Mlliyet Milliyet Blog Milliyet Blog
 
Facebook Connect
Blog Kategorileri
 

10 Mart '09

 
Kategori
Kitap
 

Solaris

Solaris, Stanislav Lem, Kavram Yayınları, 1995, 250 sayfa.

‘Solaris’ kitabını ilk okuma hangi yıldaydı? Kitapçılığa başladıktan sonra (1987) olmalı. ‘Solaris’ filmini ilk seyir hangi yıldaydı? 1978 civarında olmalı (makaralarının sırasını karıştırmışlardı). Solaris’i şimdi kaçıncı kez okuyorum? Üçüncü veya daha çokuncu kez olmalı. Solaris’i kaçıncı kez (Haziran 1996) seyrettim? Üç veya daha çok kez olmalı.

Solaris’i okuyan, tanıdığım iki genç kadın, çok keskin duygusal tepkiler verdiler. Kavram Yayınları’nın nüshası, Maya Yayınları’nınkinden farklı. Sanırım daha uzun ve grift. İkisi de İngilizce’den çeviri. Oysa özgün metin Lehçe (: Polca / Pulakça). İki kadının da tepkisini özgün metnin (t)özü tetiklemiş olabilir: Karanlık, agnostik, mistik bir metin atmosferi. Bunlar kadınları hezeyana sevkediyor. (Kadın bir yazar olan İris Murdoch, ‘Çan’ adlı romanında bunu vurgular.)

Filmin yönetmeni Tarkovski, Lehçe’den Rusça’ya yapılan çeviriyi okumuş olmalı. Ruslar, Dostoyevski’den beri karanlık, agnostik, mistik olanı heyecanlandırıcı buluyor. Rusça’dan Türkçe’ye doğrudan ve nitelikli çevirilerde de bu öz korunuyor. Ruslar Avrupa’dan daha geç uygarlaştılar ve emperyalistleştiler. (Bakınız: Sergey Eisenstein: Korkunç İvan.) O nedenle hala arkaik kültüre bağlılar.

O halde ne?

Bir kez Lem ayıp ediyor. (Veriler: Jerzy Kosinski: Boyalı Kuş (E Yayınları) + Romain Gary: Polonya’da Bir Kuş Vardı (Can Yayınları). Polonya ve 2. Dünya Savaşı katastrofu söylem düzlemi çatışmasında zayıf-hissi olanın yanına düşüyor. Gerçi Kosinski de erken bitti (1994’te 58 yaşında intihar etti) ama hiç olmazsa beyinsel başkaldırıyı ve dövüşmeyi denedi. Gary hep mızıldandı. Lem ise, antropomorfik faşizm ve ev-gezegen içkinliğine gönüllü hapsoluyor. Tarkovski, romanın bu yönünü iyice abarttı: O nedenle Solaris, en kötü filmidir.

Sonuç: Kitaplar; hala insanların içini ve dışını, düşüncelerini ve duygularını, yaşamlarını ve edimlerini etkiliyor.

 
Toplam blog
: 2216
: 514
Kayıt tarihi
: 16.08.06
 
 

Serbest yazarım. 1960 doğumluyum. BÜ İşletme mezunuyum. ..