- Kategori
- Dil Eğitimi
Türkçe
Tutuşur
Karamanoğlu Mehmet Bey
Sokak meydan kent
Yol alır düşler
Durulur gün
Sözcük tümce
Ulusdilim Atatürkçe
Yapıtlarıyla yol gösteren önemli bir dilbilimcimiz Doğan Aksan, “Yeryüzünde insanoğlu konuşmaya, sözle anlaşmaya başladığından beri sürekli olarak yeni sözcüklere gereksinme duymuştur. Uygarlık gelişip kültür alışverişleri arttıkça yeni ve yabancı kavramlara karşılık bulmak gerekmiş, yeni dinler, yeni kültürler de yeni terimler, yeni kavramlar getirmiştir. Bugün şöyle diyebiliriz: Her dil sürekli olarak yeni sözcükler yapmak zorundadır. Bu yola gitmezse, başka dillerden alacaktır. Bilimde, teknikte ve öteki alanlardaki gelişmeler her gün yeni kavramları doğurduğu için her dilde bunlarla ilgili yeni terimler belirmektedir.” *
Bu alanda sorumluluk duyan dilbilimcileri, yazar ve ozanlar, 1983’te kimliği değiştirilen Türk Dil Kurumundan ayrılan Türkçe sevdalıları Çağdaş Türk Dili çevresinde, Sayın Ahmet Miskioğlu’nun çıkardığı Türk Dili Dergisi‘nde yazan yazar ve ozanlar Türkçenin kendi sözcükleriyle yaşamın her alanında var olduğunu gösteriyorlar.
Ancak dün olduğu gibi bugün de Türkçenin gelişmesine karşı duranlar bulunmaktadır. Türkçe kök ve eklerle sözcük türetmeyi “uydurmacılık” sayanlar “sözcük, sözlük, seçenek, görenek, örnek, denetmen, öğretmen, sayman, çevirmen sözcüklerine karşı çıkmışlardı. Bunlara karşı çıkanlar neyi savunuyorlardı: “cameşûy-çamaşır, guuşe-köşe, nerdubân-merdiven, cehârşenbih – çarşamba, pençşenbih – perşembe”** bu sözcüklerin hiçbiri Türkçenin kurallarına göre oluşmamıştı. İşte asıl uydurma bunlardı.
Sayın Kemal Ateş, Dil Mezarlığı, (Milliyet Kültür Sanat 2 Mayıs 2002 ) adlı yazısında dün Türkçe sözcüklere karşı olanların bugün onları nasıl kullanmak zorunda kaldıklarını örnekliyor. Bir zamanlar, “ yön, kaygı, tartışma, doğal, evrim, ülke, toplum, neden” sözcüklerine karşın yabancı sözcükleri yeğleyenlerin şimdi Türkçelerini yazılarında, şiirlerinde kullandıklarını belirtiyor. Biz de bunu sevinçle karşılıyoruz.
* Doğan Aksan, Türkçenin Gücü, s.23
** Türkay Korkmaz, Türkçeyi Savunmak Görevi, Türk Dili, Ekim 1981, sayı 358, s. 252-253