Söz, Kitap, İnternet

Günümüzün iletişim ve bilgi edinme/öğrenme imkânlarının olmadığı çağlarda insanın bilgiye erişimi iki yolla mümkün oluyordu: Birincisi sözlü kültür aktarımı olup anlatıya dayalı bir öğrenme metodu idi. Bu iletişim ve bilgi aktarımı yazının icadına kadar etkili bir biçimde kullanılmış, yazının ortaya çıkıp yaygınlaşmasıyla da hemen ortadan kalkmamıştır. Bugün dahi kısmen sözlü kültür aktarımının var olduğunu görüyoruz. Özellikle büyüme çağındaki çocuklarda çok etkili olduğu da inkâr edilemez. Bu tür öğrenme alanı, ezberlemeyi, yani bilgiyi hafızada tutmayı gerektirir.

İnsanların yazı ile tanışması, yazılı kültürün yaygınlaşması ve öğrenme kaynaklarının başlıcasının kitap olması, bilginin daha kalıcı bir şekilde aktarılmasını sağladı. Bugün bile Anadolu’nun her yerinde evlerde eski tarihli kitapların bulunması, öğrenme isteği duyan her ferdin kendisini kitaba ulaşmak zorunda hissettiğini gösteriyor. İlk mektep yıllarından medrese tahsili safhasına kadar öğrenim hayatının çeşitli kademelerinde bulunan insanların başlıca öğrenme kaynağı, sözlü ve yazılı kaynakların ikisi olan hoca ve kitaptır. Bu tür öğrenme alanında ise bilgi yazılı ve sözlü olarak iki koldan gelir ve hem ezberlemeyi gerektirir, hem de tekrara imkân veren kitap söz konusudur.

Çağımızda bilgiye ulaşma, onu yayma, her türlü malumata istenilen anda sahip olma imkânı ise gelişen teknolojiye paralel olarak internet ile elde edilmektedir. Bir bilgi kaynağı olarak internet bize ezberden ve tekrardan ziyade kolaylık ve sürati getirir; fakat bu hızlı erişim ve yazılan malumatın doğruluğu meselesi, ciddi bir handikap ortaya çıkarmaktadır. Çoğu zaman kim tarafından yazıldığını dahi bilmediğimiz bilgileri doğru kabul etmek daima yanıltıcı sonuçlar doğurmaya müsaittir. Çünkü bu türden bir bilginin kaynağını teyit etme imkânı her zaman mümkün değildir

Şu halde hemen daima zararlı olduğundan bahsedilen ezberin kuvvetinden, kitap okumanın ve yazılı kaynağa dayanmanın sağlamlığından, internet ortamındaki bilginin ise -daima eleştirel yaklaşmak koşuluyla- erişim kolaylığı ve hızından yararlanmak, bilgiye aç bir insan için üç değerli erişim kaynağıdır.