Stop Faşizm, dünü bügüne yazalım, geleceğe bir mum yakalım. (2)

5 Mart 1933 seçimlerinde % 43.9´lük bir oy potansiyeline ulaşan {NSDAP} Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisinin yükselişindeki ana etmenleri söyle sıralayabiliriz…

1) Weimer Cumhuriyetindeki anti-demokratik düşüncelerin tetiklediği demokratik gelenek eksikliği dışında, yönetimdeki anti demokratik unsurlar, ordu, yargı ve parlemento anlaşmazlığı ile global ölçekte yayılan Komünizm korkusu ve yayılan bu korkudan Weimar Cumhuriyeti adı altında yaşayan Almanların aşırı etkilenişi…

2) (KPD) Alman Kominist Partisindeki farklı iş bölümünden kaynaklanan ve komünizmin radikalleşmesi tedirginliği sonucunda halka kıyım yapılması korkusu…

3) Hükümetteki siyasal sistemin zayıflığından kaynaklanan Cumhurbaşkanı ve meclis arasındaki güç dengesi sorunun getirisi olan, acil durum polikalarının uygulanamamasındaki güçlükler. Bu güçlüklerin sebebi ise; nispi seçim sistemi uygulaması sonucunda parlementodaki dağınık kendi başına buyruk görüntüydü…

4) 1. Emperyalist Paylaşım savaşı sonrasında imzalanan Versailler Anlaşması sonucunda Fransayla olan sorunlu ilişkiler, başarısız revizyon politikaları, savaş sonrası devam eden iftiralar, anlaşmazlıklar ve bu anlaşmazlıklardan doğan ekonomik tazminat davlarının dezavantajları. Birde savaşın kaybedeni olması dolayısıyla tek taraflı silahsızlanma zorunluluğu…

5) 1929 Dünya ekonomik buhranının Almanya üzerindeki kavurucu etkisi. Aşırı enflasyonun getirisi olan depresyonik işsizlik, aşırı yüklenmiş sosyal güvenlik sistemlerindeki açık ve yaşanan toplumsal düşüş…

6) {NSDAP}Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisinin küçümsenen propaganda ve ajitasyonu…

Burada bir parantez açıp yeniden 1923´e dönelim.

1923 yılının sonbaharında Almanya tam bir kaos içinde görünüyordu. Saksonya ve Thüringen eyaletleri içinde Alman Ekim´i olarak bilinen proletar işçi örgütleri yönetimde adlı hücre düzen kuruldu. Gustav Strasemann [İtilaf Devletleri'nın ( Fransa ve Belçika) 1. Emperyalist Paylaşım Savaşının kaybedeni Almanya´nın Ruhr bölgesini savaş tazminatı ödemelerini zorla almak için işgali sırasında, 13 Ağustos'tan 13 Kasım 1923'e değin Sosyal Demokratlar, Merkez Partisi, Alman Demokratik Partisi ve Alman Halk Partisi üyelerinden oluşan Büyük Koalisyon'un başına geçerek iktidara gelen Weimar Cumhuriyeti şansölyesi (1923) ve dışişleri bakanı (1923, 1924-29) {DVP} Alman Halk Partisi kurucusu] bu kurulan „marksist“ yapılanmalarla keskin çatışma içindeydi. Şansölye olarak ilk kararı Ocak 1923'te Almanya'nın savaş tazminatı ödemelerini zorla almak için Fransız ve Belçika birliklerince işgal edilen Ruhr'daki pasif direniş politikasını sona erdirmek oldu. Thüringen ve Saksonya'daki komünist eğilimli eyalet yönetimlerine karşı sert bir tutum izlerken, 9 Kasım 1923'teki Adolf Hitler'in Münih'teki darbe girişimi (Birahane darbesi) gibi sağ çıkışlara karşı ılımlı davrandı. Kasım ortalarında paranın istikrar kazanmasını ve iç düzeni yeniden sağladıysada hükümet bir güvenoylamasıyla düşürüldü.

Nazi Partisinin {NSDAP} üye sayısının hızla artmasına rağmen Bavyera dışında fazla tanınmıyordu. Adolf Hitler´in o zamanlar aklında, burada bulunan tüm silahlı Weimer Cumhuriyeti karşıtlarını kendi önderliğinde toplayarak ( o zamanki adıyla Reichwehr) ordununda desteğini alarak Bavyera hükümetini ele geçirip Berlin´e karşı yürüyüşe geçmek, Weimer Cumhuriyetini yıkmak vardı. Bavyera´ya üçlü bir diktatör yönetimi hakimdi. Devlet komiseri Gustav von Kahr, Reichswehr (ordu) komutanı General Otto von Lossow, devlet polisi başkanı Albay Hans von Seisser. Bu yönetim merkezi yönetimin ilettiği her talimatı uygulamıyor, özellikle de Adolf Hitler´in yayın organının ve Nazi faliyetlerinin durdurulmasına yönelik emirler uygulanmıyordu.

Hitler Putsch ( Hitler Darbesi) 8 Kasım 1923 akşamı München (Münih) ticaret örgütlerinin Bürgerbräukeller isimli birahanede düzenlediği gecede konuşmakta olan Gustav von Kahr ve orada bulunan yönetim ekibi, Adolf Hitler ve ona bağlı 600 silahlı adamınının müdahalesiyle rehin alındılar. Hitler bu üçlünün kendiyle işbirliği yapmasını talep etti. Ancak bu üçlü bu konuda isteksizdiler. . Bu aşamada Hitler'e Almanların 1. Dünya Savaşı'ndaki efsanevi komutanı Erich Ludendorff yardımcı oldu ve görünüşte Hitler'e katıldılar.

Birahane çıkışında oluşan kargaşada bu üçlü görev yerlerine kaçmayı başarmış ve Hitler, Ludendorf'la başbaşa kalmıştır. Ertesi gün 9 Kasım sabahı Hitler ve Ludendorff bir hücum taburunun önünde Münih'in merkezine doğru yürüyüşe geçtiler. Şehrin merkezine giden yolları kapatan polis taburlarıyla çıkan çatışma Hitler için başarısızlıkla sonuçlanmış ve hücum taburu dağılmıştır. Olayda 16 Nazi ve 3 polis ölmüştür. Ludendorff olay yerinde tutuklanmış, Adolf Hitler ise oradan kaçmış ve iki gün sonra o da yakalanmıştır.

Başarısız darbe girişimi sanıklarının davası 1924 yılının Şubat'ında başlamış, Hitler davayı, kendi görüşlerini kamuoyuna aktarmak ve propagandasını yapmak için uygun bir fırsat olarak kullanmıştır. Hitler mahkeme sonucunda 5 yıl hapis cezası almasına rağmen, 8 ay hapis yattıktan sonra Aralık 1924'te salıverildi. Ludendorff ise yaptığı hizmetler gözönüne alınarak ceza almamıştır. Mein Kampf ( Kavgam) adlı kitabını 1924´de tutuklu bulunduğu 8 ay zarfında yazmıştır. Nazi rejiminin iç politik , nasyonalsosyalizmin devlet ve dış politika görüşlerini teoritik olarak kaleme almıştır.

5 Mart 1933 seçimleri ve Adolf Hitler´in Alman siyasi tarihinde sahneye başrol için çıkışı. (Devam edecek...Uzun olmaması için kalanını 3. bölüme bırakalım)