Türk Dünyası Edebiyatının Büyük Kaybı: Şerhan Murtaza

9 Ekim 2018 Salı günü acı haber ulaştı. Son devir Kazak edebiyatının önemli isimlerinden Şerhan Murtaza 86 yaşında Almatı şehrinde saat 18.30’da vefat ettiği bildirildi.

Şerhan Murtaza Jambıl vilayetinin Çuvalı ilçesindeki Mıñbulaq (Binbulak) adlı köyde 28 Eylül 1932’de dünyaya gelmiştir. M. V. Lemonosov Moskova Devlet Üniversitesi’nin Gazetecilik Fakültesi’ne girmiştir. 1955 yılında, o dönemlerdeki en seçkin, değerli öğretim kurumlarında gerektiği eğitimi alarak çok değerli hocalardan dersler alıp yetişmiş bir uzman olarak memleketine dönmüştür.

1955-1956 yıllarında Kazakistan Devlet Edebiyat Yayınevi’nde, 1956-1970 yıllarında “Leninşil Jas”, 1963-1963 yıllarında “Sotsiyalistik Qazaqstan” gazetelerinde muhabir, redaktör 1970-1972 yıllarında “Jazuvşı” yayınevinde çocuk ve gençler edebiyatı baş redaktörü, 1972-1975 yıllarında “Juldız” dergisinin baş redaktörü, 1975-1980 yıllarında Kazakistan Yazarlar Birliği’nin 2. sekreteri, 1980-1989 yıllan arasında “Kazak Edebiyatı” gazetesinin baş redaktörü, 1992-1994 yılları arasında Kazakistan Cumhuriyeti Devlet Televizyon ve Radyo Şirketi Başkanı olan “Egemen Kazakistan” gazetesinin Genel Yayın Yönetmeni olarak çalıştı. Murtaza Kazak Edebiyatı dergisi ve Egemen Kazakistan gazetesinin genel yayın yönetmeni olarak görev yaptığı dönemlerde başarılı bir gazetecilik ve dergicilik yaptı. Gorbaçov’un Glasnost, yani açıklık ve Perestroyka, yani Yeniden Yapılanma politikalarına rast gelen bu dönemde Sovyet döneminde yasaklı Alihan Bökeyhan, Mustafa Çokay, Ahmet Baytursun ve Mir Yakup Duvlat gibi isimlerin ile Kazak milli tarihinin gizlenen sayfalarının tekrar halkıyla kavuşmasında ve öğrenilmesinde büyük hizmetleri oldu.

Yazarın eserlerinden bazıları “Bulunan Deniz” (1963), “Meçhul Askerin Çocuğu” (1969), “Ahmetcan’ın Yemini” (1973), “Silahsız Cephe” (1977), “1941 Doğumlu Gelin” (1972) Yatakhane Ekmeği (1974), “Siyah İnci” (1977), “Ay ve Ayşe” (1999) romanları, “Halkım Sana Söylüyorum, Cumhurbaşkın Sen Dinle” (K. Smaylov ile birlikte) (1998), “Eksik Dünya” (2008) adını taşımaktadır.

Sovyet dönemi siyaset ve fikir adamlarından Turar Rıskulov’un hayatını ve mücadelesini anlattığı beş ciltlik romanları serisi “Kızıl Cebe” ilk iki cildi 1980, üçüncü cildi “Yıldızlı Köprü” 1984, “Kıl Köprü” 1991 ve Tamuk 1994 adlarıyla yayınlandı. Drama sahasında yazar “Kızıl Cebe” (1987), “Stalin’e Mektup” (1988), “Beşlinin Mektubu” adlı piyesleri yazmıştır.

Aynı zamanda usta bir çevirmen olan Murtaza birçok eserlerin yanısıra, Cengiz Aytmatov’un “Elveda, Gülsarı” ve “Gün Olur Asra Bedel” adlı eserlerini Rusçadan Kazakçaya kazandırmıştır.

Eserleri SSCB ve yabancı dillere çevrildi. Yazarın Ay ile Ayşe romanı 2017’de Türkçe çevrilerek Bengü yayınları arasında çıktı. Siyah İnci romanıyla 1978’de Kazak SSR Devlet Ödülünü kazandı. Bağımsızlıktan sonra 1999 Devlet Şeref Madalyası ile taltif edildi.

Kazak edebiyatının son dönemlerine tarihi romanlarıyla damgasını vuran büyük yazar, çevirmen ve gazeteci Şerhan Murtaza’nın vefatı sadece Kazakistan için değil, tüm Türk dünyası için büyük bir kayıptır.

Merhume Allah’tan rahmet, yakınlarına, sevenlerine ve tüm Türk dünyasına başsağlığı diliyorum.