Sultan Bayezid

 Sekizinci Osmanlı padişahı, Fatih Sultan Mehmet’in iki oğlundan büyüğü olan Bayezid 1447 yılında doğdu.Annesi bir Türk kızı olan Mükrime hatundur. Küçük yaştan itibaren tam bir ihtimamla yetiştirilen şehzade Bayezid, devrin en kıymetli alimleri elinde tahsil gördü. Yedi yaşındayken, Hadım Ali Paşa nezaretinde Amasya valisi oldu. 1473 Otlukbeli Savaşına sağ kol kumandanı olarak katıldı. Babası Fatih, 3 Mayıs 1481 tarihinde sefere giderken Gebze’de vefat edince, 20 Mayıs 1481’de 2. Sultan Bayezid namıyla tahta çıktı.26, Mayıs,1512 de vefat etti.Kardeşi Cem Sultanla taht mücadelesi 1495 yılına kadar devleti beyhude meşgul etti.

 Bazı tarihçilerin pasif olarak yorumlamalarının aksine Osmanlının en güçlü Padişahlarındandır. Cem Sultan Avrupa‘da iken, İspanyollar karşısında yenilgiye uğrayan Endülüs‘teki Müslümanlar Osmanlı Devleti‘nden yardım istediler. II. Bayezid kardeşi Cem Sultan’ın Avrupa‘da esir olması sebebiyle gerekli yardımı tam anlamıyla yapamadıysa da Kemal Reis‘i İspanya‘ya gönderdi. Kemal Reis İspanya’daki Müslümanları Kuzey Afrikaya,Yahudileri de de Selanik ve İstanbul‘a taşıdı. 1492 yılında Müslümanların yanı sıra 150 bin kadar Yahudi de Osmanlı topraklarında yerleştirildi .

 2.Bayezid, usta bir diplomattır. Onun diplomatik başarıları, Venedik, İtalyan kent devletleri ve Papalık arasında ördüğü ilişkiler ağında rahatlıkla izlenir. Aynı şekilde, onun, Alman Habsburg İmparatorluğu ve Macaristan politikaları da, hep akılcı ve kazanımcı hamleleri kapsamıştır. Üstelik, 2.Bayezid’in kendi politikasını, büyük Macar kralı Mattias Korvinus, Papa Aleksander Borgia, Habsburg İmparatoru 1.Maksimiliyan gibi isimlerin arasında yürütmüş olması, siyasi başarısını daha da dikkat çekici yapmaktadır.

Akdeniz, 2.Bayezid’in bir devlet adamı ve hükümdar olarak büyük başarı gösterdiği alandır. O, tersaneyi ve tophaneyi geliştirmekle kalmamış, kurduğu donanma ile, Akdeniz’de ciddi bir stratejik varlık göstermiştir. Akdeniz’deki Venedik hegemonyasının kırılması, ancak 2.Bayezid’in azimli ve bilinçli deniz politikalarıyla mümkün olmuştur. Hint denizi yollarının ve Brezilya’nın Portekizliler; Amerika’nın Kristof Kolomb tarafından “keşfi”, 2.Bayezid’in içinde yaşadığı çağda meydana gelmiştir. Dünya coğrafyası, denizler üzerinden, o çağda yeni bir çehre kazanmıştır. Dolayısıyla, 2.Bayezid’in denizlere önem vermesi, o günün koşullarıyla müthiş uyumlu ve doğrudur.

 Bayezid Han'ın alimliği, şairliği, hat sanatkarlığı, ilim ve şiir erbabına gösterdiği saygı ve sevgi, Fatih Sultan Mehmed’in oğluna yakışır derecedeydi. Adli mahlası'yla Türkçe ve Farsça şiirler yazmıştır. Sultan İkinci Bayezit Han'ın otuz seneden fazla süren saltanatı boyunca, sulh ve sükûnu tercih etmesi, donanmayı yenileyip hazırlıklar yapması, kendisinden sonra tahta geçen oğlu Yavuz Sultan Selim Hanın fasılasız seferler ile meşgul olmasına vesile oldu. Zamanında yeniçeri ocağını genişletti. Ağa bölükleri kuruldu. Donanmaya ehemmiyet verilerek, yelkenli savaş gemileri yapıldı ve gemilere uzun menzilli toplar yerleştirildi. Timar teşkilatında değişiklik yapıldı. Sultan Beyazıt, bir taraftan devlet teşkilatını sağlamlaştırarak halkın huzur ve sükûnunu temin etmek için uğraşırken, diğer taraftan doğudan batıya kadar bütün Müslümanların meseleleri ile ilgilendi.

 Memleketin her tarafında imar faaliyetlerini devam ettirdi. Yaptırdığı en önemli eserler arasında Amasya’da medrese, cami ve zaviye, Edirne’de bir darüşşifa ve İstanbul’da Bayezidt Camii, medrese ve imareti başta gelmektedir. Zamanının en büyük yazma eserler kütüphanesini kurdu. Avrupa’da bulunmayan kimi denizcilik le ilgili eserler ve haritalar kütüphanede mevcuttu.Vergilerde indirime gitti,ticaret erbabını rahatlattı.

 Kristof Kolomp 1484 yılında coğrafi keşiflerde kullanmak için yardım talebiyle huzura çıktı. Kütüphaneyi gezdi yazma eserler ve coğrafi haritalara hayran kaldı.

 Lenoardo Vinci 1502 de haliç’in üzerine 240 metre uzunluğunda bir köprü projesi sunmak için  Sultanı ziyaret etti..

 Sultan Bayezid 1481 yılı bir kış günü Galata sırtlarında gezerken Gül Baba ile karşılaştı. Kendisine sarı ve kırmızı iki gül veren Gül baba buraya bir okul ve hastane kurmasını nasihat etti. Bu günkü Galatasaray Lisesinin olduğu arsaya Galata Sarayı Ocağı kuruldu. Bundan sonra gelen şehzadeler bu okulda tahsillerini tamamladı.

 Bayezid, İmparatorluğu kurumlaştıran bir devlet adamıdır. Onun sayesinde ülke pekişmiş ve derinlik kazanmıştır. Eğer İmparatorluk Türkiye’si, kurumlarıyla ve devlet gelenekleriyle uzun ömürlü bir devlet olduysa; bir çöküşün ve yıkıntının ardından Türkiye Cumhuriyeti hemen ve yeniden kurulabildiyse, bunun arkasında, 2.Bayezid’in yaptığı katkının payı muhakkak ki büyüktür.