Sosyal Devlet anlayışı - 3

Devletin ve hükümetlerin görevlerinden biri de kişilerin ve toplumun refah, huzur ve mutluluğunu sağlamaktır. Bu husus anayasamızın beşinci maddesinde de açıkça belirtilmiştir.

Hükümetlerin ve siyasi partilerin ortaya koyacağı toplumsal sorunlara çözümlerin ve yeni toplumsal projelerin de daima halkın yaşamını kolaylaştıracak, refah ve mutluluğunu arttıracak düzenlemeler şeklinde olması kaçınılmazdır. Çünkü sosyal devlet anlayışının başında gelen en önemli kurallardan biri de budur.

Ancak özellikle hükümetlerce, sadece iş yapmış görünmek için, kısa vadede üzerinde fazla düşünülmeden ortaya konulan uygulamalar birkaç zaman sonra halkın yaşamında strese neden olan ve bazen çok daha ileri boyutlarda zarara yol açabilmektedir. Bu uygulamaların devamında ise devlet ne yazık ki sosyal devlet anlayışından oldukça uzaklaşmış bir görüntü vermektedir.

Bu uygulamaların sebebi de hükümetlerin daha çok makro sorunlarla ilgilenerek, halkı ilgilendiren sorunları daha önemsiz görmeleri ve küçük düzenlemelerle daha çok kendi akışına bırakmalarıdır. Oysa küçük fakat önemli sonuçlara yol açan bu uygulamalar devletin işleyişinde, üretimde, istihdam yaratmada, halkın mutluluk ve refahında, dolaysıyla devletin güçlü bir devlet olmasında temel teşkil etmektedir.

Konuyu birkaç örnekle açıklamak gerekirse ;

Günümüzde esnaf ve serbest çalışanlar başta olmak üzere bir çok işyerinde yazar kasa ve POS cihazı uygulaması vardır ve bunları kullanmak mecburidir. Bir çok işyerinde bu cihazların satıcı veya serbest meslek sahibinde kalan nüshası fatura yerine geçtiğinden en az altı yıl süreyle saklanma mecburiyeti vardır. Maliye bakanlığı veya yetkililer zaman zaman verdikleri ilanlarla bu süreyi daha da uzatarak zaman aşımına girmesine engel olabiliyorlar.

Hal böyleyken, iş yeri sahiplerinin bu belgeleri o kadar uzun süre saklaması mümkün görünmemektedir. Çünkü gerek yazar kasa, gerek POS cihazından alınan fişler ve gerekse faks cihazlarından alınan fotokopiler üzerindeki yazı ve resimler yaklaşık üç ay içersinde tamamen silinerek kaybolmaktadır.

Vergi dönemi sonunda veya anlaşmazlık halinde hesapların incelenmesi durumunda iş yeri sahibinden bu fişleri ibra etmesi istenmektedir. Oysa silinme dolaysıyla fişlerin ibrası imkansız hale gelmiştir. Böyle durumlarda görevliler genellikle ceza kesme yönüne gitmekte işyeri sahibi ise bir suçu olmamasına rağmen zarar görerek huzuru bozulmaktadır.

Benzer şekilde kamu görevlilerinin, banka memurlarının, elektrik, su, doğal gaz gibi vatandaşın seyirci kaldığı ve pasif durumda sadece ödemek durumunda olduğu fişlerin hesaplanmasında bir yanlışlık yapılmışsa, örnek; vatandaşın banka hesabına emekli maaşı memurun hatası nedeniyle fazla yatmışsa veya buna benzer durumlarda ceza vatandaşa kesilmektedir. Vatandaş farkına varmadan bir sonraki maaş veya faturasından tahsil edilmektedir.

Bir başka örnek de belediye veya kamu malına zarar verdiğinizde sizlerden ceza kesilirken, kamu çalışanları veya belediyeler sizin malınıza zarar verdiğinde buranın tamiri için ayrıca ücret almaktadır. Özellikle büyük şehirlerde yapılan yeni kaldırımlar bunun en güzel örneğidir. Yeni granit kaldırım taşlarının konulması için bir çok bahçe duvarı zarar görmekte ve duvar ya hasarlı olarak bırakılmakta veya hasar telafi edilmişse belli bir süre sonra belediye tarafından onarım ücreti talep edilmektedir.

Bütün bu örneklediğimiz ve benzer uygulamalar uzun vadede vatandaşı strese sokmakta, zarara uğratmakta veya huzursuz etmektedir. İş verimini, çalışma isteğini ve iş gücünü azaltmaktadır. Bu ve benzeri durumlar devletin temel yapısında zarara yol açmaktadır.

Bu nedenle hükümetlerin çıkaracağı yasaları enine boyuna tartışarak, uzun vadedeki getiri ve götürülerini de dikkate alarak gerçekten halkın yararına, refah ve mutluluğuna dönük olarak çıkarmaları gerekir.