Trafik psikolojisi....

15, 14, 13,12,11,10,9,8,7..............
Arkamızdan bir korna sesi. Trafik ışığının yeşil olanının yanmasına daha 7 saniye varken, acelesi olan biri kornaya basıyor. Arabanın direksiyonunda küçük oğlum var. Askerlik hizmetini yeni bitirmiş, ve askere gitmeden önce aldığı ehliyetiyle birlikte, trafikte fazla deneyimi olmadığından kendisine İstanbul trafiğini öğretiyorum.

- Baba ne yapayım? diye soruyor.

- Hepimiz gibi o da bekleyecek. Yeşil ışık yanmadan hareket etme.

Yeşil ışık yanıyor. Ama deneyimsizlik dolayısiyle oğlum yeşil ışığın yanmasından 2 saniye sonra arabayı kaldırırken, kendisine kırmızı ışık yanan yoldan ve önümüzden hızla bir araba geçiyor.

- Bu ne şimdi diye? soruyor oğlum.

- O sırada arabanın kasetçalarında Barış Manço'nun bir şarkısı çalıyor.

- Bak evladım, buna ayı derler. Ayılar bizi çok severler. Ağır mağır hantaldır ama, armudun iyisini ayılar yerler.

Gerçekten önümüzden geçen ayının yanındaki fıstık gibi bir hatun etrafın dikkatini üzerine çekiyordu..

Trafik psikolojisi ile ilgili yapılan bir araştırmada, Türk sürücü ve yayaların yüzde 99'unun trafik kurallarını bilmediği ya da bu kuralları bildiği halde uygulamadığı ortaya çıktı. Araştırma sonuçlarına göre sürücüler kendi yaptıkları hataları hiç kabullenmiyor. Emniyet Müdürlüğü'nün raporlarına göre, kazaların yüzde 99'unda insan faktörü rol oynuyor. Türk sürücülerin yaptığı kazaların yüzde 99'u da eğitimsizlik ve psikolojik sorunlardan kaynaklanıyor.

Bu arastirmanin sonucunda, sürücü ve yayalarin tamamının trafik konusunda
ciddi olarak eğitilmedikleri saptandı. Sürücüler trafik kurallarina
başkalarının uymamasını bahane ederek, kural ihlalini savunurken, trafiği de
karmaşa olarak yorumluyor.

Araştırma sonuçlarını değerlendiren psikologlara göre üzerinde durulması
gereken konu, çaresizlik duygusu ve bu duygunun neden oldugu psikolojik
sonuçlar. Sürücülerde ve yayalarda trafik konusunda bir çaresizlik duygusunun
hakim oldugunu belirten psikologlar bunun da öfkeye, saldırgan davranışlara,
strese ve duyarsızlığa neden olduğunu belirtiyorlar.

Türk Psikologlar Derneği Baskan Yardımcısı Serdar M. Değirmencioğlu, günlük
yaşamında gayet makul ve aklı başında olan kişilerin trafiğe çıktıkları anda
günlük yaşamlarındaki sağduyudan eser kalmadığını belirtiyor. Değirmencioğlu
bu konuda psikolojik arastirmalar yapılması gerektiği görüşünde.

* Trafik ortamını nasıl algılıyorsunuz?

Eğer trafik kurallarına uyarsan, karşındaki senin kadar uymayacağı için ölebilirsin. Biz ne kadar önlem alırsak alalım, kurallara ne kadar çok uyarsak uyalım, karşımızdaki hiçbir önlem almadıkça bir işe yaramaz. O kadar çok insan kural ihlali yapıyor ki, bir sürücü ya da yaya olarak ben trafik kuralları yararına inansam bile boşuna. Diğer sürücülerin ne yaptığını kontrol etmek durumundayım. Onların olası tehlikeli davranışlarını gözönüne alarak davranmalıyım.

* Trafik canavarı kim?

Ankete katılanlardan sadece yüzde 1 i "Trafik canavarı bizim içimizdedir"derken geriye kalan yüzde 99 luk oran, canavarı kendisinin haricindeki sürücüler ve yayalar olarak değerlendirdi.

Biraz da öz eleştiride bulunalım. araç sürerken, yayalara kızarken, yolda yaya olarak bulunurken de sürücülere kızdığımız çok olmuştur. Hep hatayı karşımızdakilerde ararız. Bu da trafik psikolojisinin bir uzantısı olsa gerek.

Uzun yolda direksiyon sallamış olanların ise mutlaka aşağıdakine benzer anıları bulunur:

Kendinize ait şeritte, en fazla 100 km. hızla giderken, karşınıza sollayan bir otobüs ve kamyon ya da araba çıkar. Selektör yapıp uyarırsınız, dinlemez. Yanlış sollaması sürer. Hız kesersiniz, umurunda değildir, dümdüz üzerinize üzerinize gelmeye devam eder. Çaresiz eğer uygunsa bankete çıkar durursunuz ki, beyefendi ilerleyebilsin. Yanınızdan fırtına gibi geçerken de, hem suçlu hem güçlüdür, sövmeyi unutmaz.

Bir tarihte (yeni trafik yasasıyla kalkacağı söylenen) fahri trafik müfettişi olmaya niyetlenmiştim. Hani halkın içinden belirli şartlara sahip olup, ceza kesmeye yetkili olan kişilerden. Bunun için valiliğe müracat ediliyordu. Başvuru için araştırdığımda şu anda kontenjanlarının dolu olduğunu söylemişlerdi. Ben de bunun üzerine zaman zaman trafik kurallarına uymayan sürücülerin, trafik ihlali sırasında fotoğraflarını çekmeye başladım. Eğer beni kabul etselerdi bu fotoğraflarla birlikte ceza makbuzlarını ilgili yerlere gönderir, ekonomimize katkıda bulunurdum. Bugün üç dakika içinde, "Girilmez levhası" olan 2 ayrı yerde tam 19 tane trafik ihlaliyle ilgili fotoğraflar çektim. Bunları aşağıda yayınlıyorum.

Aslında bir utanç tablosu...

Ama utanan kim?



.