Siyasetçiler için seçim dersleri 11: “Prime time” ve propaganda

Seçimler yaklaştıkça her siyasi parti medyada en çok görünmek istiyor. Bunun için her fırsatı değerlendiriyorlar. Ancak bu fırsatlar her siyasi parti için kolay yaratılamıyor.

Televizyonlarda günün her saatinde tanıdık veya ilk kez gördüğüm çok sayıda siyasetçiyi görüyorum. Her televizyon kanalı RTÜK ve YSK denetiminde olduğunun bilincinde olduğunun farkında ve partilere eşit zaman ayırma çabası içindeymiş gibi görünüyor.

Geçen seçim öncesinde hergün kapatılan televizyon ve radyo haberleri duyuyorduk. Bu kez televizyon kanalları oldukça dikkatli davranıyorlar. Kağıt üzerinde bir eşitlik var gibi görünse de gerçekte bu durum nasıl?

RTÜK şöyle bir çalışma yapsa:

Her televizyon kanalının her siyasi partiye ne kadar zaman ayırdığını hesaplasa. Başbakan ve bakanların ekrandan olduğu zamanların ne kadarının parti haberi gibi değerlendirilebileceğini değerlendirse. Bu seçimde çok moda olan halka sorulan sorulara verilen yanıtların hangi parti için olduğunu gözönüne alsa. Her partiye ait haberlerin hangi izlenme diliminde yayınlandığı bilgisini ölçüm şirketinden istese.

Bu bilgileri değerlendirerek, her kanalda her siyasi partinin haberlerinin “reel” olarak seyirciye ulaşma değerlerini bulsa ve bu değerleri görünen değerlerle birlikte yayınlasa. Bütün bu bilgilere göre siyasi parti propaganda endeksi hazırlasa. Reel olarak seyirciye ulaşma endeksinde en çok pay alan parti 100 olacak şekilde tüm partilerin endex değerleri yayınlansa. YSK da buna göre işlem yapsa.

Bu bir seçim ütopyası değil. Bugün karar verseler birkaç gün sonra yapacak teknik altyapı RTÜK'ün elinde bulunuyor.

Kimi televizyon kanallarında, kimi siyasi partilere ait haberler, mitingler ve konuşmalar “prime time” içinde verilirken, diğerleri günün içinde daha az seyredilen saatlere konuluyor. RTÜK ve YSK süreleri denetlediğinde bir denge varmış gibi görünse de gerçekte bu denge olmuyor. Ayrıca diğer partilere ait hazırlanan haberlerin ne kadar işlevsel olduğu tartışılabilir. Ancak bunun ölçülmesi olanaksızdır.

Ülkemizde seçim öncesinde tüm partilere adil davranılması için seçim yasasında düzenlemeler yapılması gerekiyor. Özellikle şu anda mağdur durumda olan siyasi partiler meclise geldiklerinde bu düzenlemeleri yapmak için şimdiden söz vermelidirler. Sonra da bu sözlerini tutmalıdırlar.