Sosyal yenilik dinamikleri ve Birleşmiş Milletler

Şu aralar kafamda zonklayan yüzlerce kavram ve soru işareti var. Toplumu değiştirebilecek, dünyayı değiştirebilecek atılımlar nasıl gerçekleşiyor? Sosyal hareketler nasıl doğuyor, büyüyor ve gelişiyor? Sosyal alanda yenilikler nasıl ortaya çıkıyor? Bir grup insan ortak ideallerle bir araya geldiğinde o grupta neler yaşanıyor? Grup dinamikleri nasıl işliyor? Organizasyonlarda değişim nasıl tetikleniyor? Birey, grup, organizasyon ve toplum düzeylerinde yaşanan değişimler ve gelişmeler birbirlerini nasıl etkiliyor ve tetikliyor? Peki yenilikler nasıl yayılıyor ve benimseniyor?

Bu konulardaki bilgimiz ne yazık ki halen çok sınırlı. Bu soruların cevabını bulabilmek için Psikoloji, Sosyoloji, Örgütsel Davranış, Yönetim Bilimleri, Organizasyon Teorisi, Strateji, Sistem Bilimleri ve Tarih gibi disiplinler beraber ele alınmalı ve bu disiplinler arasında köprüler kurulmalı.

Resmi biraz daha net hale getirirsek aşağıdaki "altın üçgen" ile karşılaşırız. "Pandora’nın Kutusu" açılacaksa eğer, aşağıdaki üç sacayağı temel alınarak inşa edilecek modeller ile açılabilir.

SOSYAL YENİLİK
INNOVASYON
EKOLOJİ
PSİKOLOJİ
EGOLOJİ
TOPLUM BİLİMLERİ

SİSTEM BİLİMLERİ
KUANTUM FİZİĞİ
BEŞİNCİ DİSİPLİN
KOMPLEKSLİK
KAOS TEORİSİ
BİLGİ TEKNOLOJİLERİ
NETWORK

YÖNETİM BİLİMLERİ
İŞLETME
ORGANİZASYON BİLİMLERİ
PAZARLAMA
FİNANS
STRATEJİ

1. Sacayağı: Sosyal Yenilik Bilimleri: Yenilik (innovation) nasıl ortaya çıkar ve yayılır? Teknoloji ve yenilik üretiminde kullanılan strateji ve prensipler sosyal alanlara da uygulanabilir mi? Bireyler, gruplar, ve organizasyonlar sosyal alanda nasıl yeniliğin öncüsü olabilirler? Sosyal yenilikler topluma nasıl malolur?

2. Sacayağı: Sistem Bilimleri: İnsanla ilgili konuları ve sosyal meseleleri araştırırken insanı, grubu, kurumu bir DAKES (Dinamik Açık Kompleks Esnek Sistem) olarak ele alırsak bu bize ne tür perspektifler sağlar? Sistem dinamikleri yenilik üretiminde nasıl işlemektedir? İnsanı ve insani sistemleri holistik, dinamik, kaotik, adaptif, non-lineer modellerle inceleyebilir miyiz? Makro ve mikro sistemler arası bağlantılar ve etkileşimler nelerdir? Kuantum fiziği ve felsefesi yenilik üretiminde bize hangi açılımları sağlar?

3. Sacayağı: Yönetim Bilimleri: İşletme, Yönetim, Organizasyon, Finans, Pazarlama, Strateji

Vatandaş Murteza Bey’in itirazlarını duyar gibiyim:
"İyi de kardeşim, ne işime yarar, karın doyuruyor mu bu modeller?",
"Çok derine inme yiğenim balatayı sıyırırsın bak dimedi dime."

Bu modeller gerçekten önemli Murteza Bey. İtiraz etmek yerine lütfen okumaya devam edin. Çok okumanın zararı nedir efendim? Derinleşmeden hakikate nasıl varılır? Çevrenizde çok okumaktan deliren tek kişi gösterebilir misiniz bana? Ayrıca bu modeller karın da doyuruyor, örneğin dünyadaki açlık problemini çözmek için bu disiplinler birarada kullanılıyor.

Sadece bu problemi değil dünyamızın karşılaştığı pek çok problemi çözmek için yukarıdaki disiplinler birarada kullanılıyor ve kullanılacak. 21. Yüzyılda dünyamızı ve bütün insanlığı bekleyen kompleks problemlerin çözümünde yeni bütüncül yaklaşımlara ve disiplinler arası modellere ihtiyaç var. Bu problemlerden bazılarını dilerseniz hatırlayalım:

- Küresel terör, 11 Eylül, küresel güvenlik krizi
- Doğal kaynakların tükenmesi, ekolojik dengenin bozulması,
- Yeşilin, yağmur ormanlarının, bazı türlerin yokolması;
- Kuzey – Güney Problemi, eşitsizlik, gelir dağılımı adaletsizliği
- Medeniyetler çatışması, savaşlar, önyargılar,
- Fakirlik ve açlık
- İnsan hakları ihlalleri, işkence, adaletsizlikler
- Ekonomik krizler, çöken ekonomiler
- Sağlık problemleri, çocuk ölümleri
- Eğitim problemleri, cehalet, bilinçsizlik
- Emek sömürüsü, dengesiz kapitalizm
- Etik problemler, yolsuzluklar,
- Alkol, uyuşturucu, sigara, bağımlılık ve kötü alışkanlıklar

Bu problemlerin çözümü İnsanlığın kaderini belirleyecek faktör olacak.

Aslında dev bir bulmacadan bahsediyorum. Parçaları yerli yerine oturtabildiğimiz takdirde ve büyük resmi gördüğümüz takdirde ancak problemin çözümüne doğru yaklaşabiliriz.

SOSYAL PROBLEMLERE BM ÇÖZÜM MODELİ
BİRLEŞMİŞ MİLLETLER MİLENYUM GELİŞİM HEDEFLERİ

Geçtiğimiz hafta eşim Sertaç Sehlikoğlu Karakaş Birleşmiş Milletler Sivil Toplum Kuruluşları toplantısındaydı. Ana oturumlardan birinde dünyayı bekleyen temel problemlerin çözümüne yönelik Millenyum Gelişim Hedefleri (Millenium Development Goals) ele alındı. Bu hedefler Birleşmiş Milletler’in 2015’e kadar ulaşmayı amaçladığı hedefler:

· Aşırı fakirlik ve açlıkları gidermek
· Temel eğitim ve öğretimi tüm dünyada sağlamak
· Kadınları güçlendirmek ve cinsiyet ayrımcılığına karşı ilerleme kaydetmek
· Çocuk ölümlerini azaltmak
· Ana sağlığını geliştirmek
· HIV/AIDS, sıtma ve benzeri ölümcül hastalıklarla savaşmak
· Çevresel sürdürülebilirliği temin etmek
· Gelişim için küresel işbirlikleri geliştirmek

Birleşmiş Milletler oturumunda Sertaç'ın anlattığına göre BM yetkililerinden biri katılımcılara iki soru yöneltmiş:

1) 2015’te Milenyum Hedeflerine ulaşılabileceğini düşünenler kimler? El kaldırınız.
2) 2015’te Milenyum Hedeflerine ulaşılacağını düşünenler kimler? El kaldırınız.

İlk soruda salonun hepsi el kaldırırken ikinci soruda koca salonda el kaldıran kişi sayısı sadece iki. Yorum sizlerin.

Tabii Murteza Bey'in pek umurunda değil bütün bunlar. Onun aklında zaten kendi geçim sıkıntısı var, bir de dünyanın kahrını çekecek hali yok ya! Murteza Bey, TV'deki son dizileri izlemekle ve efkar dağıtmakla meşgul. Size de iyi akşamlar Murteza Bey!

Birleşmiş Milletler oturumuile ilgili eşimin tesbit ve gözlemlerini onun blogundan okuyabilirsiniz. http://ssertac.blogspot.com

Saygılarımla