Mlliyet Milliyet Blog Milliyet Blog
 
Facebook Connect
Blog Kategorileri
 

15 Ekim '16

 
Kategori
Gündelik Yaşam
 

Toplumsal değişimimiz

Toplumsal değişimimiz
 

Değişimin panosu


Toplumsal yaşamımızda, emin olacağız tek şeyin, yaşadığımız çağın çok hızlı ve çok karmaşık bir değişme çağı olduğudur. Toplumsal değişme, toplumun kültürünün, yapısının ve toplumsal davranışlarının zaman içinde farklılaşmasıdır. Toplumsal değişme nedeni insanlığın bilgi ve deneyim birikiminin artması olabildiği gibi, savaşlar veya doğal felaketlerden sonra yaşanan bir yıkım da olabilir. Her toplumsal değişme, belirli bir zaman diliminde somut, fiziksel ve kültürel bir çerçevede birtakım insanlar arasında geçmektedir. Değişme bir süreçtir. Değişmenin yönü ilerleme olduğu gibi gerileme de olabilir. “Değişme” ile “gelişme” aynı şey değildir. Gelişme, az etkin şekillerden çok etkin şekillere gidiştir. Değişme bir durumdan daha iyi bir duruma geçiş biçiminde ise “ilerleme”, birden fazla yönde olursa “gelişme” olur. Toplumsal ekonomik, kültürel dünyalar, bütün insan ilişkileri sürekli bir değişim içerisindedir. “Değişme” deyiminin belirgin bir karakteri ve içeriği yoktur; ne iyiyi ne de kötüyü ifade eder, Sadece önceki koşullardan farklı bir durum, farklı koşullar gösterir. Değişme terimi, tarih çalışmalarını, ekonomide, politik bilimlerde ekonomik büyüme ve gelişmeyi, demokratikleşmeyi, küreselleşmeyi, politik sistemlerin farklılığı veya başarısızlığı gibi konuları içerir. Değişmenin kaçınılmaz olması, değişmenin sürekliliği, değişme hızının toplumdan topluma farklı olması, toplumdaki maddi özelliklerin manevi özelliklere göre daha hızlı değişmesi, değişmenin olumlu veya olumsuz yönde olması, toplumun farklı öğelerindeki değişmenin birbirini etkilemesi; toplumsal değişimin özellikleridir.

Fiziksel Çevre Koşulları, Teknoloji Faktörü, Kültür Faktörü, Demografi (Nüfus) Faktörü, Ekonomi Faktörü, İnsan Faktörleri; Sosyal Değişmeyi etkileyen bilinen faktörlerdir.

Topluma herhangi bir müdahale olmaksızın kendiliğinden meydana gelen değişme tipi olan ve toplumun İç dinamiklerinden veya dış etkileşimden kaynaklanabilen, planlı ve programlı olmayan değişme serbest toplumsal değişmelerdir. İki toplum arasındaki göçler, turizm faaliyetleri, kitle iletişim araçları serbest toplumsal değişmeyi hızlandırır.

Kendi kendine olmadığı planlı ve programlı şekilde yönlendirildiği değişme tipi olan Müdahale yoluyla Toplumsal Değişme İki şekilde oluşmaktadır.

a) Demokratik Planlı Değişme:Adalet, özgürlük, eşitlik gibi toplumun ortak faydası göz önünde tutularak yapılan ve toplumun denetimine açık olan değişmedir. Toplumda var olan veya gelecekte çıkması olası sorunların ve İhtiyaçların giderilmesi amaçlanır. Demokratik değişimin planlanmasında yöneticiler, bilim adamları, toplumu temsil eden siyasi parti, sendika, dernek gibi gruplar, uzmanlar katkıda bulunurlar.

b) Baskı Yolu ile Toplumsal Değişme:Toplumun yapısının zorla değiştirilmesidir. Genellikle diktatöryal ve otokratik yönetimlerde gerçekleşir. Baskı yolu ile değiştirme, değişimi kısa sürede elde etmek için yöneticiler tarafından merkezi planlama ile yapılır. Halkın bu planlamaya müdahale etmesi veya planlamayı denetlemesi mümkün değildir. Bulgaristan’da bir dönem Türklerin isimlerinin zorla değiştirilmesi baskı yoluyla yapılan toplumsal değişmedir.

Bir toplumda ekonomik büyümeyle birlikte kültürel ve sosyal alandaki ilerleme ile ortaya çıkan durum olan Toplumsal gelişme, bir toplumda halkın ekonomik gelirinin yükselmesi, yatırımların ve üretimlerin artmış olması ile birlikte sağlık, güvenlik, alt yapı, şehirleşme, kültürel öğeler gibi alanlarda da ilerleme olmuşsa o toplumda toplumsal gelişmeden söz edilebilir. Toplumsal gelişmenin öğeleri ekonomik büyüme, orta sınıflaşma ve toplumsal bütünleşmedir.

1. Ekonomik Büyüme:Ekonomide nicel olarak, üretimde, verimlilikte, gelirde medyana gelen iyileşmedir. Ülkenin zenginleşmesini ifade eder.

2. Orta Tabaka Genişlemesi:Toplumsal Tabakalaşma sisteminde alt tabakadaki insanların yaşam tarzlarının iyileşerek, yükselerek, gelişerek orta ve üst tabakalara yükselmesidir. Böylece toplumun olanaklarından alınan payın daha adil dağıtıldığı, gelir durumunun dengeli olduğu eğitim, sağlık, sosyal ve kültürel olanaklarından halkın birbirine yakın düzeyde yararlandığı durumdur.

3. Toplumsal Bütünleşme:Toplumdaki bireylerin ortak duyguları, değerleri paylaşması, aralarında iletişimin, dayanışmanın yüksek olması insanların, kurumların bir arada bulunmasını sağlar. Toplumu meydana getiren maddi ve maddi olmayan öğelerin bir anlam belirtecek ve işleyen bir bütün olacak biçimde birbirini tamamlamasıdır.

Toplumu oluşturan kurum, grup ve örgütlerin işleyen bir bütün oluşturması ve özellikle bir iş bölümünden oluşan fonksiyonel (işlevsel) bütünleşme ile toplumu bir arada tutan ortak değerleri paylaşmayı ifade eden (İnanç birliği, ülkü birliği, tarih bilinci, vatan sevgisi gibi.) bir anlam etrafında bütünleşme olmak üzere iki şekilde meydana gelir.

Bir toplumda kültürün maddi ve manevi öğelerinin birlikte işleyen bir bütün oluşturacak şekilde birbirini tamamlayamamasına ise Toplumsal Çözülme denir. Toplumsal bütünleşmenin tersi bir durum olan toplumsal çözülme ile toplumsal kurumlar arası işbirliği azalır, toplumun manevi değerlerine olan inanç zayıflar, toplumsal sorunlar artar. Toplumda cinsiyet, yaş, eğitim seviyesi, meslek vs. özelliklere göre işlerin verimli bir şekilde paylaşılamaması yani işbölümü yetersizliği, toplumsal yapıyla uyumlu örgütlerin oluşturulamaması, toplumsal kurumların çözülmesi, toplumu zor sorunlarla karşı karşıya bırakan ve çözülmeye neden olan etkenlerdir. Ayrıca; Toplumu bir arada tutan vatan sevgisi, tarih bilinci, din gibi değerlere olan inancın zayıflaması gibi milli ve manevi değerlerin zayıflaması: toplumsal çözülmeyi hızlandırır.

Toplumsal değişim ile kurumsuzlaşma nedeniyle bireylerin önündeki yol haritaları, kurallar, rehberler önemini kaybetmekte, daha önceki hak ve görevler, roller ve sorumluluklar değişmekte, kaotik yapı ve ilişkiler artmakta, güven verici bağlar çözülmekte, aile limanı kaybedilmektedir

Yaşadığımız topluma yönelik bir analiz yapmak üzere sorular yöneltirsek; Toplumsal değişimimiz; serbest mi müdahale yolu ile yapılan toplumsal değişmedir?, toplumsal gelişmemiz ilerleme yönünde mi yoksa gerileme yönünde midir? Toplumumuz çözülmekte midir?

Yoksa değişimimiz hepsinin kümülatif toplamı mıdır?

Nizamettin BİBER

 
Toplam blog
: 887
: 2743
Kayıt tarihi
: 06.06.12
 
 

Yeni dünya düzensizliğinde insan olmaya çalışan ve okuyarak ne kadar cahil olduğunu gören, olayla..