Tozlu raflarda bir ansiklopedi buldum

Ortaokuldayken, bir bilgi gerektiğinde halk kütüphanesine giderdim. İnebolu küçük bir yer olduğu için kütüphane her ev için yakın sayılacak uzaklıklaydı. Eski bir binaydı, merdivenleri de bina gibi eskimişti, her adımdaki gıcırtılar kütüphanenin sessizliğini delerdi. Salonun ortasında büyük bir odun sobası yanardı. Yaşlı bir kütüphanecimiz vardı, çocuklar sinirlendirip çileden çıkarmamışlarsa, elinden geldiğince yardımcı olmaya çalışırdı. Ansiklopediler dışarıya verilmediğinden ve o zamanlar bizim oralarda fotokopi diye birşey olmadığı için herşeyi kütüphanede yazmak zorundaydık.

Evde bir ansiklopedi gerektiğini düşündüğümüz günlerde Hayat Ansiklopedisinin yeni fasiküllerinin yayınlandığını duyuran gazete reklamlarını gördüm. İlk fasikül çıkınca almaya başladık. Özel bir kağıda basılırdı, o kağıtları o zamanların en popüler dergisi Hayat’tan tanırdık. Fasikülleri dergi gibi okumak çok hoşuma giderdi. Birkaç fasikül aldıktan sonra karlı günlerde gazetelerin gelmediği küçük bir yerde, fasikülleri toplamanın zorluğunu anladık. Her cilt çıktıktan sonra siparişimizi yapıyor ve postayla geliyordu. Ancak altıncı ve son cilt gelmedi. Bir mektup geldi, yakında ek baskı yapılacağını ve o zaman haber vereceklerini söylediler, o haber hiçbir zaman verilmedi. Beşinci cilt "Silivri" maddesinde biterdi. Nedense aradıklarım hep "S" harfinden sonra olurdu.

O yıllarda Meydan Larousse ansiklopedisi vardı, çocukların taşıyamayacağı kadar kalın, ağır ciltleri vardı. Ancak eve almak için fiyatları da erişilmez rakamlardaydı. Evdeki ansiklopedi yetersiz olunca kütüphaneye gider ve bu ansiklopediye başvururdum.

1984 yılında Anabritannica yayınlanmaya başladı. Önemli bir boşluğu doldurdu. Ciltler postaneye geldikçe 15 yıl öncesindeki benzer günleri anımsatırdı ama çocukluk yılları gibi heyecanlı olmazdı. İyi bir ansiklopediydi ve hala kullanırım.

Doksanlı yıllardı, Milliyet Büyük Larousse ansiklopedisini kuponla vermeye başladı. O zamanlar gazeteler arasında promosyon savaşı henüz başlamamıştı. İlk kıvılcım bu ansiklopedilerle çıktı ve televizyon reklamlarında aklıbaşında insanları kızdıran bir savaş başladı. O yıllarda her eve çeşit çeşit ansiklopediler girdi. Kuponla almayı başardığım tek gazete promosyonu Büyük Larousse oldu. Sonraki tabak çanak promosyonlarının dışında kalmak için yalnızca promosyonu olmayan gazete aldım.

Aradan geçen 35 yıl sonra o zamanlar elimden düşürmediğim ansiklopedi ciltlerini tozlu raflarda gördüğümde fotoğraflarını çektim. Fotoğraflarda 6 cilt vardı, bir an kafam karıştı, sonra anımsadım, biri başka bir kitaptı. O emektar bir ansiklopediydi, ilk gittiğimde tozlu raflardan alıp evimdeki başka tozlu raflara koyacağım.