Siyasi Rejimler Yönünden Devletler

Devletlerin yönetim yapıları karşılaştırılırken “Siyasi Rejim” yönünden sınıflandırılmaları da gerekir. Buna göre devletler Demokratik Devlet, Mutlak Monarşik Devlet ve Diktatörlük olarak üç şekle ayrılır.

Diktatörlükler ise; Otoriter Diktatörlük ve Totaliter Diktatörlük olarak iki farklı uygulamaya sahne olmaktadırlar. Daha sade bir sınıflandırmaya gerek duyulursa Otoriter Devletler ve Demokratik Devletler olarak iki farklı ayrım yönetim yapıları açısından karşılaştırılırken kullanılabilir.

Demokratik Devletler açık iktidar ilkesine dayanır ve iktidarın yetkileri anayasal olarak kişi hak ve özgürlükleri ile sınırlandırılır. Yönetenlerin otoritesinin yönetilenler lehine sınırlandırılması da denilebilir.

Günümüzde devlet yapılarında yaygın bir demokratikleşme görülmektedir.

Tersine bir uygulama ile yönetenlerin otoritesinin yönetilenler aleyhine genişletilmesi otoriter rejimleri ortaya çıkarır. İktisadi ve toplumsal yapıdaki dengelerin bozulması ile ile meydana gelen otoriter rejimler, hükümet biçimi olarak siyasal özgürlüklerin kötü kullanılması ve genel çıkarlara göre bireyciliğin yani bencilliğin ağır basmasıyla açıklanabilir.

Latin Amerika, Afrika, Ortadoğu ülkelerinin bazıları ile geçmişte Avrupa ülkelerinde görülen otoriter rejimler açık toplum anlayışının artmasıyla beraber azalma eğilimi göstermektedirler.

İdari örgütlenme biçimlerine göre devletleri sınırlandırmaya kalktığımızda kamu otoritesinin ağırlığına göre bir sınıflandırma gerçekleşir.

Merkeziyetçi Devletler ile Âdem-i Merkeziyetçi Devletler iki ana ayrımı oluşturur.

Ahmet Buğra TOKMAKOĞLU

Abtokmakoglu@gmail.com