Türk turizminin yakın tarihi

TURİZMİN-NABZI-03: Türk turizminin yakın tarihi

Turizm endüstrisinin dünya çapında gelişimi ve tarihi çok yeni ve 1950’lere gidebilen bir süreçtir. Fakat, henüz 60 yaşını devirmiş olan bu genç endüstri, global çapta kendini ispatlayarak özgün konumuna yerleşmiştir. Türk turizminin oluşması ve uluslar arası arenada söz sahibi olması süreci ise, 1970’ler sonrası toplam olarak sadece 40 yıllık bir tarihtir.

   * * *

Ancak, ‘yakın tarih’ açısından biz burada sadece son 15 yılı büyüteç altına alırsak:

- 2000’lerde bakan Mumcu; Turizmde 2.Hamle atılımlarını başlattı,

- 2005’lerde bakan Koç; 2023 Turizm Stratejisi & 1.Dönem Eylem Planı üretti,

- 2007 sonrasında bakan Günay; bu atılımları askıya alarak bugünlere gelindi.

   * *

Sonrasında da; Bu tabloyu güncel ve gerçekçi bakışla açarak, kısaca yorumlayalım;

   * *

1980’lerde Özal önlemleriyle atılıma geçen turizm, 1990’larda sonuç alarak hızla gelişen bir piyasa oluşturdu. Sonraki 10 yılda devreye giren makro sıkıntılar, hemen olumsuz bir şekilde piyasaya yansıdı. Bu yıllarda 2 ayrı kez Bakanlık yapan Sn. Mumcu;

- Tanıtma ve pazarlamaya özel önem verdi ve turizme Hükümet desteği sağladı,

- Başbakan Erdoğan’ca açılışı yapılan ‘turizmde 2.Hamle’yi 2004 başında başlattı,

- Bir atılım kampanyası niteliğindeki girişimlerle, turizmde geleceğe dönük temeller atıldı,

…fakat, bakan ve hükümet değişince, atılımlarda somut sonuç için 3 yıl daha geçiverdi…  

   * *

Hamle yöntemi saman alevi gibi sönünce, piyasada bir türlü 'istikrar' sağlanamıyordu…

   * *

2005 başı bakan Koç göreve geldiğinde, gerekli her türlü zemin oluşmuştu. Hemen başlatılan ve 2 yılda tamamlanan planlama çalışmaları sonucunda 2023 Türkiye Turizm Stratejisi ve 1.Eylem Planı çıktı. Böylece, Türk turizminde ilk kez, makro düzeyde kapsamlı bir yol-planı oluştu.  

- Başlangıçta, turizm-master-planı olarak ele alınan çalışmalar “strateji” olarak çıktı,

- Plan çalışmasını zamanla geliştirmek üzere, ilk aşamada 5 yıllık "1.Eylem-Planı" hazırlandı,

- Bu belge (bakanlık ötesi) Devlet adına Yüksek Planlama Kurulu’nca imzalandı,

Yani; Turizmde nihayet teşhis-tedavi sürecine girilerek, bir ‘yasal-reçete’ elde edildi…

   *

Ama: Son 5 yıldır, 172 kalem somut eylem'i olan "stratejik-plan" ne-kadar uygulandı?

   *

Turizm Bakanlığı eskiden ‘ricacı’ konumuyla, turizmi oluşturan sektörleri ‘koordine’ etmekte çok güçlük çekerdi. Fakat artık, geçen zaman içinde kazandığı yasal yetkilerle donanmış, elinde yol-planı hazır olan bir bakanlık oluşmuştu. Bu kesitte Sn.Günay’dan coşkulu beklenti, Türk turizm filosunu küresel denizlere açarak fetihler yapmasıydı.

- Artık 52 ay görevle, Sn.Günay "en-uzun-bakan" rekorunu da kırmış ve 'ustalık' dönemindedir,

- Çıkılan seferlerde 'kalıcı-fetihler' yerine, başarılı 'ganimet' ve 'rekorlar' da kazanılmıştır,  

- Fakat; Piyasada "müzmin-hastalık" sancıları artmakta ve gelecek çok karanlıktır.  

   * *

SONUÇ: Artık ulusal cephede 'turizmin-acı-gerçekleri' apaçık ortada. Bakan(lık)ımız, Kültür kanadına ağırlık vererek, turizmde yasal düzeyde belirlenmiş kararları (bile) aşırı süre-süreçlerde ihmal etmiştir. Turizmde, ülkenin ihtiyacı olan ekonomik destek ve istikrar ortamı (artık) mutlaka sağlanmalıdır.

Turizm 'acilen' bu gereksiz ve hastalıklı "kısır-döngülerden" çıkarılmalıdır.

   * *

zafer@cengiz.gen.tr

http://www.kultur.gov.tr/TR/belge/1-6815/eski2yeni.html  - Turizmde2.Hamle-Açılış: Mumcu & Erdoğan

http://turizm-stratejisini-masaya-yatırıyoruz/?tg=guncel&i=2722 - 2023-TTS: Özet & EYLEM Tablosu