Ticaret mahkemeleri bilirkişi rapor örneği 2

02 Mayıs 2013 tarihinde bu sayfalarda yayımlanan Ticeret mahkemeleri bilirkişi rapor örneği başlıklı blogumda sözünü ettiğim bilirkişi rapor örneğinde çelişki gibi görülen birkaç hususa açıklık getirmek istiyorum.

 

Bu vesileyle ticari defterlerin tasdiki konusunda, "delil niteliği" ayrıntısına da değinmiş olacağız.

 

* * *

 

Varsayıma dayalı tesadüfi örnekleme yöntemiyle açtığımız davada davalı vekili, davacı yan defterlerinin usulüne uygun tutulmadığını, lehine delil olma vasfı olmadığını ve bilirkişi rapor içeriğinde çelişkili tespitler söz konusu olduğunu, mahkemece resen veya ek rapor yoluyla bu çelişkilerin giderilmesini talep etmiş olsun: 

 

Bu durumda ek raporumuz şöyle gelişmiş olacaktır: 

 

ARA KARAR DOĞRULTUSUNDA YAPILAN "EK" İNCELEMELER VE KANAAT:

 

00.00.2013 tarih ve .. no'lu Celse'de verilen ara karar gereğince; "bilirkişi" sıfatıyla tarafımdan yapılan ek incelemeler ve kanaatimiz, tüm delillerin nihai takdir ve değerlendirmesi Yüce Mahkemeye ait olmak üzere aşağıda maddeler halinde sunulmuştur: 

 

1. Davalı vekili, davacı defterlerinin usulüne uygun tutulmadığı, lehe delil olma vasfı olmadığı ve bilirkişi raporunda "çelişkili tespitler olduğunu" ileri sürdüğü dilekçesinde özetle; 

 

"Bilirkişi raporunun sonuç bölümünde, davacı defterlerinin usulüne uygun tutulmadığı, lehine delil olma vasfı taşımadığı halde 'delil' olma özelliğini haiz olduğu belirtilmiş, bu nedenle raporun kendi içinde 'çelişik' ve mevzuata aykırı olduğu" öne sürülerek çelişkinin giderilmesi istenilmiştir. 

 

Eleştiriye yanıtımız: 

 

Raporumuzda sözü edilen, uyuşmazlık konusu ticari defter kayıtlarının "kesin delil vasfını haiz olmadığı"dır. Ancak raporda hangi nedenlerle "delil" (takdiri delil) olarak değerlendirilebileceği de açıkça belirtilmiştir. Anılan bu kavramlar, bilindiği gibi literatürde KESİN DELİL ve TAKDİRİ DELİL olmak üzere ikiye ayrılmıştır.

 

Yine bilindiği gibi, Yeni Hukuk Muhakemeleri Kanunuyla getirilen değişikliklerle "Kesin delil-takdiri delil şeklindeki delil sistemi kural olarak aynen muhafaza edilmiş; ancak güncel bazı gelişmeler ve ispat araçları dikkate alınmış ve bazı esneklikler sağlanmış, kesin deliller konusundaki katı tercih yumuşatılmıştır."  (ÖZEKES M, Prof. Dr., HMK’da İspat ve Deliller Bakımından Getirilen Yenilikler, Türkiye Adalet Akademisi, HMK Toplantısı, Sapanca 2011). 

 

HMK, toplam “on iki kısım”dan oluşmaktadır: Dördüncü kısım (m.187-293), “ispat ve deliller” üst başlığını taşımaktadır. Bu kısımda beşinci bölüm (m.266-287), “bilirkişi incelemesi”; altıncı bölüm (m.288-292), “keşif”; yedinci bölüm (m.293), “uzman görüşünü" düzenlemektedir. (YILMAZ E, Prof Dr. yeni HMK’la getirilen değişiklikler, 15.12.2011 Ankara) 

 

Bu bilgiler ışığında  "takdiri delil" ; mevzuat uyarınca, tanık, bilirkişi, keşif ve özel hüküm sebepleri olmak üzere dörde ayrılan delil türüdür. Bunlara takdiri delil denilmesinin nedeni, Sayın Mahkemenin serbestçe takdir etme yetkisine sahip olmasıdır; bağlayıcı nitelikte değildir. "Kesin delil" ise ikrar, kesin hüküm, senet ve yemin olmak üzere dörde ayrılan delil türüdür. 

 

Buna göre, 20.04.2013 tarihli raporumuzun  "5.3."  ve   "5.4."  maddelerinde ayrıntıları açıklandığı gibi uyuşmazlık konusu ticari defter kayıtlarının "kesin delil vasfını haiz olmadığı" ve ancak hangi nedenlerle "delil" (takdiri delil) olarak değerlendirilebileceği belirtilmiş, SONUÇ VE KANAAT başlıklı "6.a"  maddesinde  "... davacı taraf ve davalı taraf defterlerinin sahipleri lehine delil (takdiri delil) olma özelliğini haiz olduğu" açıkça belirtilerek, son cümlemizde yine "... Yüce Mahkemenin takdirlerine" sunulmuştıur.  Anılan raporumuzun tüm delil ve değerlendirmesi elbette ki Yüce Mahkemenin takdirlerinde olarak her iki tarafın ticari defter kayıtlarının TAKDİRİ DELİL niteliğini haiz olduğu, Mahkeme huzuruna sunulmuştur.