- Kategori
- Eğitim
Tam öğrenmenin gerçekleşmesi
GİRİŞ:
Bu bölümde tam öğrenme, işbirliğine dayalı öğrenme ve çok boyutlu zeka kuramı yaklaşımı üzerinde duracağız Öğrenme modelleri literatürde çok çeşitlilik oluşturmaktadır. Ancak günümüzde en yaygın olan Tam Öğrenme(Mastery Learning), İşbirliğine Dayalı Öğrenme (Cooperative Learning) ve Çok Boyutlu Zeka (Multiple Intelligences) modelleri üzerinde durulacaktır
TAM ÖĞRENME:
Tam öğrenme, başarıyı normal dağılım eğrisinden üçgen dağılıma götüren ya da okuldaki %20 oranındaki beklendik başarıyı %75 ile %90’a hatta %95’e çıkaran bir öğrenme sürecidir.
Bu modeli ortaya koyan ünlü Amerikalı eğitimci Bloom, “işin başından beri olumlu öğrenme koşulları sağlanmış ise dünyada her hangi belli bir kişinin öğrenebileceği her şeyi hemen hemen herkes öğrenebilir.” sayıltısına dayalı olarak bu modeli geliştirmiştir. Diğer bir deyişle, tam öğrenme modeli tüm öğrenciler okulda öğretilenleri öğrenebilir varsayımına dayanmaktadır.
Bu modele Bloom, belirleyici etkenler olan öğrencinin öz geçmişi ve öğretim hizmetinin niteliğinin uygun hale getirilmesi durumunda, öğrenciler arasındaki farklılıkların giderilmesinin ve okuldaki öğrencilerin en azından %95’ inin öğretilenlerin çoğunu öğrenerek en başarılı öğrenciler düzeyine gelmelerinin mümkün olacağını, diğer bir deyişle tam öğrenmenin gerçekleşebileceğini öne sürmektedir.Aşağıdaki şekilde Tam Öğrenme Kuramı Modeli şekli verilmiştir.
ÖĞRENCİ NİTELİKLERİ
ÖĞRETİM
ÖĞRENME ÜRÜNLERİ
BİLİŞSEL GİRİŞ
DAVRANIŞLARI
Bilgi
Beceri
Yeterlik
DUYUŞSAL GİRİŞ
ÖZELLİKLERİ
İlgi
Tutum
Akademik
Benlik
ÖĞRETME ÜNİTESİ
YA DA
ÜNİTELERİ
ÖĞRENME DÜZEYİ
VE ÇEŞİDİ
ÖĞRENME
HIZI
DUYUŞSAL
ÜRÜNLER
ÖĞRETİM HİZMETLERİNİN
NİTELİĞİ
İpucu
Pekiştirme
Katılım
Dönüt ve Düzeltme
Tam öğrenme modelinin ana değişkenleri bir önceki şekilde görüldüğü gibi öğrenci nitelikleri, öğretim hizmeti niteliği ve öğrenme ürünleri olarak belirlenmiştir. Öğrenci nitelikleri olarak ele alınan giriş davranışları, “bilişsel giriş davranışı”nı ve “duyuşsal giriş özellikleri”ni kapsamaktadır. Bilişsel giriş davranışları ile eldeki bir ya da bir dizi öğrenme ünitesinin öğrenebilmesi için gerekli olan bütün bilgi, beceri ve yeterlilikler anlatılmak istenmektedir.
Duyuşsal özellikler de;
a-Belli bir dersle ilgili olan duyuşsal özellikler
b-Okula karşı tutum
c-Kişinin kendi kendisine tutumu(Akademik benlik kavramı).
Tam öğrenme modelinin ana değişkenlerinden bir diğeri de “Öğretim hizmetlerinin niteliği”dir.Öğretim hizmetlerinin niteliğini büyük ölçüde dört öge belirtmektedir.
İpuçları, öğrenciye neyin öğrenilceğini açıklayan mesajların tümüdür.
Pekiştirme, bir davranışı gösterme eğiliminin güçlendirilmesi sürecidir.
Katılım ise öğrencinin öğrenme süreci sırasında kendisine sunulan ipuçları ve yönergeler doğrultusunda bir şeyler yapmasıdır.
Dönüt ve düzeltme, öğretim hizmetinin niteliğini sağlamayı güvence altına almak için kullanılır. Dönüt ile neyi öğrenip neyi öğrenmedikleri bildirilir, düzeltme ise yanlışların düzeltilmesi için kullanılır.
SİZE GÖRE ÖĞRETİM HİZMETİNİN NİTELİĞİNİ OLUŞTURAN ÖGELERİN ÖĞRETME-ÖĞRENME SÜRECİNE OLAN KATKISI NEDİR?
İPUÇLARI SAYESİNDE NEYİN ÖĞRENİLECEĞİ MESAJI GELİR
PEKİŞTİRME SAYESİNDE BİR DAVRANIŞI GÖSTERME EĞİLİMİ GÜÇLENDİRİLİR.
KATILIM SAYESİNDE ÖĞRENCİNİN ÖĞRENME SÜRESİ BOYUNCA SUNULAN İPUÇLARI VE YÖNERGELERİ KULLANMASI SAĞLANIR.
DÖNÜT VE DÜZELTME İSE ÖĞRENCİNİN DAVRANIŞLARININ YANLIŞ OLDUĞU BİLDİRİLİR VE DÜZELTMESİ SAĞLANIR.
Öğrenci nitelikleri ve öğretim hizmetlerinin niteliği gereken düzeye ulaşınca tam öğrenme gerçekleşmektedir. Öğrenme düzeyinin belirlenmesi ise her ünite sonunda verilecek testlerle ortaya çıkar. Bu testlerde elde edilen sonuçlara bakarak öğrencilerin eksikleri ve öğrenme güçlükleri ortaya çıkartılarak yardım sağlanır. Bu uygulamalar sonunda öğrenciler arasındaki öğrenme hızını ve öğrenme düzeyi farklılıkları giderilecektir. Bu farklıkların giderilmesi için tamamlayıcı eğitim çalışmalarına yer verilmektedir.
Tamamlayıcı eğitim için seçenekler aşağıdaki gibidir:
Bire bir öğretim
Küçük gruplarla öğretim
Okulda ek öğretim
Evde ek öğretim
Programlı öğretim
Kaynak ve yardımcı kitaplarla öğretim
Akademik oyunlarla öğretim
Tekrar öğretim
Bu seçeneklerden biri ya da birkaçı tamamlayıcı eğitim çalışmaları için devreye sokulmalıdır.Bu seçeneklerden hiçbiri yeterli öğrenmeleri sağlayamıyor ise tekrar öğretim çalışmalarına yer verilmelidir.
Tam öğrenme modelinin temel ilkeleri aşağıdaki gibidir:
Öğrencilere planlı öğretim ve olumlu öğrenme koşulları sağlanmalı
Yeterli zaman ayrılmalı
İpucu, pekiştirme, dönüt ve düzeltme verilmeli
Öğrenci katılım sağlanmalı
Tam öğrenme ölçütü belirlenmeli bir ünite tam öğrenilmeden diğerine geçilmemelidir.
Öğretim hizmetinin niteliğini artırmada pekiştireç, ipucu, dönüt, düzeltme ve öğrenci katılımı çok önemli değişkenler olarak kabul edilirler.
EKİŞTİREÇ:
Pekiştireç, bir davranışın olma sıklığını artıran uyarıcılardır. Sınıf içinde pekiştireçlerin kullanımı düzeylere göre farklılık gösterir. Sözgelimi ilkokulda çikolata iyi bir pekiştireçken üniversitede aynı pekiştireç başarılı olmayabilir. Bunu yerine çok iyi, kutlarım gibi ifadeler tercih edilebilir.Öğrenme kuramlarının çoğu öğrenmenin pekiştirme ile birlikte olması halinde etkili olduğu görüşünde birleşmektedir. Olumlu ya da olumsuz pekiştireçler kullanılabilir.
İPUCU:
İpucu, ya da değişik bir ifade ile yaptıraç, öğrencilerin harekete geçmesine ve istenilen davranışın yapılmasına yardımcı olan davranışlardır. Sorulan soruya tam yanıt veremeyen öğrenciye, bir sözcüğün bir sesin ya da bir hareketin hatırlanması bir ipucu olabilir. İpucları sözlü ya da yazılı olabilir, bireysel farklılıklar dikkate alınarak verilmelidir.
DÖNÜT\DÜZELTME:
Dönüt ise öğrenciye eğitimin amaçlarına uygun davranımda bulunup bulunmadığını bildirilmesi ya da hedef-davranışın kazanılıp kazanılmadığının bildirilmesidir. Bu bildirimin sonucuna bakarak öğrencilerin eksiklik ve yanlışlıkları belirlenir; bu eksiklikleri tamamlama ve yanlışlıkları doğrulama işlemi de “düzeltme” olarak adlandırılır. Eğitim sürecinde dönüt\düzeltme genelde birlikte kullanılır.
Sorulan soruya verilen cevap dönüttür. Yanlış cevap verilmişse bunun doğru bir şekilde ifade edilmesi düzeltmedir.
Genelde dönüt işlemleri öğrenme ünitelerinin sonunda uygulanmakta ve öğrencilerin neler öğrendiklerini ve neleri öğrenmeleri gerektiğini ortaya çıkarmaya çalışmaktır.
Düzeltmeler de, her öğrenciye kendi öğrenme eksikliklerini tamamlayabilmesi için hangi ders kitabı, öğretim materyali ve kaynaktan yararlanacağı konusunda yardım yapılması sürecini içerir.