Teknoloji ve Çocuk

Merhaba Sevgili Okur,

 

Bu hafta uzun zamandır aklımda olan ve son zamanlarda ürkütücü haberlerle sürekli gündeme gelen çocuklarda ’yanlış’ teknoloji kullanımı ile ilgili yazmak istiyorum. Teknolojinin büyük bir nimet olduğunu kesinlikle göz ardı edemeyiz. Ancak her şeyde olduğu gibi teknolojinin uygunsuz kullanımı da özellikle çocuklar için oldukça büyük bir sorun olarak karşımıza çıkıyor.

 

Geçtiğimiz yıldan bu yana önce ‘mavi balina’ adını sıkça duyduk, şimdi de her gün ‘momo’  adını duyuyoruz.  Aslında bu tarz uygulamalara oyun demek mantıklı değil. Çünkü oyun Türk Dil Kurumu’na göre ‘Yetenek ve zeka geliştirici, belli kuralları olan, iyi vakit geçirmeye yarayan eğlence’ anlamına geliyor. Çocuklar bu içeriklere baktığında ise korku, kaygı hissediyor ve sonuç kendine zarar vermeye kadar gidebiliyor. Tabii internetteki tehlikeler bunlarla sınırlı değil. Yaşına uygun olmayan şiddet ve cinsel içerikli oyun, video ve görseller, interneti kötü amaçlarla kullanan yetişkinler çocuklar için tehlike oluşturuyor.

 

Önlem Almak En Önemlisi

Çocukların internet üzerinden maruz kalacakları her türlü uygunsuz içeriğe erişimlerini engellemek, çocuğun bu içeriklere maruz kalmasından sonra yapılacak her türlü yardımdan daha etkili olacağı unutulmamalıdır. Bu sebeple internet servis sağlayıcınızla iletişime geçerek gerekli kısıtlamaları sağlatıp en azından çocuğunuzun ev internetinden uygunsuz içeriklere maruz kalmasını engelleyebilirsiniz.

 

Çocuğunuzun internet kullanımı süresince yanında olmak, arama geçmişini sık sık kontrol etmek takip açısından önem taşımaktadır.  Ayrıca sosyal medyayı gizlilik ayarlarını yaparak kullanmasını, ev adresi, okulu, telefon numarası gibi özel bilgilerini paylaşmamasını, hakaret içerikli yorum ve paylaşımlardan kaçınmasını mutlaka anlatmak gerekmektedir.

 

İnternette geçirdiği vakitte neler yaptığı konusunda sohbet etme, oynadığı oyunlar hakkında fikir sahibi olarak oyununa eşlik etme, ailece oynayabileceğiniz oyunlar edinme, tüm aile üyelerinin katılabileceği, sevdiğiniz aktivitelere zaman ayırma (sinema, tiyatro, yürüyüş, piknik…) hem çocuğunuzla bağınızı güçlendirecek hem de çocuğunuza teknolojik cihazlar olmadan da keyifli vakit geçirilebileceğini gösterecektir.

 

Uygunsuz İçeriklere Maruz Kalan Çocuklarda

Öncelikle şunu bilmek gerekiyor, risk grubundaki çocukların (ailenin ihmal ettiği, kendini değerli hissetmeyen çocuklar ve ergenlik dönemindeki gençler) maruz kalınan her türlü uygunsuz içerikten diğer akranlarına göre daha fazla etkilendiği görülmektedir. Bu sebeple çocukları dinlemek, yakından ilgilenmek, değerli olduklarını hissettirmek önem taşımaktadır. Çocuğunuz sizinle rahat iletişim kuruyorsa, güven ilişkiniz güçlüyse zaten ya sizden destek isteyecektir ya da siz çocuğunuzdaki değişimleri çok geç olmadan fark edeceksinizdir. Bu davranış değişimleri uyku sorunları, huzursuzluk, yalnızlık ve gece korkuları şeklinde başlayabilir. Şiddet unsuru barındıran içeriklere maruz kalan çocuklarda dürtüsellik ve şiddet eğilimi görülebilir. Çocuğunuzda daha önce olmayan bir korku ve kaygı hali, artan bir şiddet eğilimi ya da dürtü kontrol sorunları gözlemlemeye başlarsanız mutlaka onunla iletişim kurmaya ve sorunun nedenini anlamaya çalışmanız gerekmektedir.

 

Çocuğunuz uygunsuz içeriklere maruz kaldığında öncelikle izlediği içeriklerin sanal olduğu, kendisi izin vermediği sürece hiçbir şekilde zarar görmeyeceği anlatılarak kaygısı azaltılmaya çalışılmalıdır. Yaşına uygun olmayan içeriklerin kendisini olumsuz etkileyebileceği bu sebeple uzak durması gerektiği konusunda bilgilendirilmelidir. Eğer çocuğunuzun kendine zarar verdiğini fark ettiyseniz mutlaka çocuk ve ergen psikiyatristinden yardım almanız gerekmektedir.

 

Not: Çocuklardan sıkça duyduğum bir şey anne ve babaların da ekran (tv, telefon) bağımlılıklarının olduğu. Çocukların evde en çok ‘görerek’ öğrendiğini lütfen unutmayalım.  Yasaklamadan sınırlandırılan, takibi mutlaka yapılan, teknoloji yerine alternatif eğlenme araçları sunulan ya da çocuğun yaşına uygun içerik ve oyunlara ulaşmasının desteklendiği bir yaklaşım çocuklarımıza fayda sağlayacaktır.

 

Sevgiyle kalın...