Trafik kazaları ve tanzimatlar

Ülkemizde, araç kullanan kişilere yeterli eğitim verilmemesi, trafik denetimlerindeki yetersizlikler, yollardan kaynaklanan kusur ve aksaklıklar, alkollü araç kullanımı, trafik kurallarına riayetsizlik gibi nedenlerden her gün yüzlerce maddi hasarlı, yaralamalı ve ölümlü trafik kazası olmaktadır. Trafik kazaları neticesinde, kazaya karışanların canı veya vücut bütünlüğü yanında, maddi olarak da zararlar meydana gelmektedir. Bu haftaki yazımda,trafik kazaları neticesinde oluşan maddi – manevi zararların nasıl tazmin edileceğine değinmek istiyorum.

 

 

Ülkemizde sıklıkla meydana gelen ölümlü trafik kazaları neticesinde, vefat edenin yakınları için talep edilecek tazminat hakları ; Destekten yoksun kalma tazminatı, cenaze ve defin giderleri, vefat edenin vefatı anına kadar yapılan tedavi giderleri ve diğer masraflar, kazaya karışan aracın uğradığı hasara ilişkin maddi tazminat’tır.

 

DESTEKTEN YOKSUN KALMA TAZMİNATI

 

Trafik kazası neticesinde hayatını kaybeden müteveffanın yaşamı süresince destek olduğu ve vefat sonrasında bu destekten yoksun kalan kişiler için doğan maddi tazminata destekten yoksun kalma tazminatı denir. Destekten yoksun kalma tazminatını talep edebilecek kişiler; Müteveffanın ailesi , (Ölenin Eşi, Anne, baba, çocuk ve kardeşler) Ölen ile aralarında akrabalık bağı olmasa da, ölenden sağlığında destek aldığını ispat etmek suretiyle 3. kişiler de destekten yoksun kalma tazminatı talep edebilirler.

 

VEFAT EDEN ÇOCUK İSE DESTEKTEN YOKSUN KALMA TAZMİNATI

 

Trafik kazası neticesinde, vefat eden çocuk ise, vefat edenin anne ve babası, çocuğun ileriki yaşlarında kendilerine destek olacağı nedeniyle destekten yoksun kalma tazminatı talep edebiliriler. Bu tazminat hesaplanırken, vefat eden çocuğun yaşı ile ileride destek olabileceği kişilerin yaşı ve diğer etkenler değerlendirilerek karar verilir.

 

VEFAT EDEN KİŞİNİN HASTANE VE TEDAVİ GİDERLERİ

 

Trafik kazası neticesinde hayatını kaybeden şahıs, vefatından önce tedavi görmüş veya ölenin yakınları tarafından tedaviye ilişkin başkaca masraflar yapılmışsa, yapılmış olan bu masraflar da maddi tazminat kapsamında, davalı taraftan istenebilir.

 

VEFAT EDENİN CENAZE VE DEFİN GİDERLERİ

 

Trafik kazası neticesinde hayatını kaybedenin cenaze ve defin giderleri de maddi tazminat kapsamında davalıdan talep edilecektir. Bu giderler; Defin giderleri, Cenazenin bir yerden bir yere taşınması için gereken zorunlu masraflar, Kefen masrafı, Yemek giderleri vb. giderlerdir.

 

 

ÖLÜMLÜ TRAFİK KAZASI MANEVİ TAZMİNAT

 

Ölümlü trafik kazası neticesinde vefat edenin , yakınlarının , ölüm nedeniyle yaşadığı üzüntü ve ıstırabın bir parça da olsa tatmin edilebilmesi amacıyla kanun koyucu tarafından öngörülmüş bir tazminat türüdür. Ölümlü trafik kazası nedeniyle talep edilen manevi tazminata ilişkin takdiri yasa koyucu münhasıran hakime vermiştir. Dosya Hakimi talep konusu maddi tazminata ilişkin karar verirken, dosyaya sunulan raporlar ve diğer maddi deliller doğrultusunda hareket etmek zorunda iken, ölümlü trafik kazası neticesinde manevi tazminat hususunda, hakim karar verme serbestisine sahiptir. Fakat bu serbesti , hakimin keyfi bir şekilde karar verebileceği anlamına da gelmemektedir. Dosya hakimi, davalı ve davacı tarafların sosyo-ekonomik durumları, ölümlü trafik kazasının ve bunun neticesinde gerçekleşen vefatın ilgililer üzerindeki etkisi gibi gerçekleri dikkate alarak hakkaniyete uygun bir tazminata hükmedecektir.

 

Yaralamalı Trafik Kazaları: Yaralamalı trafik kazalarında, kaza neticesi yaralanan kişinin yaşamı sürdüğü için destekten yoksun kalma tazminatı yoktur. Trafik kazası neticesinde kazadan etkilenen kişi; Kaza dolayısı ile yapılan tedaviye ilişkin giderleri, Kaza dolayısı ile hastanede veya evinde yattığı, tedavi gördüğü süreç içerisinde çalışamadığı için mahrum kaldığı gelirlerin tazminini isteyebilir, kaza nedeniyle yaşadığı elem ve ıstırap için yine manevi tazminat talep edebilecektir

 

İş Göremezlik Tazminatı: Trafik kazası neticesinde yaralanan kişide uzuv kaybı, kısmi veya tamamen felç olma durumu veyahut ta meslekte belli oranlarda kazanma gücünü kaybedenler bu nedenlerden dolayı tazminat isteme hakkına sahip olacaktır.

 

Trafik Kazası Sonrası Araçta Meydana Gelen Maddi Zararlar: Trafik kazası neticesi, kazaya karışan araçtaki maddi zararlar da, trafik kazasında kusurlu olan şahıstan ve kusurlu aracın sigorta şirketinden talep edilebilecektir.

 

Trafik Kazası Sonrasında Kime Karşı Maddi Tazminat Davası Açılır :

Maddi Tazminat davalarında asıl davalı taraf , kusurlu aracın sürücüsüdür. Aracı kullanan şahıs rüşt sahibi değilse – çocuksa, akli melekeleri yerinde değilse vb.- bu şahsa velayeten velisine davanın yöneltilmesi gerekir.

 

Maddi Tazminat davalarında diğer davalı, aracın işleteni olan şahıs veya kurum olacaktır. Trafik kazasını yapan kişi ve aracın ruhsat sahibi farklı kişiler ise, dava hem kazayı yapan şahsa hem ruhsat sahibine karşı açılabilir. Önemle belirtmek gerekir ki, sadece aracın ruhsat sahibi olmak, davalı olmak için yeterli değildir. Kazaya karışan araç eğer gerçekten ruhsat sahibinin fiili tasarrufunda ise dava ruhsat sahibine de açılacaktır. Ancak ruhsat sahibi aracı farklı bir şahsa veya kuruma noter kanalıyla satışını yapmış ancak henüz trafikte devir yapılmamışsa o zaman davanın muhatabı aracı noter kanalıyla satın alan ve fiili tasarrufuna alan şahıs olacaktır.

 

TRAFİK KAZALARINDA SİGORTA ŞİRKETLERİNİN SORUMLULUĞU :

 

Trafik kazası neticesinde açılacak maddi tazminat davalarında, kusurlu tarafa ait aracın Zorunlu Mali Mesuliyet Sigortası kapsamındaki trafik sigortası, kaza neticesinde meydana gelen maddi zararları (kazaya karışan) sigortalı ile birlikte müştereken ve müteselsilen ödemek zorundadır.Genellikle sigorta şirketleri meydana gelen trafik kazası dolayısı ile sadece maddi zararlardan sorumlu olup manevi zararlardan bir sorumluluğu söz konusu değildir. Fakat poliçede, sigorta şirketine manevi tazminat için ekstra bir prim ödenmiş ve manevi tazminat da poliçe kapsamına alınmış ise, sigorta şirketi manevi tazminat konusunda da sorumlu olacaktır.

 

Trafik Kazasına Karışan Kusurlu Araç Sigortasız İse :

 

Kanun gereği, trafiğe çıkan tüm araçların Zorunlu Mali Mesuliyet Sigortası yaptırması şarttır. Bu sigortayı yaptırmayan kişiler için idari para cezası uygulanmaktadır. Fakat buna rağmen, Zorunlu Mali Mesuliyet Sigortası yaptırmayan ve kazaya karışan araç ile ilgili nasıl bir işlem yapılacaktır. Bu durumda kanun gereği “Güvence Hesabı” adı verilen fon oluşturulmuştur. Trafik kazası neticesinde maddi zarara uğrayan kişi, bu zararını, kusurlu tarafın sigortacısı olarak Güvence Hesabına dava açmak yolu ile tahsil edecektir. Güvence Hesabı’nın trafik kazası nedeniyle oluşan maddi zararlara ilişkin sorumluluk sınırları kanun ile düzenlenmiştir.

 

Trafik Kazasında Kusurlu Taraf (Kazaya Neden Olan ve Çarpan Kişi) Belli Olmadığı Takdirde : Çarpanı belli olmayan trafik kazalarında, zarara uğrayan taraf, uğramış olduğu maddi zararların tazmini için yine Güvence Hesabına başvurabilir ve uğramış olduğu zararların tazminini buradan talep edebilir.

 

TRAFİK KAZALARINDA TAZMİNAT HESABI :

 

1. Trafik Kazasında Kusur ve Tazminat Hesabı :

 

Trafik kazası nedeniyle hesaplanacak maddi tazminat kusur oranına göre değerlendirilir. Örneğin kaza neticesinde meydana gelen 100.000 TL lik maddi zararda, kazaya karışan araçlardan birisi %70 , diğeri %30 kusurlu ise, %70 kusurlu olan taraf, kusurlu aracı işleteni ve sigortacısı 70.000 TL oranında sorumlu olacaktır.

 

2. Tazminat Hesaplamalarında Evlenme İndirimi: Ölümlü trafik kazası neticesinde, eşini kaybetmiş olan tarafın, ileride tekrar evlenebilme ihtimalleri ve tekrar evelnme neticesinde, evlenecekleri kişilerden sağlayacakları desteklerden ötürü, hesaplanacak olan tazminattan belli oranlarda indirim yapılmaktadır. Yapılan hesaplamada Mahkemeler AHİM’nin vermiş olduğu bir kararda uyguladığı kriterleri dikkate alarak buna göre hesaplama yapmaktadır.

 

Hepimize kazasız haftalar !