Türev araçların gelişimi

Günümüz modern dünyası sırasıyla avcı toplumdan tarım toplumuna ardından sanayi toplumuna ve son olarak da bilgi toplumuna geçmiştir. Bu geçişler sırasında uygarlıklar birbirlerinden etkilenerek birbirlerini çeşitli dönemlerde geçerek teknolojik , bilimsel, askeri, politik, ekonomik ve sanatsal anlamda üstünlük sağlamış bunu sonraki nesillere aktararak da bilginin sürekliliği ve büyüyerek yayılmasını sağlamışlardır.

Tarihin her döneminde ticaret hayati öneme sahip olmuş, menfaat insanın tabiatının ayrılmaz bir faydası haline gelmiştir. Geçmişten günümüze hızlıca bakacak olursak insanlar tarihin her döneminde riske maruz kalmışlar ve bu riskleri atlatmak, korunmak için yöntemler geliştirmişlerdir. Nasıl ki, fiziki saldırılara karşı kaleler surlar ve olumsuz hava koşullarından korunmak için barınaklar yapmışlarsa, kendi ülkelerinde veya yaşadıkları bölgelerde yetişmeyen ve yaşamsal öneme sahip ürünlerin sonraki dönemlerde elde edilme hakkı gibi hakların ilkel olarak alınıp satıldığı geçmiş tarih öncesi dönemlerde görülmüştür.

Türev işlemlerle ilgili çeşitli kaynaklarda farklı medeniyetlerde farklı zamanlarda görülen örneklere yer verildiği görülmüştür. Örneğin Bahreynli denizci ve tüccarların Hindistanda ki bir takım gıda veya ticari maddelerin ileriki dönemlerde alım satımını yaptıkları kullanım haklarını devir ettikleri görülmüştür. Bahreynli denizcilere ilaveten Thales’in yaşadığımız topraklarda entellektüelitesini kullanarak bölgenin en önemli ticaret bitkisi olan zeytinin hasat döneminden çok önceleri üreticilerden alım hakkını satın aldığına dair kayıtlara da rastlanmıştır.

Paranın icat edilmesi ve yaygınlaşması, sanayi devrimi merkez bankacılığı ve modern finans sistemiyle birlikte yeni yeni finansal ürünlerinde finans literatürüne girdiği görülmüştür. Özellikle birinci dünya savaşı sonrası oluşan büyük buhran ardından kurulan yeni dünya modeliyle bu ürünler etkin bir şekilde kullanılmaya başlamıştır.

Türevler çok çeşitli şekillerde karşımıza çıkmaktadır. Future, forwards, swap, warant, varlıga dayalı menkul kıymet, varant vb. değişik versiyonları mevcuttur.  faiz swapleri ise sadece çeyrek asırlık bir geçmişi ile spesifik ve gelişime açık bir türev ürün olarak finans dünyasında risk yönetim aracı olarak kullanılmaya başlamıştır.