Sultan Selim'in küpesi

Yavuz Sultan Selim hep pala bıyığı ve küpesiyle resmedilir. Gerçekten de küpe takar mıydı?

Bıyık ve küpe gibi resimleri hoş gösteren ayrıntılar ile kişilikleri arasında bir bağ kurulur. Buna göre küpeye de bir efsane uydurulmuştur.

Mısır seferinden sonra kendine verilen “Kutsal Beldelerin Hakimi” unvanını kendine uygun görmeyip, kendini “Kutsal Beldelerin Hizmetkarı” ilan etmesi, bir de buna orada gördüğü kulağı küpeli köleleri örnek alarak Allah’ın kölesi olduğunun belirtisi olarak küpe taktığı rivayet edilir.

Oysa Yavuz Selim'e ait minyatürlerde hiçbir zaman bıyık ve küpenin olmadığı, tarihi bilgilerde kişiliğinde sadelikten yana olduğu, giyiminde de çok sade tercihlerde bulunduğu bilinir.

Nitekim Topkapı sarayındaki en sade kaftan onundur. Mısır seferi dönüşünde Edirne’ de kendisini karşılayan tek oğlu Süleyman’ın (Kanuni) süslü elbiselerini görünce ona “bire oğul oğul sen böyle giyinirsen anan ne giyecek” diye ikaz da bulunması da bu durumunu destekler niteliktedir.

Yine aynı seferden gelişinde İstanbul’ a gireceği sırada büyük bir zafer kutlaması yapılacağını duyunca israfı önlemek için bir gece gizlice Topkapı sarayına girmiştir.

Bütün bunların yanında Yavuz Selim’in küpe taktığını söyleyen hiçbir tarihi belge, kaynak yoktur. Küpeli uydurma resimleri ise başında tülbent içinde kırmızı bir başlık ve üstünde krallara benzetilmiş bir taç vardır. Bu tür kızıl börk ve tacı İran Şah’ları kullanır. Osmanlı Sultanları taç giymezler.

Küpe takmak gibi bir hafifliği azametiyle ve celallenmesiyle ünlenen bir Sultan’a yakıştırmak yanlıştır.

Peki kimdir bu küpeli taçlı adam? Yavuz'un “ paymal eyleyelim, kişverini sürhserin” (perişan edelim, kızılbaşın ülkesini) diye üzerine yürüdüğü sürhser (kızılbaş) Şah İsmail’indir. Ve başındaki kızıl börk ve taç da Kızılbaşlılığın simgesidir.

Ne gariptir tecellidir ki Yavuz Çaldıran’da, Şah İsmail’de resimlerde birbirine külahları ters giydirmişlerdir.

Resim:Yavuz Sultan Selim'in herkesçe bilinen resmi.

Hakikaten sizce Yavuz Selim mi O?

Kaynak: İskender Pala’nın konu ile ilgili bir yazısı