Ticari ilişki kaygısı ülkelerin düşman olmalarını önlüyor

Ben Kerim Korkut ticarete karşıyım ve ticaretin meslek olmadığını söylüyorum ama hani faydası da var. Ticaret yapanlar ticaretim kesilir işimi kaybederim diyerek birbirleriyle iyi olmak zorundalar. Bu da barışa hizmet ediyor.

Yani bir bakkal müşterisiyle aralarında sorun çıksa bile kötü olmak, onu kaybetmek istemez; çünkü ondan ekmek yiyor. Ve çoğu insan birbirinin bakkalı ya da müşterisi. Ticaretin veya birlikte iş yapmanın toplumsal barışa katkısı olduğunu düşünüyorum.

Bu, özellikle ülkeler arası ilişkilerde çok önemli. Türkiye’nin bilerek ya da kazara artık bilmiyoruz nasıl, Rus uçağını düşürdükten sonra durumu düzeltmek için ne kadar uğraştığını hatırlayın. Neden? Çünkü Rusya Türkiye’nin ticari partneri. Yani en önemli müşterisini kaybedecek. Burada menfaat duygusu düşmanlık duygusunun önüne geçti. Tabi aynı şeyler Rusya için de geçerli. Ticari ilişkimiz olmasaydı belki de Rusya ile savaşırdık. Dünya menfaat dünyası. Ülkemiz Rusya’ya yapılan ihracattan para kazanıyor. İthalattan da faydamız var. Yani iki ülkenin birbirine ihtiyacı var. İşte bu belki de muhtemel bir savaşı önledi.

Hep böyle. Ülkeler arasında sorun çıksa da ticari ilişkiler bozulur diye hemen anlaşma yoluna gidiliyor. Fransa’yla bir ara Ermeni meselesi yüzünden aramız bozuldu. Fransız mallarını boykot ettik, geri adım attılar. Ticaret kaygısı çok açık bir şekilde ülkeler arasında düşmanlığı önlüyor. Bu anlamda ülkelerin birbirine ihtiyaçlarının olması adeta dünya barışının sigortası.

Tabii ki bu, küçük sorunlarda ve belli bir dereceye kadar düşmanlıklarda geçerli. Yoksa iki ülke kanlı bıçaklı olmuş ticaret vız gelir.