Trafikte "biz" sorunu

Sayın okurlar yazılacak çok şey var ama bir önceki yazıda sonucun etkileri farklılaştırılabilir demişken bu farklılaştırmayı somut örneklerle yazmam gerek. Tabi yazacaklarımın gerçekleşebileceğine kesin olarak inanmıyorum. Çünkü yazacağım her şey -daha sonraki yazılarımda da bu cümleyi duyarak bıkacaksınız-, bizim -yani Türk toplumunun her kesiminin- bireysel kısa vadeli çıkarlarına aykırıdır.

Türk toplumunun istisnasız her kesimi için önemli olan daima bendir. Benim maddi manevi kısa vadeli çıkarlarımdır. Bu çıkarlarımın hangi konuda olduğu ve gerçekleşmesinin başkasına zarar vermesi, haksızlık olması ve hatta herkesin ben mantalitesinde olması nedeni ile en sonunda bana -ben' in çıkarlarına - zarar verecek olması da önemli değildir. Çünkü yazması bile uzun sürdü böylesi uzun vadeli analitik düşünmek de bizim - benim- düşünce sistematiğimize aykırıdır, uzun iştir. Ancak olmayacak şeyi deneyelim ve birkaç somut örnek yazalım. Acaba makro, ana, temel, sorunlar değişmeden acaba bizim -benim- yapacağım ve/veya yapmayacağım bazı eylemlerle trafik sorunumuzda! -bana göre sonuçta- değişim olabilir mi?

* Örneğin minibüs ile ulaşımın hayatımızdan çıkmayacağını kabul edelim. (Başlı başına ayrı bir yazı ve tartışma konusu. Bence kesinlikle çıkmalı. Ama yazdık ya bugün temele inmeden ne yaparızı konuşuyoruz.) Hiç değilse evimizin önünden binme alışkanlığından vazgeçemez miyiz? Benden az ilerde duran ve tamamen aynı yöne gidecek ve minibüs bekleyen insanın yanına gidemez miyiz? Veya sürücülerimiz belirli noktalar dışındaki yolcuyu almamazlık yapamazlar mı? Sayın okurlar 1 km mesafede 100 mt arayla 10 kişi durursa ve hepsi kendi durduğu yerden minibüse binmek isterse bu 10 defa trafiğin duracağı anlamına gelmez mi? Ve bu 10 kişiden sadece 5 tanesi kendinden sonrakinin yanına yürüse o 1 km güzergahta trafik hızı, temel sorun hiçbir şekilde değişmeden iki katına çıkmaz mı? Ama bunu yaparsam sonuçta trafik hızlanırken ve toplam ulaşım sürem kısalmışken ben daha fazla yürümüş olmaz mıyım? (Etki farklılaşması.) O zaman kahrolsun toplam herkesin süresinin kısalması ben az yürüyeyim. Üstelik sizde biliyorsunuz ki gerçek hayat böyle değil. 1 km mesafede biz 100 mt arayla değil 10 mt arayla durup minibüsün önümüze gelmesini bekliyoruz. İtiraf edin yalan mı?

*Sayın okurlar yayalar olarak bize kırmızı ışık yanarken -araçlara yeşil yanarken- kendimizce gelen aracın biraz geride olduğunu düşünüp yola atlamasak ve doğal olarak o araç fren yapmasa, o fren yapınca zaten ilerlemekten çok durmaya eğilimli arkadaki mümtaz şöför arkadaşımızda yavaşlamasa trafik akışı hızlanmaz mı? Doğal olarak arkadaki toplu taşıma aracındaki vatandaşta o otobüste daha az sıkışmaz mı? Ama zaten o yola atlayanlardan biri de beş dakika önce başka bir toplu taşıma aracında geciktiğini düşündüğü için kendince bu gecikmeyi telafi etmeye çalışan değil mi? Ben bana kırmızı yanarken yola atlamasam trafik aksa toplam süre kısalsa daha iyi değil mi? Ama o zaman ben kırmızı da yansa geçebilecekken daha çok beklemiş olmaz mıyım? (Etki farklılaşması) Ama önemli olan da ben değilmiyim ? Beklesinler, zaten onlar da yapmıyor mu?

* Sayın okurlar bu kez sürücüler olarak yine biz kırmızı da durmamak kadar yeşil ışıkta geçmemeyi suç saymaya alışamaz mıyız ? Örneğin 20 saniyelik bir yeşil ışık diliminde makul ve mantıklı bir kalkışla 15 araç geçebilecekken yeşili gördükten ve/veya yeşili görmemize karşın önümüzdeki araç yürüdükten sonra vitese takıp yürümemiz yüzünden 12 araç geçse bir sonraki kırmızı ışığa daha fazla araç devretmez mi? Ve en çok 10 dakikalık bir zaman diliminde o kavşakta birikmesi gerekenin çok üzerinde araç birikip tıkanıklık o ışık noktasının çok ötesine yayılmaz mı? Ve birde şimdi evinizden işinize gidene kadar kaç ışık noktası geçtiğini düşünürseniz ve hepsinde aynı davranışı sergilediğimizi anımsarsanız, sadece sarıda vitese takarak - sarı olmayan yerlerde biraz bekledikten sonra vitese takarak- trafiğin hızını ne kadar artırabileceğimizi veya yapmayarak yavaşlatabileceğimizi hesaplayabilirmisiniz? Ama benim dediğimi yaparsanız aracı viteste fazla tutmanız yüzünden çok benzin yakarsınız değil mi? Boş ver trafiğin hızlanmasını ben az benzin yakayım. (Aslında trafik toplamda ne kadar çok yürürse o kadar az benzin yakacağımız gerçeğinin ne önemi var?)

Sayın okurlar daha çok ve somut şeyler yazabilirim. Ama Açık Site' deki Editörüm Sn. Melih Kafa Sinan bey "istediğiniz kadar yazın ama olası ölçüde arial fontunda bir A4 sayfasını geçmemeye çalışın" demişti. "Neden?" diye sorduğumda "okunmaz sıkılırız " cevabını vermişti. Sanırım haklı, çünkü ne yazık ki davranış biçimlerimiz üzerine o kadar çok yazabilirim ki e yeter dersiniz.

Ama sadece bir şey daha ekleyeyim buraya. Bu yazının kendi içinde bir çelişki içerdiğinin farkındasınız değil mi? Eğer zaten biz böyle davranacak olsaydık, bu ülke böyle mi olurdu ? Aslında ilk yazıya dönmedik mi yine? Sorunun temeli biziz. Yani temele inmeden biz böyle yapsak dediğimiz insanlar temel aslında. Bu nedenle bu kadar ortak hatalı davranış biçimi sergileyen bireylerin sağda veya solda veya ortada birleşmesinin ne anlamı var? Ve biz bu yazıda temele inmemiş mi olduk?