Sınavlara hazırlık sürecinde psikolojinin verilerden yararlanma

Sınavlara hazırlanan adaylarda bazı ortak sorunlar var. Bu sorunları bir kısmı gerçekçi bir kısmı ise gerçek dışı düşüncelere dayanmaktadır. Örneğin; matematik konularını anlamıyorum, fizik problemlerini çözemiyorum, tarih dersi çok sıkıcı geliyor, öğrendiklerimi çok çabuk unutuyorum, sınavda kaygımı kontrol edemiyorum türü sorunlar hazırlık sürecinde öğrenciler için ortak sorunlardır.

Bu tür sorunlar psikolojinin öğrenmeye yönelik verileriyle daha rahat çözülebilir.

Öğrenmeyle ilgili psikolojik veriler ve bunlardan istifade etmenin yolları;

• Öğrenme etkinliğinden sonra zihni uyarıcılara kapalı tutulması unutmayı azaltır.

Psikolojinin Bilgi-İşleme Kuramına göre unutma ve hatırlama ile yapılan araştırmalara göre ’’öğrenme etkinliğinden sonra zihnin uyarıcılara kapalı tutulması unutmayı yavaşlatır’’ ilkesi öğrenmeyle ilgili önemli ipuçlarındandır. Bu ilkeye yönelik olarak, öğrenme etkinliğinden sonra zihinsel etkinliklerin gerektiren faaliyetlerin yapılmaması ve duyu organlarının uyaranlardan yalıtılması unutmayı en aza indirecektir. Bu göre herhangi bir dersi anlamada güçlük çekiyorsanız o dersle ilgili yatmadan önce yazılı olarak notların alınması veya konuyla ilgili 20-25 sorunun çözümünü yazılı olarak kaydedilmesidir. Ardından da herhangi bir farklı bir zihinsel etkinlik yapmadan hemen yatılmasıdır. Sabahleyin ise sadece 10 dakika yatmadan önce yazmış olduğunuz dersi çalışmak veya soru çözümlerini tekrar etmektir. Bu uygulamaya 2-3 hafta devam edilmelidir. Bu yöntemle belli bir zamandan sonra çok zor öğrenilen konuları çok kolay öğrenebilecek, hatırlanması gereken konuları çok rahat hatırlanabilecektir.

• Belleğin yapısından istifade etmek

İnsanlarda 2 tür bellek var. Bunlar, uzun süreli ve kısa süreli belleklerdir. İlk öğrenilen bilgiler, kısa süreli bellekte depolanır. Kısa süreli belleğin kapasitesi sınırlıdır ve dış etkilerden çabuk duyarlıdır. Öğrenilenlerin kalıcı olması için öğrenilen bilgilerin mutlaka uzun süreli belleğe aktarılması gerekir. YGS ve LYS hazırlık sürecinde okulda ve derste öğrenilen bilgilerin hemen tekrar yapılarak bilgilerin uzun süreli belleğe kaydedilmesidir. Şunu da unutmamak gerekir ki, öğrenilemeden sonra yapılan tekrar ile bilgiler  % 90 kalıcı hale gelmektedir. Tekrar ne kadar ötelenirse hatırlama da o kadar zorlaşmaktadır.

• Bütün – parça – bütün ilişkisi kurmak

Özellikle sözel nitelikteki derslerin öğrenilmesinde uyulması gereken stratejik çalışma, bütün-parça ilişkisinin kurulmasıdır. Yapılması gereken ise şudur. Önce çalışacağınız herhangi bir sözel dersin bütün olarak ele alınması, sonra parça olarak konuya yaklaşılması, daha sonra da genel olarak tekrarların yapılmasıdır. Ders çalışırken de kavram haritalarının oluşturulması, grafik ve şekillerden istifade edilmesi kavramlar arasında örüntü oluşturacağından dolayı bilgilerin öğrenilmesini kolaylaştıracaktır. Bu bilgi sözel nitelikte ve uzun konular için çok olumlu sonuç vermektedir.

• Stresin olumlu özelliğinde yararlanmak

Stres kişiyi ayakta tutan bir tür gerilimdir. Sınavlara hazırlanan adayların % 70 stres yaşamaktadır. Stresin önemli bir özelliğinin öğrenme sürecinde itici bir güç olması, bizim için enerji üreten bir santral işlevi görmektedir. O halde stresten yararlanmak gerekir. Çünkü başarılı olmak için ona ihtiyacımız var. Bu durumda önemli olan stresin kontrol altına alınmasıdır. Bireylerde stresin oluşmasında en önemli neden, belirsizliktir. Sınavlara hazırlanırken adayların nasıl, nerede, ne zaman çalışacağını bilememesi, ne ile karşılaşacağını kestirememesi stresi oluşturmaktadır. Belirsizliklerin giderilmesi, hedeflerin ve beklentilerin açık ve net olması stresi azaltacaktır.

Psikolojinin verilerini kullanarak sınavlara daha bilinçli hazırlanmak elimizdedir.

FARUK ARDIÇ

Eğitimci