Mlliyet Milliyet Blog Milliyet Blog
 
Facebook Connect
Blog Kategorileri
 

23 Aralık '15

 
Kategori
Ruh Sağlığı
 

Şizofreni ve sigara bağımlılığı

Şizofreni ve sigara bağımlılığı
 

Şizofreni ve Sigara


Günümüzde; başta sigara olmak üzere tütün ve tütün mamüllerinin kullanımı, bağımlılığa neden olmasından dolayı bir hastalık olarak kabul edilmekte ve ruhsal hastalıklarla ilişkili olduğu bilinmektedir.  Şizofreni, depresyon ve anksiyete bozukluğu gibi psikiyatrik problemlere sahip bireylerde, sigara ( tütün) bağımlılığının daha fazla oranda bulunduğu yapılan çalışmalarla vurgulanmaktadır.

Mental hastalığı olan bireylerde genel toplum ortalamalarına göre daha fazla oranda sigara kullanımı bulunmaktadır. Özellikle psikiyatrik hastalığı olan bireylerde sigara kullanma sıklığı batı ülkelerinde genel popülasyondakinin 2-3 katıdır.  Avrupa ve ABD’de ayaktan ya da yataraktedavi edilmekte olan psikiyatrik hastalarda sigara içme oranları % 52-59 arasında bildirilmektedir.  Yatarak tedavi edilmekte olan genel psikiyatrik hastalarda ise % 70-88 sigara kullanımı tespit edilirken buna benzer bir oran (% 75-85) yatarak tedavi edilen şizofreni hastalarında da elde edilmektedir. 

Genel olarak şizofreni hastalığı olan kişilerde ise; % 50 - %90 arasındasigara içim oranları bildirilmektedir.  Şizofreni alt tiplerine göre sigara kullanımı sıklığında bir farklılık olup olmadığı net olmamakla beraber, bazı çalışmalarda paranoid alt tipinde sigara kullanımının diğer tiplere göre daha sık olduğu (% 76-77) konusunda uzlaşan veriler bildirilmiştir.

Şizofreni hastalığına sahip bireylerin daha yüksek nikotin ve katran içerikli sigaralar içtiği ve bu sigaraları bitişine çok yakın noktalarına kadar içtikleri gözlenmiştir.  Sigara içen şizofreni hastalarında, antipsikotik ilaç dozu artırıldıkça uyarıcı etkisinden dolayı sigara içme isteğinin de arttığı gösterilmiştir.

Hayvanlar ve insanlar üzerinde yapılan çalışmalarda nikotinin merkezi sinir sisteminde doğrudan dopaminerjik iletimi artırdığını, bilişsel performansı güçlendirdiği ve şizofreni hastalarında görülen duyusal perdeleme bozukluklarınıdüzelttiğini göstermektedir. Sigara içimi ve şizofreni hastalarındaki bilişsel yoksunluğun (kognitif defisit) iyileşmesi acısından bakılacak olursa; nikotinin şizofreni hastalarındaki anksiyete, apati ve zayıf konsantrasyon gibi belirtileri azaltıcı etkisi üzerinde etkili olabileceğini gösteren çalışmalar vardır. Bununla birlikte sigara içimi; çoğu antipsikotiğin metabolizmasının hızlanmasına neden olarak antipsikotik ilaç etkinliğini azaltmaktadır.

Sigara içme, ciddi sağlık sorunlarının yanında şizofreninin kötü gidişi ile de ilişkilidir. Sigara içen şizofreni hastalarında psikiyatrik nedenlerle hastane yatışlarının sigara içmeyenlerden daha sık olduğu bilinmektedir.  Sigara içme, şizofreni hastalarının bilişsel kusurlarını tamir etmek ve antipsikotik ilaçların yan etkilerini azaltmak için bir kendi kendine tedavi çabası olarak görülebilir. Bu hastaların (düşünülenin aksine) sigarayı bırakma motivasyonları vardır ve bu hasta grubunda yararlı bulunan farmakolojik ve psikolojik yöntemler bulunmaktadır. Sigara bırakma tedavilerinin standart psikiyatrik tedavinin içine entegre edilmesinde yarar vardır.

Sigara dünyada yılda 3-5 milyon insanın ölümünden sorumludur ve bu sayının 2020-2030 yılları arasında 10 kat artması beklenmektedir.  Ciddi psikiyatrik bozukluğu olan kişilerde sigara içmeyle doğrudan ilişkili olan kanser, kardiyovasküler hastalıklar ve solunum yolu hastalıklarına çok daha sık rastlanmaktadır.  Bu nedenle ciddi psikiyatrik bozukluğu olan kişilerin genel toplum ortalamasına göre 20-30 yıl daha erken öldüğütespit edilmiştir.

Ciddi psikiyatrik bozukluğu olan kişilerde sigara kullanımı yaygın olduğunu biliyoruz. Psikiyatristlerin hastalarını sigarayı bırakmaları için motive etmeleri ve bu konuda çalışan hekimlerle, psikologlarla işbirliği yapması önemlidir.

 - Uzm. Psk. Nedim Yüksel ÇAKIR

 www.twitter.com/yukselcakir

 www.facebook.com/SigarayiBirakiyorum

 www./facebook.com/NedimYukselCakir   

 
Toplam blog
: 37
: 1946
Kayıt tarihi
: 28.01.12
 
 

Klinik Psikolog (Ankara) Aile Danışmanı Fenerbahçe Kongre Üyesi www.twitter.com/yukselcakir  ..