- Kategori
- Dil Eğitimi
TARİHSEL SÜREÇ İÇİNDE TÜRKÇE
Ural – Altay dil öbeğinin varlığının ortaya konuluşunu 18.yüzyıla kadar götürebilmekteyiz.
Bu öbek içinde yer alan Türkçe - herkesçe benimsenmiş olmasa da- 1730’da İsveçli subay Strahlenberg ortaya koyduğu Asya adlı yapıtında Doğu Asyadan Kuzey Avrupaya uzanan dilleri 6 öbekte toplamıştır:
1. Fin-Uygur
2. .Türk- Tatar
3. Samoyed
4. Moğol-Mançu
5. Tunguz
6. Karadeniz-Hazar arasındaki diller.
Strahlenberg Ural-Altay dil öbeğinin ilk taslağını böylece çizmiş olur.
Türk dili Ana Hun Dili’nin Doğu diyeleğine dayanır.(1.yyıl) Bu yazı dilinin ilk önemli verimleri 8.yüzyıldan kalan Göktürk Yazıtları’dır.Daha sonra Uygur alanında Altun Yaruk (Altın Işık), Sekiz Yükmek (Sekiz Yığın) ortaya konur. Uygurcadan gelişen (11.yyıl) ve Kaşgar Türkçesi (Hakaniye) Karahanlıcanın ürünleri Kutadgu Bilig (1070), Divan-ü Lügatit Türk (1072) ve Atabetü’l Hakayık (12.yyıl) dönemin önemli verimleridir.
Bu süreçte Türkçe durudur. Ancak Karahanlıcada Arap, Fars dilleri etkili olur. Orta Asya’da yaşadıkları dönem göçebe toplum özelliği taşıyan Türkler Batıya doğru göçerken yerleşik toplum olma yolunda yol alırlar. Türkçe yeni toplumsal koşullarda değişir, gelişir, yabancı dillerden etkilenir.
Türk dili 13.yyıl başlarına değin Eski Türkçe diye adlandırılır. Göktürk,Uygur, Karahanlı bu dönemin yazı dilleridir.
Göçle Kuzey-Doğu, Batı Türkçesi iki yazı dili oluşur. Kuzey-Doğu Türkçesi, Kuzey Türkçesi (Kıpçak), Doğu Türkçesi (Çağatayca) olarak ikiye ayrılır.
Böylece:
Kuzey
Doğu
Batı
Türkçesi adıyla süreç sürer.
Batı Türkçesi, Hazar Denizi’nin güneyi ile Balkanlar arasında yaşayan Türkleri kapsar.
1.Türkiye Türkçesi:
Eski Anadolu Türkçesi (13-15.yyıl)
Osmanlıca (15-20 yyıl)
Yeni Türkçe (20 yyıl -------)
2.Azeri Türkçesi
3. Türkmence
4.Gagauzca
Azeri Türkçesi ile Türkiye Türkçesi birbirine çok yakın diyeleklerdir. Ancak seslerde değişmeler görülür:
Gız / gulag / uşaklar / uşaglar/ ahşam / degige /
öler (ölür) /gaynayır (kaynıyor) /
Men de deyirem dalaşacaklar.
Gardaş (kardeş) / dodag (dudak) / gözel (güzel)
Kabağına geç men düşürem. (Öne geç ben ineceğim.)
Ural-Altay dil öbeği yakınlığını ünlü uyumu, ortak eklerin eylem çekimlerinde sözcük türetmede kullanılması, bunların dışında ses, sözdizimi ve yapı benzerliklerinin bulunmasını kanıt olarak gösterebiliriz.
Ural-Altay dil ailesinde çekim ve sözcük türetme eklerle yapılır. Kısaca Türkçe çekimli bir dildir diyebiliriz.
- Toplam blog
- : 1064
- : 732
- Kayıt tarihi
- : 24.03.12
Türkay KORKMAZ, umuda yolculuğu ertelemez. Mermeri delenin damlanın sürekliliği olduğunu bilir. Y..