Soru Sorma Teknikleri

Doğru soru sormanın kazançlarını hatırlayarak başlayalım:

 

1. İş ve sosyal ilişkilerimizi daha sağlıklı hale getirir.

2. İletişimimizde çatışmaları ortadan kaldırır.

3. İnsan ilişkileri odaklı mesleklerde başarıyı arttırır.

4. Soru soruyu doğurur, yaratıcılığımız gelişir.

5. Doğru soruyu sormak hayatımızın her alanında bizi çözüme daha hızlı ve kolay götürür. Bu adres sormak olsa bile!

 

Bu kazançların, iş hayatınıza ve sosyal ilişkilerinize katkısını yaşamak için iki temel adımla kendimizi hazırlamamız gerektiğini de unutmayalım:

 

1. Soru sorma alışkanlığınız olmadığını düşünüyorsanız yolda, sokakta, evde, yakın çevrenizde sürekli ve bilinçli olarak soru sormaya başlayın.

2. İletişim psikolojisinde yargılayıcı olarak mimlenmiş “Niye/Neden/Niçin” üçlüsünde kaçınmaya çalışarak, sorunuzu uzun cümleler ile ifade etmek üzere kendinizi zorlayın. Örnek: “Neden geç kaldın?” değil, “ Geç kalmanın sebebini öğrenebilir miyim?/ Geç kalmanın özel bir sebebi var mı?/ Geç kaldın, iyi misin bir sorun yok ya?” şeklinde daha samimi, empatik cümleler gibi. (Tabii karşınızdaki kişi sürekli geç kalan biriyse zaman yönetimi ile ilgili düşünmesini, destek almasını ilişkinizin boyutuna göre yine yargılamayan samimi cümlelerle ifade edebilirsiniz.)

 

Soru çeşitlerinden işe başlayalım. İletişimimizde iki tür soru tipinden faydalanırız:

1. Kapalı uçlu sorular: Kapalı uçlu sorular bizi, “Evet-Hayır” yanıtlarından başka bir yere götürmeyen, genellikle onay almak veya bir şeyin sonucunu öğrenmek için kullandığımız sorulardır.

Örnek: a) Mailimi aldın mı? – Evet.

             b) Ocağını altını kapattın mı? – Evet.

             c) Marketten istediklerimi aldın mı? – Hayır.

Bu soruların sonuç odaklı iletişimdeki çok değerli görevi, iletişime kapalı, işbirliğinden kaçınan bir kişiyi işbirliğine uyumlu hale getirmekteki ilk basamak olmasıdır. Bu tekniğin nasıl uygulanacağı bir sonraki yazımın konusu olacak.

2. Açık uçlu sorular: İşte iletişimdeki altın değerindeki soru tipleri bunlardır. 5N1K olarak da bilinen, okullarımızın müfredatında da yeri olan soru çeşitleri temelini oluşturur:

Nerede- Ne zaman- Nasıl- Neden- Ne- Kim

Bu soruları doğru şekillerde ve doğru zamanlama ile sorduğunuzda hakkında bilgi alamayacağınız durum yoktur! Bu sorulardan “Neden” sorusunun kritikliğinden bahsetmiştik. Bir sohbete “Neden” sorusu ile başlayarak baştan kaybedeceğinizi tekrar söylemek isterim. Yeni tanıştığınız bir kişi, bu şekilde başlayan bir sohbette sizi itici bulacak, mümkün olduğunca kısa cevaplarla geçiştirecektir. Daha samimi olduğunuz bir kişi ise yargılandığını düşünecek ya yine geçiştirecek ya da tersleyecek ya da konuşmaktan kaçınacaktır. 

 

Peki, bu soruyu hayatımızdan çıkaralım mı yani ne yapalım? Hayır. Mutlaka sormanız gerekiyorsa, yukarıdaki sıralamada olduğu gibi sonlara atacağız ya da neden kelimesinin geçtiği uzun cümleler kuracağız başta söylediğimiz gibi.

 

Örnek diyalog:  

X: Bu şekilde devam edersek satışlarımız düşecek bence.

Y: Neden?

Yanlış! Böyle bir diyaloğun devamında iş arkadaşınızla mutlaka çatışırsınız. Çalışma arkadaşınızın durum analizine karşılık sorumuzu bir de şöyle soralım:

X: Bu şekilde devam edersek satışlarımız düşecek bence.

Y: Böyle düşünmenin nedeni nedir?

 *Neden sorunuzu bu şekilde sunduğunuzda diyalog akar ve mutlaka ortak alınan kararlar ve yeni fikirler ortaya çıkar.

X: Yeterince tanıtım/reklam yapmıyoruz sanki.

Y: Anladım. Neler yapabiliriz sence? (…………….)

 

Deneyin, görün. Sonuçlarını yorum olarak yazmanızdan memnuniyet duyarım.

 

Sohbetlerinizin tıkandığını, ilerlemediğini, insanlarda istediğiniz intibayı bırakamadığınızı ya da iş/özel ilişkilerinizde bir türlü işbirliği yaratamadığınızı mı düşünüyorsunuz?

Bir sonraki yazım kapalı uçlu soruların nasıl açık uçluya dönüşeceği ve işbirlikçi, çözüm ortaya çıkaran soruların nasıl sorulacağı hakkında olacak.

Sevgiler.

 

Gizem Ekici

Profesyonel Koç&Eğitmen