Tuna'dan geçmek

Tuna Nehri’nin tarihimizde ayrı bir yeri vardır. Viyana kapılarına kadar dayanan atalarımız Avrupa içlerine düzenlenen seferlerde orta kol olarak bu nehrin kıyı hattını kullanmış, ulaşım ve nakliye işlemleri Karadeniz’den Tuna’ya indirilen kalyonlarla gerçekleştirilmiştir.

Zaferle sonuçlanan seferlerin çoğu Tuna boylarında kazanılmıştır. Silistre, Ziştovi, Niğbolu, Plevne, Lofça, Deliorman ve Dobruca kaleleri Tuna’dan bindirilen kuvvetlerle hakimiyet altına alınmış; Haçlı ordularının bozguna uğratıldığı Kosova Meydan Muharebeleri Tuna kıyılarında yapılmıştır.

Macarlar Tuna’nın eşiğinde perişan edilmiş, Transilvanya' ya Tuna üzerinden girilmiştir. Tuna’yı geçerek muhasara edilmiştir Belgrad Kalesi. Keza Kili Tuna’dan gelen takviye kuvvetlerle ele geçirilmiştir.

Macaristan, Hırvatistan, Transilvanya ve Dalmaçya topraklarında sefere eşen yiğitlerin Tuna kıyılarındaki menziller olmuştur uğrak yerleri.

Atlastan cepkenli yiğit akıncılar atlarını Tuna’nın köpüklü sularında sularken, abdestlerini Tuna’nın serin sularında aldılar hep. Tuna sırtlarında kurulu Petrovardin kalesinde eda ettiler namazlarını. Macarların Taş kent (Petro Var) dediği kaleye Osmanlı’nın, Dinin Taşkenti anlamına gelen Petrovardin demesindeki sır da buydu işte.

Sirem muhitindeki; Drava nehri kenarındaki kaleler, Nazlı Budin, akabinde Segedin, Peşte, Tata, Şikloş, Estergon kaleleri Tuna’dan geçilerek zaptedilmişti hep.

Kısacası Viyana kapılarına kadar “mesnevi okuyarak, pirinç pilavı yiyerek gitmişti” ecd?d Tuna boylarınca. Tuna’nın suladığı bereketli tarlaların eşsiz lezzetleri yeni f?tihlerine hoş?medi ziyafeti sunarken, ruhlarını Mesnevî çeşmesinden doldurarak aşmışlardı uzadıkça uzayan, bitmek tükenmek bilmeyen yalçın dağ yamaçlarını.
Bu yüzden Tuna’dan geçmek Niz?m-ı ?lem uğruna anadan yardan geçmek anlamına gelirdi.

Ak tolgalı beylerbeği’nin haykırışıyla sel gibi yağan küff?r-ı h?kis?rın üzerine Allah’a ulaşmak için şimşek gibi atılmak demekti Tuna’dan geçmek. Şimşek gibi atılan bu gül yüzlü yiğit akıncının yerden yedi kat arşa yükselmesi demekti. Bin atlı akınlarda dev gibi orduları yenmekti Tuna’dan geçmek.

Türkün yeni kızıl elmasıydı Tuna’dan geçmek, Rim-Papa’ya diz çöktürmek için ölümü şölene dönüştürmekti.

O günler mazide kaldı.

Devrilen ulu çınardan geriye kalan kütük kadar Anadolu coğrafyasına çekildiğimiz günden beri Tuna ismi çok uzaklardaki bir nehirde yakalanmış tombul bir balıktan başka bir şey ifade etmiyor yeni nesil için. Bilgi toplumunun kutsal mabetlerinde tedris edilen profan bilgilerle Tuna’yı anlamanın, 4 seçenekli cevap anahtarından genel geçer test teknikleriyle bulduğu doğru yanıta lodoslama atlayarak, Pavlov'a rahmet okutan bir sistemin nazik ve sadedil dalgıçları için çözümü kolay coğrafya sorusundan farkı yok artık.

Öte yandan Avrupa trenindeki Erzurumlu Duran’ın zihnine umuda uzanan yol gezergahındaki yaban ellerinden akan bir nehirden başka bir anlam yüklemiyor yanından geçip gittiği Tuna. Güzel insanların güzel atlarıyla göçüp gittiği bu diyarlarda öz yurdunu aramıyor Ankaralı Burhan’ın ruhunda.

Tuna isyanlardadır bundan dolayı. Dün il?-yı kelimetullah için, despotların zulmü altında inleyen mazlumların çığlıklarına isdimdat için, kafilelerle buradan geçen cihangir Asya ordularının kahraman evlatları, bugün bir parça ekmek için avuç açmağa gidiyor elin yabanına .

Üzgün Tuna. Bir o kadar da bıkkın.

Ne uğursuz bir dönüşüm yaşadık Allah’ım diye feryat ediyor ve ekliyor.
“Nasıl oldu da Avrupa bir Osmanlı doğurdu, Osmanlı da bir Avrupa ”???
Aldırma be Tunam.

Bugün seni anlamsız gözlerle seyreden Kara Osman’ın ahfadı,

idrakine ulaşır senden geçmenin, dolunca miadı.
Titrer, silkinir de uyanır düştüğü aldatıcı masaldan.
Sıyrılır, kurtulur derunundaki yalancı kutsaldan
Korkmaz uryan kalmaktan.
Üç kıtaya hakim olan o gül yüzlü yiğitler de çıplak doğmuştu anadan.