Mlliyet Milliyet Blog Milliyet Blog
 
Facebook Connect
Blog Kategorileri
 

01 Kasım '06

 
Kategori
Bilim
 

Tarihin mantığı ve geometrisi

Aristo Mantığı’nın birçok tanımı vardır. Bunlardan özdeşlik ilkesi, bütün- parça ilintisi ve neden- sonuç ilintisi bugün hala kullandığımız tanımlardandır.

Özdeşlik ilkesi ''A eşittir A'' der.

Bütün- parça ilintisi ''bütün parçaların toplamına eşittir'' der.

Tarihte, ''ulus eşittir devlet'' ve ''(aynı) dil eşittir (aynı) din eşittir (aynı) ırk eşittir halk'' tanımları vardır. Bunlar hem özdeşlik, hem de bütün- parça ilintisini aynı anda birarada ortaya koyar.

Bunlar yalnızca soyut- koyut tanımlardır. Oysa somut duruma, yani tutarlılığa değil, geçerliliğe baktığımızda, dünyada 200 devlet ama 6.000 halk olduğunu, bir devlet-ülkede onlarca halk olduğunu, devletsiz halklar olduğunu gözleriz.

Yanısıra; ''İbranice = Musevilik = değil İsrail ırkı'' olduğunu, ''Hırvatça = Sırpça'' ama ''Katolik = değil Ortodoks'', ''Pakistan ırkı / dili = Hindistan’ın bir ırkı / dili'' ama ''Müslüman = değil Hindu'' olduğunu görürüz.

Bunlara da, Koch Adası ve Atolü geometrilerini uygulayıp, ana kategoriye parçalar eklemenin veya çıkarmanın mümkün olduğunu görürüz. Örneğin İngilizce için İskoçya ve Galler çıkarılmış, Britanya haritasına, küçülen sırayla birinci sırada Avustralya ve Kanada’yı, ikinci sırada eski İngiltere sömürgelerini, üçüncü sırada İngilizce’yi ikinci dil olarak konuşanları ekleyebiliriz.

Neden- sonuç ilintilerine geçelim:

Tarihte, zamansal açıdan ardışık ve mekansal açıdan kimi sabit kimi değişken olayların ve olguların arasında neden- sonuç ilintisi kurmak, en zor mantık alanlarından birisidir. Kimyada, ‘a’ miktarda molekül sodyum hidroksit ve ‘a’ miktarda molekül klorik asit birleşince, hep ‘2a’ miktarda molekül tuzlu su olmaktadır. Oysa, tarihte ABD eyaletlerinin zaman içinde birliğe katılışları, koloni savaşı, bağımsızlık deklarasyonu, İç Savaş, Rusya’dan Alaska’yı o zamanki parayla 12 milyon altın liraya satın alma, 2. Dünya Savaşı’ndan sonra Hawai’ye yerleşme gibi, beş benzemez olaylar dizisi demektir. Ne George Washington, ne de Abraham Lincoln, tarihin Cengiz Han’dan ve Moğollar’dan sonra, en yıkıcı devletini / ülkesini hedeflemedi. Burada asıl neden- sonuç ilintisi, ABD’in AB’nin sömürgecilik mirasını, onların iki dünya savaşı sonucunda tükenmesinden sonra, eski bir sömürge olmasına karşın, daha da vahşice uygulamalarla devralması dizisinde.

Tarihin, en önemli özelliği, yukarıda yazılan mantıksal ilintilerin, feodal mod gibi geçmişteki ve/ ya bilgi toplumu gibi gelecekteki kültürel modların tanım alanlarında bambaşka biçimde ve hep yeniden yeniden yazılacak olmalarında. O nedenle tarihin mantığı, bir öğenin bir kümeye aitliğinin yüzdelerle hesaplanabildiği, puslu mantığa daha yakındır. Ayrıca belirsizlik ilkesi tarih için fazlasıyla geçerlidir, çünkü boş göstergelerin çokluğu ve dolu göstergelerin seyreltikliği nedeniyle, tarihçinin kendi bakış açısı demek olan, ‘holografik besleyici faz konjüge ışın-bilgi’ güçlendirmesi gerekir. Diğer bir deyişle tarihe atfettiklerimiz, elimizde % 11, 1’i olan ve 8 parçası yitmiş ve (1/3x1/3=) 1/9 parçası kalmış olan karelerden oluşan bir fotoğrafa anlam atfetmek demektir. Tarih 12.000 değil, 120.000 yıllık olunca, elimizde yeterince veri birikmiş ve resim tümlenmiş olacaktır.

 
Toplam blog
: 2216
: 514
Kayıt tarihi
: 16.08.06
 
 

Serbest yazarım. 1960 doğumluyum. BÜ İşletme mezunuyum. ..