştir.

Türkiye'nin en büyük feneri olup deniz seviyesinden 60 metre yükseklikteki kayalıklar üzerine 110 cm. kalınlığında örme taş kuledir. Fenerin sekizgen şeklindeki kulesinin yüksekliği 19 metredir. Gündüz iyi görünebilmesi için kule siyah - beyaz yatay bantlar şeklinde boyanmıştır. Karadeniz'de 41° 10' 45'' N - 29° 37' 00'' E mevkiinde çakma karakteri Fl.W.15 Sn.(1.5+13.5) olan fenerin görünüş mesafesi 20 deniz milidir. Fenerde ışık kaynağı olarak fitilli gaz yağı lambası kullanılmış daha sonra LPG ile çalışan parlak ışıklı manşonlu ( gömlekli ) lambalar kullanılmış ve şu anda 1000 W'lık elektrik lambası ile aydınlatması sağlanmaktadır. Işık kaynağını kuvvetlendirerek uzaktan görünmesini teminen odak uzaklığı 925 mm olan 8 adet kotodiyoptrik panel kullanılmaktadır. Söz konusu optik paneller bilyalı yatak üzerinde dönebilen dairesel platform üzerine sekizgen teşkil edecek şekilde yerleştirilmiş bulunmaktadır. Işık kaynağı odakta sabit olarak yakılmakta ve platform üzerindeki optik panellerin döndürülmesi suretiyle fenerin çakar ışık vermesi sağlanmaktadır.

Panellerin döndürülmesi için kurmalı devir makinesi kullanılmakta saat makinesi muadili olan makine düşey ağırlıkta tahrik edilen tambur ile kurularak çalıştırılmaktadır. Fener kurmalı devir makinesi sistemi ile 2 saatte bir kurulmakta, 1 dönüşünü 120 sn.'de tamamlamaktadır.

Benim Atölyeler Şube Müdürlüğü yaptığım ve Sayın Orhan KARAAHMETOĞLU’nun Seyir Yardımcıları Dairesi Başkanlığı yaptığı dönemde, malzemelerin hazırlanması ve müzenin düzenlenmesinde nacizane katkılarımız olan iç Dış Boyası ve bahçe düzenlemesi yapılarak elden geçirilen fenerimiz eskiden kullanılan fener cihazlarının sergilendiği müze haline dönüştürülmüştür. Türkiye'nin en büyük feneri olan tarihi Şile feneri, Kıyı Emniyeti Genel Müdürlüğüz tarafından 2004 yılında müze olarak hizmete açıldı.

Denizde yeni teknolojik iletişimlerin ortaya çıkması ile klasik anlamdaki kıyıdan seyreden gemilere yardımcı olan klasik deniz fenerleri özellikle lojmanlı olanlar batıda balayı butik otelleri olarak kullanılmaktadır. Ülkemizde ise işletmeciliği Kıyı Emniyeti Genel Müdürlüğünde olan birçok deniz fenerinin işletmesi özelleştirilerek turizme açılmıştır. Batı Karadeniz turlarının ziyaret ve uğrak yeri de olan Şile Deniz Fener müzesini gezmenizi öneririm. Kuleye müze görevlisinin bilgisi ve kontrolü aracılığı ile çıkmanızı da şiddetle tavsiye ederim.

Kültür Turizmine yönelik olarak açılan bu müzenin Ülke Kültürümüze katkı sunmasını içtenlikle diliyorum.

Nizamettin BİBER