Solon

Dr.İsmet Turanlı

 

AK PARTİ'NİN AKILLI bakanlarından Babacan ‘’Hukukun üstünlüğü olmadan ne demokrasi olur, ne de ekonomik kalkınma’’ demiş. Muhalifler bile bu sözün doğruluğunu teyit ediyorlar. Bu lafı duyunca aklıma 1952 de yani Tıbbiyenin 4 üncü sınıfında iken hatıra defterime kaydettiğim bir isim geldi. Eski defterlerimi karıştırdım. Hukuk diyince aklıma SOLON gelirdi. Zira eski Yunan'da milattan 600 sene evvel yaşamış bu filozofun, devlet adamının, şairin, zamanında söylediklerine baktım. O zaman söyledikleri, şiirleri beni hayran bırakmıştı. Adeta demokrasinin temelini atan, bugün bile düşünürlerin söyleyebileceklerini zamanında söylemiş. Elegileri’’nden (Şiirlerinden) birini sanki bugün bizler için söylemiş gibi

 

‘’Buluttan karla dolu düşer

 

Parlak şimşekten gök gürlemesi doğar.

 

Büyüklerin hırsı devleti uçuruma sürükler.

 

Halk farkına varmadan müstebidin kölesi olur.

 

Pek aşırı güçleneni sonradan bağlamak zordur

 

Her şeyi vaktinde düşünmek gerekir.

 

Eski Yunan halkını KANUN’la tanıştıran, bireylerin haklarını savunan, hele, hele, aristokrat üst tabakaya, servet sahiplerine halkın eşitlik kavramını duyuran SOLON olmuştur. Fakat nafile değil Türkiye'dekiler, Almanya'daki hukukçular bile SOLON’u hatırlamıyorlar. Hukuk tahsiline başlayanlara daha ilk sömestrde ROMA hukuku öğretilir. İşte o hukukun temelinde de SOLON vardır.

 

Sadece unutulan, unutulmaması gereken SOLON değil, Almanya'da bile, onların, yahut da dünyanın en büyük şairi, yazarı GOETHE dahi okunmuyor. Torunumun bugün doğum günü ve Universiteye başladığı gün. Ona ne hediye edeyim derken 17 yaşındaki bir gencin hissiyatını en güzel anlatan ‘’ Die Leiden des jungen Werther ‘ geldi. Kitapçı da o kitabı ısmarlarken bana söyledikleri de çok düşündürücü oldu. ‘’Kim okuyor ki artık bu kitabı?’’ demez mi(!). Ben de on yedisinde Üniversite tahsiline başlamıştım. Bende o yaşta ilk defa Aşık olmuştum. AŞK mevzuunda çalışanlar tespit etmişler ki gençler o yaşta endokrinolojik olarak, psikolojik gelişmesi sayesinde 17 sinde aşık olur. Hayatında hiç aşık olmayanın ne şiirden, ne musikiden, n ede sanattan duygulanması mümkündür.

 

Goethe’nin o eserine ilaveten benim son senelerde hikaye, şiir ve bestelerimi muhtevi ‘’ Aşk günah mı?’’ eserimi hediye edeceğim. İsterdim ki Nobel ödüllü Romain Rolland’ın Beethoven hakkıdaki kitaplarını da hediye edeyim. Fakat biliyorum ki yeni neslin okuma hevesi yok. Araba, para, Futbol yeni neslin en çok alaka duyduğu mevzular. TV lerde kirimi, ve Futboldan başka kültürel yayın kalmadı.

 

1957 de Londra’ya gittiğim de, Türkiye'deki alışkanlığım gibi, kiosktan aktuel şiir mecmuası almıştım. Kapak sayfasında NAZIM HİKMET’İN ‘’Green Pepper’’ şiiri vardı. Dünyanın saygın şairimize vatan haini damgası vurulmuş Bursa'da hapishanede idi.

 

Gençlere tavsiyem: bulabilirlerse SOLON’un şiirlerini muhtevi kitabı okusunlar. Demokrasiye, insan haklarına olan hassasiyetleri perçinleşmiş olur.

 

1215 de Londra yakınında bir mevkide ‘’ Magna CHarta’’ imzalanmıştı. British Councilin sayesinde orayı ziyaret etmiştim. O zaman Kral John birçok haklarını parlamentoya, halka devretmişti. Bizde ise 1839 da Tanzimat fermanı ile (Güya yabancıların BASTIRMASI İLE ) Meşrutiyetin önü açılmıştı.

 

Merakımı mucip olmuştur. AB neden bizden hiç de üstün olmayan Yunanistan’ı içine almıştı. Acaba onların SOLON’lar gibi pek çok ilmin temelini atan Filozofları’nın olmasından mıdır?. Atatürk Sofya'daki ateşemiliterliği sırasında opera seyredince ‘’Bizim neden geri kaldığımızı anladım’’ demiş. Değil diğerlerinin kültürlerine saygı duymayan biz Türkler bazı halkların dilini dahi yasaklamış olmamızdan dolayı hicap duymamalıyız mı?

 

Dr.İsmet Turanlı / Köln / 06.11.15