Şişko Lorenz Eğrisi

Ekşi sözlüğü severim. Zaman zaman aşırıya kaçan argo kullansalar da, anlatılması çok çok zor olan konuları tereyağdan kıl çekercesine basitçe anlatır oranın elemanları.. 

Lorenz eğrisini şöyle anlatıyorlar: (http://www.eksisozluk.com/show.asp?id=14982164) "1905 yılında max otto lorenz tarafından geliştirilen eğrinin, amacı milli gelirin ülke nüfusu içinde bölüşümünü açıklamaktır. grafiğin dikey ekseninde, milli gelirin toplamı 5 eşit noktaya ayrılmıştır, her nokta milli gelirin 5'te birini yani %20'sini temsil eder. yatay eksende ise toplam nüfusun %20'lik paylara bölünmüş hali bulunmaktadır. grafiğin 0 noktasından 45 derece açı ile "tam eşitlik doğrusu" geçer. bizim lorenz eğrimiz bu tam eşitlik doğrusundan ne kadar uzağa yayılıyor ise, gelir dağılımımızdaki eşitsizlik o kadar çoktur. eğri tam eşitlik doğrusuna yaklaştıkça adaletli gelir dağılımına yaklaşılıyor demektir." 

Yani "Bu eğri, yatay eksene doğru ne kadar dobişkoysa :p (dikey eksene doğru olamaz zaten!) gelir dağılımı o kadar bozuk demektir" sonucunu çıkartabiliriz buradan. 

Yurdum eğrisini çizmeye gücüm yetmez! İlkin güncel ve doğru rakamlar gerekir. İkincisi çok çarpıcı bir grafiğin ortaya çıkması korkutur beni.. Ama epeyce şişman olduğu açık.. Zaten bunu kâğıt üzerinde görmek değil, pratikte hissetmek gerekir. Hisseden hissediyor da.. 

* * * 

İşte bu adaletsizliği kısmen de olsa düzeltmek için; "Toplumdaki diğer kişiler ile eşit koşullarda yaşamadığı düşünülen belli gruplara çeşitli ayrıcalıklar (=Herhangi bir konuda, bir kişiye ya da kişilere belirli koşullarla tanınan haklar anlamında) tanıyarak onları destekleme" adı verilen pozitif ayrımcılık veya pozitif haklar denilen uygulamalar yapılır. 

Burada çooook ince ayrımlar var. Çünkü; "hak" ile "destek" kimi durumlarda birbiriyle iflah olamaz biçimde çelişir. Aynı yerde olamazlar! Birincisine "hak verilmez, alınır" denilir ötekisi sadece verilir (ya da sağlanır)! 

Bir diğer ayrım; yukarıda anlatmaya çalıştığım lorenz eğrisi grafiğine çoğu durumda girmez bu "pozitif hak"lar. O nedenle, grafikle gerçek hayat çelişiyor görülür. "Gelir dağılımının bu kadar bozuk olduğu bir ülkede isyanlar patlaması gerekiyorken yaprak kımıldamıyor. Nası oluyor bu iş?" diye şaşılarak bakılır çevreye.. 

"eşit koşullarda yaşamadığı düşünülen belli gruplar"a "destek" uzun zamandır verilir yurdumda. Kimi ürünlerde çiftçiden yapılan destekleme alımlarından tutun, belediye otobüslerinde kullanılan indirimli karta kadar çok çeşitli alanlarda uygulanır. Ustalık; bu desteği hissettirmeden, diğerlerinin yanında rencide etmeden, başına kakmadan, politik hesaplar yapmadan vermektedir.. Bunu da yapsa yapsa "sosyal devlet" yapar.. (O da başka bir blogun konusu olsun..) 

Güzel yurdumda 50 yıldır, ülke yönetiminde söz sahibi olanlar; bu durumu çok iyi tahlil edip, kartları çok iyi oynayanlardır. Muhalefetin ise karşısına daha güçlü seçenekler bulmaktan başka şansı yoktur! Bulduğu zaman yer değişirler. Hep böyle olmuştur.