Sinüzitin oluşu

Sinüsleri temizleyen ince kanallar tıkanmasından sinüzit hastalığı başlar. Bu tıkanıklık tedavi edilir veya kendiliginden açılırsa hastalik iyileşmiş olur, acilmazise hastalık kronikleşir.

Rinosinüzitler zaman ve neden oldukları şikayetlere göre dört ayri grupta toplanır.
1. Akut rinosinüzitler, ani başlayıp 4 hafta içinde şikayetlerin tamamen kaybolması ile sonlanan rinosinüzitlerdir.
2. Subakut rinosinüzitler, dört haftadan fazla sürüp 12 haftadan önce sonlanan akut rinosinüzitlerdir.
3. Tekrarlayan akut rinosinüzitler, bir yıl içinde, en az 7 günde sonlanan dört ya da fazla akut rinosinüzit olmasıdır.
4. Kronik rinosinüzitler, şikayet ve bulguların 12 haftadan uzun sürdüğü rinosinüzitlerdir.

Sinüs kanallarının tıkanıklığına bazı burun içi ve sinüslerle ilgili yapısal koşullar, tekrarlayan üst solunum yolu infeksiyonları, allerjik sebepler, polip ve geniz eti gibi oluşumlar yol açabilir. Bazı kalıtsal sorunlar ve bağışıklık sorunları da sinüzitin diğer sebepleridir.

Akut sinüzit yeni oluşan sinüzit anlamına gelir. Tedavi edildiği zaman tamamen iyileşir. Ancak kronik sinüzit sinüslerde sürekli bir iltihap olması anlamına gelir ve tedavisi de zordur. Tedaviye cevap vermez ise cerrahi müdahale gerektirebilir.

Kronikleşen sinüzite kendini şiddetli baş ağrılarıyla gösteren sinüzit, kişinin yaşamını olumsuz etkiler. Fakat biraz dikkat ederek bu hastalıktan korunmak mümkündür. Burun çevresindeki kemiklerin içerisinde yer alan hava boşluklarına sinüs (paranazal sinüs) adı verilmektedir. Yanak sinüsleri (maksiler sinüsler), alın sinüsleri (frontal sinüsler), gözler arasındaki sinüsler (ön ve arka etmoid sinüsler) ve en gerideki sfenoid sinüsler olmak üzere beş çift sinüs mevcuttur. Burnun içerisini döşeyen mukoza sinüslerin içinde de devam eder sinüsleri döşeyen mukozadaki salgı bezleri gün içerisinde 0, 5-1 litre salgı sümük-mukus üretir. Üretilen bu mukus mukoza üzerinde bulunan silia denilen mikroskopik kamçıların hareketleri ile sinüsleri burna bağlayan ostium denilen dar kanallara doğru taşınarak bu kanallardan buruna boşaltılır. Mukus içeriğinde bulunan maddelerle mikroplara karşı vücut savunma sitemine yardımcı olurken solunum havasındaki partiküllerin filtre edilmesine ve havanın akciğerlere gitmeden önce nemlendirilmesini sağlar. Sinüzitten kurtulmanın imkanı vardir. Herkes sinüs enfeksiyonu geçirebilir ama allerjisi ve yapısal burun bozuklukları olanlar, daha fazla enfeksiyona maruz kalanlar ve sigara içenler daha fazla risk altindadir.

Akut ve kronik sinüzitin belirtileri birbirinden farklıdır. Akut sinüzit daha şiddetli şikayetler ile kendini gösterir. Ağrı en sık görülen şikayettir. Baş ağrısı, yüz ağrısı, göz çevresinde ağrı şeklinde fark edilir. Öne doğru eğilmekle artan dolgunluk tarzında tarif edilen bir ağrıdır. Ayrıca burun tıkanıklığı, koyu kıvamlı ve sarı-yeşil renkli burun akıntısı, koku duyusunda azalma, geniz akıntısı, ateş, göz kapakları, çene ve dişlerde ağrı, ağız kokusu, burun kanaması ve yüzde şişme gibi belirtiler olur. Kronik sinüzitte şikayetler daha az şiddetlidir ancak süre olarak 3 aydan uzun sürer. Sanılanın aksine ağrı daha azdir. Hastada daha çok koku almada azalma veya kötü koku, burun tıkanıklığı, öksürük, geniz akıntısı olarak rahatsız eder.

Sinüs cerrahisinde endoskoplar aracılığı ile sinüslerin burun içine açıldıkları deliklere ulaşılıp delikler genişletilmekte ve sinüslerin havalanmasına imkan sağlanmaktadır. Cerrahi genel ve lokal anestezi altında yapılabilmektedir. Cerrahi sonrası burun içine kısa süreli küçük tamponlar yerleştirilmekte ve ameliyat sonrası hasta birkaç kez pansumana çağrılabilmektedir. Bu mudahale çok ağrılı olmayan, hasta konforunun bozulmadığı ameliyatlardır. Başarı oranı % 90'ların üzerindedir.

Saygılrımla,

Mustafa Uçman