SÜLEYMAN ŞÜKRÜ

Dünyayı gezmek,göremediğimiz insanların nasıl yaşadıklarına dair bilgiler edinmek hep ilgi çekici bulunmuştur.Yaşadığı konforu terk ederek hiç tanımadığı coğrafyalara at süren,bilmediği insanlarla sohbet eden insanlara hep bir hayranlık duyulmuştur.Bunu becerebilen yabancı ajanların ve Evliya Çelebi gibi birkaç kişiyi sayabiliriz.Ancak bize ait olan Karçınzade Süleyman Şükrüyü ve meşhur kitabı Seyahatul Kübrasını daha az tanırız.

Eğirdirli Salih Şapçı hemşerisinin Osmanlıca yazıyla basılmış kitabını günümüz Türkçesine çevirerek 1955 yılından itibaren Gölsesi gazetesinde parçalar halinde yayınlamaya başlamıştır.2005 yılında Eğirdir belediyesi basım ve dağıtım işini üzerine alarak büyük bir kültür hizmetine imza atılmasını sağlamıştır.

Kısaca değinecek olursan 1865 yılında Eğirdirde doğan Süleyman Sami önce hafızlığını tamamlayarak Rüştiyeyi (Ortaokul) bitirerek medrese eğitimine başladıysa da yarım bırakarak önce aşar memuru olmuş,daha sonra Posta-Telgraf memurluğuna başvurarak Pozantı’da göreve başlamıştır.Daha sonra görev  yeri Karesi olarak değiştirilmiştir.Burada çalışırken uğradığı bir iftira sebebiyle uzun yolculuklara çıkmaya başlamıştır. 1908-1910 tarihleri arasında üç yıl süren bir seyahate çıkarak gördüklerini günü gününe kayıt etmiştir.Önce Sıratı Müstakim Gazetesinde formalar halinde basılıp,abonelere dağıtılmış,1912 yılında ilk cildinin basımı tamamlanmıştır.Gezisini tamamladığı Kırımdan gittiği Petersburg’da kitabını bastırmıştır.

Eğirdirden başladığı gezisine Anadolu şehirleri,ege adaları,Pire,Atina,Beyrut ve İran üzerinden Hazar yoluyla Türkmenistan başkenti Aşkabat,Buhara ve Bakü’yü ziyaret etmiştir. Burada petrol zengini Zeynel Abidin Tagıyefle tanışıp,onun aldığı Viyana tren biletiyle Budapeşte üzerinden Viyana’ya,oradan Fransa ve Paris’e geçmiş,burada Marsilya üzerinden deniz yoluyla Fas,Tunus,Cezayir,Trablusgarp ve Mısıra uğramıştır.Burada Kızıldeniz yoluyla Hindistan,Singapur,Şanghay ve Pekine geçer.Hindistan’da Haydarabat şehrinde Arifiye kütüphanesini gezerken İbni Batutanın Anadolu gezisi sırasında uğradığı Eğirdirle ilgili kısımları defterine geçirir.Kazak,Tatar ve Uygurlarla tanışıp,sohbet eder.Seyahati sırasında Kaşgarlı Mahmutun çocuklarının hapiste olduğunu öğrenince valiyle görüşerek af ettirir.Kazakistan yoluyla Kırıma geçer,burada seyahatini  tamamlar.

Toplamda üç eserinin olduğu bilinmektedir.Salih Şapçının günümüz Türkçesine çevirerek okuyucuya sunulan Seyahatul Kübra ile İntibahı Millet ve Menabi Servet kitapları da bulunmaktadır.Süleyman Şükrünün 1922 yılında elli bir yaşındayken vefat ettiği sanılmaktadır.Bizim büyük gezginimiz olan Süleyman Şükrü o günün dünyasında beklenenden öte bir iş başararak gezmiş,gittiği yerlerdeki Müslümanlarla sohbet ederek bilgilerini kitabına kaydetmiştir.Eğirdir Belediyesinin bastırıp dağıttığı bu kıymetli eseri yirminci asrın başlarında raflarda görmekteyiz.Salih Şapçı ve Eğirdir Belediyesine yapılan kültür hizmeti dolayısıyla teşekkürlerimizi iletmeyi borç bilirim.Eğirdir özelinde ancak bütün Ispartalıların hatta üniversitemizin gayretleriyle bu esere sahip çıkılması üzerimize borçtur diye düşünüyorum.