Mlliyet Milliyet Blog Milliyet Blog
 
Facebook Connect
Blog Kategorileri
 

11 Ekim '09

 
Kategori
Sinema
 

Teyzem: bir Halit Refiğ filmi

Teyzem: bir Halit Refiğ filmi
 

Halit Refiğ (5 Mart 1934-11 Ekim 2009)


Bu sabah, bir Pazar sabahı için erken sayılacak bir saatte uyandıktan az sonra haber kanallarının daralan görüntülerinin altına bindirilmiş haberle yıllar öncesine gittim. Son dakika olarak verilen Halit Refiğ’in ölüm haberiydi. Artık Halit Refiğ biyografisinde (5 Mart 1934-11 Ekim 2009) yazacak.

Halit Refiğ adı ile Yorgun Savaşçı, Aşk-ı Memnu, Gurbet Kuşları anılsa da benim ilk aklıma gelen Teyzem oldu.

Sinemamızın televizyon tarafından ellerinin kollarının bağlandığı Seksenli yıllarda bir de videokaset furyası çıkmış, adım başı videokaset kiralayan dükkanlar türemişti. Akşam eve gelirken birkaç videokaset kiralanır, oradaki deftere kaydedilir ve evde o filmler izlenirdi. Kasetler ya Beta ya da VHS olurdu. Video cihazları çoğunlukla Almanya’dan geldiği için önceleri Beta çok yaygındı, sonları VHS egemen olmuştu. Video cihazı olan evlere video kiralayıp gitmek ve hep beraber o filmi seyretmek de yaygın alışkanlıklardandı. Teyzem de o yıllarda (yanılmıyorsan) kuzenim Seval’in getirdiği, videoda seyrettiğimiz ve çok sevdiğim bir filmdi. Daha sonraki yıllarda televizyonda rastladıkça kimbilir kaç kez daha izledim.

Seksenli yıllarda çay bahçeleri, çay bahçelerindeki küçük müzik grupları, yabancı şarkıların Türkçe sözlüleri… “Strangers in the night” uyarlaması “İki yabancı” söylenir… Kimbilir neredeki bambaşka bir dünya ile içinde yaşadığı ama herkesin yabancı olduğu dünya arasındaki gidip gelişler içindedir Üftade… (Müjde Ar, Üftade rolünde çok iyi bir oyunculuk sergiler.)

Umur, ablasının oğludur. Abla ailenin istemediği bir adamla evlenmiş ve (tam açıkça söylenmese de) 12 Eylül’ün eşi üzerindeki baskıları nedeniyle ailece eve dönmek zorunda kalmışlardır.

Bir abi vardır, gitarist sevgili ile müzik yapan, anlayışlı bir abidir. Yaşam koşulları nedeniyle Almanya’ya gidip dönünce, orada birçok kişinin yaşadığı dönüşümü yaşayıp, döndüğünde “din kardeşlerim benim yardımıma koştu” diyen ve artık kızkardeşine eski anlayışını göstermeyen bir abi olmuştur.

Anlaşılmayan düşünceler, paylaşılamayan duygular küçüklü büyüklü kağıt parçalarına yazılmış, çizilmiş, poşetlere, çantalara doldurulmuş ve oraya buraya sıkıştırılmıştır.

Umur ile teyzesi arasındaki karşılıklı masum sırların saklandığı, yalın cümlelerle yapılan konuşmalar, kısa gezintilerle süren yakınlaşma Umur’un gözünde teyzesinin çok özel bir yere koymuştur.

Teyzesinin ölümü ailedeki herkeste büyük bir rahatlama yaratırken, teyzenin geride bıraktığı yılların birikimi kağıt parçaları toplanıp atılırken, Umur bunlara kıyamayıp çantalardan birini apartmanın merdiven altına saklar. Yıllar sonra merdiven altındaki o çanta bulunduğunda Umur artık bir delikanlıdır.

Evlerin dokunulmayan depoları, köşeleri ve merdiven altlarının gizli anı hazinelerinin olduğu yerler olarak düşünürüm hep ve her defasında Umur’un merdiven altından çıkardığı çanta gelir aklıma.

Teyzem, Halit Refiğ’in psikolojik sorunlar yaşayan bir genç kadının ve yeğeninin çevresinde bir dönemi, toplumsal ve siyasi yapısıyla en güzel şekilde anlattığı bir filmdir. Bence, sinemamızın başyapıtlarından biridir.

Halit Refiğ’i saygı ile anıyorum.

Ankara, 11 Ekim 2009

 
Toplam blog
: 1735
: 2429
Kayıt tarihi
: 22.09.06
 
 

27 Mart 1959'da İnebolu Yeşilöz Köyünde doğdum. Yeşilöz Köyü İlkokulu, Yeniyol İlkokulu, İnebolu ..