Tarihi Kentler Birliği (TKB)

Nasıl Kuruldu?

"2000 yılına girerken, dünyada yapılan etkinlikler içinde 'Avrupa Bir Ortak Miras' kampanyası da yer alıyordu. Bu çerçevede yürütülen projelerden biriside 'Tarihi Kentler Birliği' projesi idi. 7-8 Ekim 1999 tarihinde Strazburg kentinde kuruluş toplantısı yapan 'Avrupa Tarihi Kentler Birliği'ne Türkiye de davet edildi.

Bu toplantıya Türkiye adına Bursa Büyükşehir Belediyesi gözlemci olarak katıldı. Bursa Büyükşehir Belediyesi bünyesinde Tarihi Kentler Birliği (TKB) kuruluş çalışmaları başlatıldı. Birliğin hazırlık dönemine Kültür Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı, ÇEKÜL vakfı ve Mimarlar Odası çok önemli katkılarda bulundular.

22 Temmuz 2000 tarihinde Bursa'da kuruluş toplantısına davet edilen 54 tarihi kent belediyesi, Birlik Tüzüğü'nü kabul etti ve (TKB) Kuruluş Bildirgesi'nin altına imza attı. 2001 Nisan ayında Nevşehir'de yapılan toplantı, TKB'nin ilk önemli toplantısı oldu. Birlik Başkanı Erdoğan BİLENSER, toplantıya katılan Avrupa Tarihi Kentler Birliği Genel Sekreteri Brian Smith'e, Türkiye'nin üyelik başvuru dilekçesini sundu.

Sonuç da, Türkiye Tarihi Kentler Birliği, Avrupa Tarihi Kentler Birliği'nin 12. üyesi oldu. Birliğin 2000 yılı Temmuz'unda başlayan kuruluşu, Avrupa Tarihi Kentler Birliği ile eşzamanlı olarak tamamlandı. O tarihten bu yana üye sayısı 228'i bulan (TKB) son yıllarda Türkiye'de umut verici gelişmelerden biridir."

İlk genel kurula kadar, o zaman Bursa Büyükşehir Belediye Başkanı olan Erdoğan BİLENSER (DSP), kurucu birlik başkanı olarak görev almış, yerel yöneticilerin; hangi siyasi partiden seçilmiş olursa olsun, şehir, ilçe ve beldelerinde, tarihi mirasa sahip çıkma bilinci oluşturulmuştur.

Kuruluş bildirgesinde 1.madde şu şekilde ifade edilmiştir.
"Ülkemizi dünyada ve Avrupa'da farklı ve ayrıcalıklı kılan en önemli ve eşsiz özelliği, başka hiçbir ülkede bulunmayan ve elde edilmesi de mümkün olmayan; tarihsel, kültürel, kentsel mirasımızın zenginliğidir. Bu zenginliğin korunarak, 21. yüzyılı kimlikli kentlerle yaşamak ve Avrupa ailesinde de kültürel değerlerini yitirmemiş güçlü saygın bir üye olarak yer almak hedefinde, en önemli sorumlulukta yerel yönetimlere düşmektedir. Tarihi Kentler Birliği, Bu ulusal ve evrensel sorumluluğun etrafında birleşme ve bütünleşme sürecini başlatmaktır."

10.Cumhurbaşkanımız Sayın Ahmet Necdet SEZER ve Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreteri Sayın Kemal NEHROZOĞLU, her zaman birliğe destek olmuş ve toplantılara katılmışlardır. Valileri ve yerel yönetimleri bu konuda yönlendiren 57.Hükümetin İçişleri Bakanı Sayın Sadettin TANTAN, ÇEKÜL Vakfı Başkanı Sayın Prof. Dr. Metin SÖZEN ve çeşitli dönemlerde Mimarlar Odası Başkanlığı yapmış olan, Y.Mimar ve Cumhuriyet Gazetesi yazarı Sayın Oktay EKİNCİ, kuruluşun gerçekleşmesi ve gelişmesinde kuşkusuz en fazla paya sahip kişiler olarak tarihe yazılmışlardır. Tarihi Kentler Birliği'nin logosu, Mimar ve Cumhuriyet Gazetesi çizeri Sayın Tan Oral'a aittir.

Tarihi Kentler Birliği her yıl "Tarihi ve Kültürel Mirası Koruma Projeleri ve Uygulamaları Özendirme" yarışmaları düzenlemekte, üye yerel yönetimlere, Koruma Büyük Ödülü-Başarı ve Özendirme Ödülleri vermektedir.

2005 yılı Prof. Dr. Metin SÖZEN Koruma Büyük Ödülü;
Antakya Belediyesi 'Belediye Kültür Evi Restorasyonu' projesine,

2006 yılı Prof. Dr. Metin SÖZEN Koruma Büyük Ödülü;
Sivas Belediyesi 'Selçuklu Parkı ve Kent Meydanı' projesine verilmiştir.

Tarihi Kentler Birliği'ne Üye Olma Kriterleri

1.Tarihi ve doğal çevre korumasına, yerel yönetim politikalarında önem ve ağırlık verilen kentler. Bu
konuda kent kültürünü, sivil toplum katılımını, toplumsal duyarlılığı geliştirme çabaları içindeki kentler.
2.Yerleşme dokusunun önemli ve etkin bir kesimi; Kentsel SİT, arkeolojik SİT, tarihsel SİT ve doğal SİT olarak tescil edilmiş kentler.
3.Güçlü ve önemli anıtsal yapıları bulunan ve özellikle bu yapılarıyla tanınan kentler.
4.Bir ya da birkaç antik kentle üst üste ve iç içe yaşayan kentler.
5.Diğer ülkelerdeki tarihi kentlerle "Kardeş Şehir" ilişkisi kurmuş tarihi kentler.
6.Önemli tarihsel olayların cereyan ettiği tarihsel kentler.
7.Geçmiş uygarlıklara başkentlik yapan kentler.
8.UNESCO'nun Dünya Mirası Listesine girmiş kültür değerlerinin bulunduğu kentler.
9.Tarihsel metropoller... Birliğe üye olabilmektedirler.