Tüp bebek başarı oranları

Tüp bebek başarısı nasıl ölçülmeli?

Hamilelik oranı ve sağlıklı gelişim ile doğum oranı aynı manaya gelmez. Hamile kalma ihtimali canlı doğum ihtimaline nazaran daha fazladır. Fakat kimi tüp bebek klinikleri hamileliği de doğum oranıyla aynı hesaplar. Biyokimyasal hamilelik farkılıkları oldukça yaygın karşılaşılan bir durumdur. Biyokimyasal hamilelik, kan ve idrar tahlilleri ile anlaşılan fakat ultrasonda ortaya çıkmayan hamileliktir. Tüp bebek tedavisinde hedef hamileliği gerçekleştirmek değildir. Hedef, sağlıklı bir bebeğin Dünya’ya gelmesini sağlamaktır. Tüp bebek başarı oranı sağlıklı bir bebeğin tüp bebek yöntemi ile hayata gözlerini açması ile değerlendirilir.
Tüp bebek neden uygulanır?
Kısırlık artık günümüz koşulları ile tedavisi mümkün olabilen bir hastalık çeşitidir. Uygun tedavi şekilleri, sakin kalıp sabırlı olmak ve olaylara pozitif yaklaşım birçok anne ve babanın yüzünün gülmesine yol açar. Tüp bebek tedavi yöntemi birçok sebepten dolayı uygulanabilir. Bu sebeplerden dolayı hamileliği etkileyen faktörler de meydana gelebilir. Bu etkenler aşağıdaki gibi sıralanmıştır;

    Kadının yaşı
    Erkek spermi ile ilgili bazı problemler
    Üreme organları haricinde gelişen hastalıklar
    Daha önce bir gebelik yaşanıp yaşanmadığı
    Daha evvel düşükle neticelenen doğumun olup olmadığı
    Evliliğin ne kadardır devam ettiği

Gibi birçok faktör hamileliğin oluşmasını önleyebilir. Tüp bebek başarısı için ilk önce anne ve baba adayının koşullarını değerlendirmek gerekir. Tercih edilen tüm kliniklerin tüp bebek için muhakkak bir hamilelik oranı mevcuttur. Ancak kısırlık nedeni kolay ve hemen aşılabilecek hastaları tedavi için kabul eden bir merkez ile güç tedavileri başarmış bir merkezin başarı oranları aynı olmayabilir.

Merkeze başvurmadan önce hangi kısırlık hastalıklarını kabul edip etmediği incelenmelidir. Tüp bebek başarı oranlarında merkezlerin laboratuvar koşulları ile de oldukça alakalıdır. Laboratuvar koşullarında hamileliğin ilerlemesinde etki gösteren en önemli faktördür. Her anne ve baba adayı için tüp bebek tedavisinde belirli bir şans oranı mevcuttur. Fakat hamilelik ihtimalini yakalamak adına tedaviyi birkaç kere denemekte yarar olacaktır. Ancak anne ve baba adaylarında 3. tüp bebek denemesinin ardından yapılacak deneme için anne ve baba tekrar gözden geçirilmelidir. İhtiyaç duyulduğu durumlarda yeni tetkikler yapmak faydalı olacaktır.

Tüp bebek tedavisinde başarıya ulaşmak için bilenen etkenler dışında bilinmeyen etkenlerle de ilgilidir. Hasta daha evvel iki ya da üç kere düşük yapmış ise tedavinin başarı oranı düşebilir. Fakat hiçbir problem saptanmayan tedavilerde birden fazla denense dahi başarısız olma durumu ihtimaller dahilindedir. Tüp bebek muayenelerinde başarı oranı düşük olsa dahi netice olumlu olabilir. Kimi durumlarda tüp bebek tedavisi ile bebek sahibi olamayan anne ve baba adayı ilerleyen süreçlerde kendiliğinden bebek sahibi olabilir. Hamilelik oranı başarısında bazı oranlar vermek gerekirse;

Baba adayında azospermi hücrelerinde bir problem mevcut ise başarı oranı %0 – 20 arasında değişebilir.
Anne adayı daha evvel birkaç defa düşük yapmış ise başarı ihtimali maalesef çok düşük olabilir.
Hem annenin yaşı ilerlemiş hem de baba da azospermi mevcut ise başarı oranı %0 – %20 oranlarına dek düşüş gösterir. Tüp bebek kliniklerinin başarı oranlarını değerlendirirken doktorun ve hamilelij oranlarının araştırılmasının, bir fikir edinilmesin dışında anne ve baba adayları kendi durumlarını da gözden geçirmelidir. Bu durumlardan sonra karar vermekte fayda olacaktır. Tedaviye maddi ve psikolojik olarak hazır olmak gerekir. Bu her zaman bir adım önde başlamak anlamına gelir. İlk tedavi ardından başarılı olunmayacağını bilerek başlanılmalıdır.
Tüp bebek ile hamilelik oranları ne anlama gelir?

Yüksek radyasyon faktörü, tüketilen hazır ve sağlıklı olmayan besinler, saç boyası ve benzeri şekillerde vücuda alınan ağır kimyasallar gibi etkenleri çoğalması ile beraber Türkiye’de gebe kalma ihtimali gittikçe düşmektedir. Yapılan araştırmalara göre 100 kadından 15’inin gebe kalamadığı belirtilmektedir. Doğuştan öyle olan yapısal özellikler ve çeşitli fiziksel durumlar da tabii ki bu oranın içinde bulunmaktdır. Ancak bütün bu olaylara rağmen gelişen teknoloji ile anne va baba adaylarının bebek sahibi olmasının mümkün hale geldiği de bilinen bir durumdur. Tüp bebek teknolojisi ile hamilelik oranı sıfır olan insanlarda dahi 3’te birinin hamile kalması gerçekleşebiliyor.

Peki, tüp bebek ile gebe kalmak isteyen anne adaylarının bu konuda başarılı olma ihtimalleri ne olmaktadır?Tüp bebek tedavisinin başarı oranı Dünya genelinde bütün etkenler de işin içine katıldığında neredeyse %40 oranında bir başarı tablosu sergiler. Fakat her kişide aynı oran görülmez. Kişinin sağlık durumu, yaşı, kilosu gibi bir çok faktör tüp bebek başarı ihtimallerde belirleyici rol oynar.

Özellikle tüp bebek yöntemi ile bebek sahibi olma ihtimalinin maksimum %50 olacağına dair çokca yaygın bir düşünce mevcuttur. Ancak bu düşünce doğru olmamaktadır, bunun sebebi tüp bebeğin meydana gelebilmesinde başarı oranını anlayabilmek adına anneye ait şartlar oldukça önemli bir yer arz eder. Özellikle anne adayının yaşı bu hususta oldukça belirleyici bir etken olarak karşıya çıkar. Bunun sebebi yaşla ilgili olarak yumurtalık rezervlerinde değişimler meydana gelmektedir. 20 ve 30 yaşları arasındaki bir anne adayı için tüp bebek başarı oranı %70’lerde olacaktır. Ancak 30 yaşını geçkin bir kişide, gittikçe azalmaya başlayan yumurtalık rezervleri 40 yaşının ardından normal yöntemlerle gebe kalmayı %2 oranına düşürecek duruma gelir. Ancak tüp bebek yöntemi ile 40 yaşındaki bir anne adayının gebe kalma oranı %20’lere dek çıkabilmiştir.
Anne adayının geçmişi tüp bebek başarı oranını etkiler mi?

Tüm bu etkenlerin dışında anne adayından kaynaklanan sebeplerden biri de rahimle alakalı bir ameliyat geçirmek olabilir. Şayet anne adayı daha önce rahim kanseri ya da kist oluşumuna karşı bir cerrahi operasyon yaşadı ise, yine yumurta rezervlerin azalmasından dolayı tüp bebek tedavisine yanıt vermesi yaşı henüz genç olsa bile düşük oranlarda olabilmektedir. Bu gibi durumlarda tüp bebek başarı ihtimali %5 ila 10 arasına düşmektedir.
Erkek kaynaklı kısırlıklarda tüp bebek başarı oranı değişir mi?

Çoğunlukla erkek kaynaklı kısırlık hallerinde tüp bebek tedavisine başvurulsa dahi gebeliğin oluşmasında erkeğin başarıya ya da başarısızlığa etkisi neredeyse sıfır denecek kadar azdır. Erkeğin yaşı ya da diğer etkenler durumu çok fazla etkileyen haller değildir. Bütün bunlara ilave olarak son dönemlerde Amerika’da yapılan deneylerde kromozom anomalilerini tarama yöntemi (CCS) ismi verilen bir uygulama ile yaşı ilerlemiş kadınların da bebek sahibi olması adına çalışmalar yapılmıştır. Bu çalışmalarda belirli bir yaşın üstündeki kadın hastaların normal olmayan kromozom üretme durumları göz önünde bulundurulmuştur. Anormal olmayan kromozomlar tercih edilerek deneyler yapılmıştır. Bu deneyler sonucunda normalde ileri yaşlı kadınlarda %33 oranında olan tüp bebek başarı oranı, %61’e dek artırılabilmiştir. Yani şayet anne adayı 46 kromozomluk bir yumurta üretebiliyorsa hamile kalma oranı bu CCS uygulaması ile artırılabilecektir.

Tüm bunlar dışında bu yöntemle gebe kalan anne adaylarının 30 tanesinden sadece 6 tanesi 3’üncü aya kadar düşük yapmıştır. Bu da yaklaşık bir şekilde %80 başarı elde etmiş gebelikvdönemi manasına gelir.

Op. Dr. Serkan Oral

www.serkanoral.com