Mlliyet Milliyet Blog Milliyet Blog
 
Facebook Connect
Blog Kategorileri
 

04 Ocak '14

 
Kategori
Dilbilim
 

Türkçede 117 bin kelime varmış ama her nasılsa birbirimize seslenmek için hitap şeklimiz bile yok

Türkçede 117 bin kelime varmış ama her nasılsa birbirimize seslenmek için hitap şeklimiz bile yok
 

Yabancıların birbirlerine seslenirken sorun yaşamadıklarını görüyorsunuz; Mrs. Simeon, Mr. Obama; Bayan Simeon, Bay Obama... Peki, biz tanıdığımız birine ya da bir yabancıya Bay Dursun, Bayan Hatice diye hitap etsek olmaz mı? Olur da pek oturmuyor yani. Peki, ne diyeceğiz? Adıyla hitap edelim. Koskoca adama adıyla hitap edilir mi? Eskiden babalarımıza "ağa" derdik. Sonuçta baba diyebiliyoruz. Annemize de anne; oğlum, kızım... Sorun başkalarına hitap şeklimizde.

Sokakta bir adam gidiyor, nasıl sesleneceksiniz? Kibar okumuşsanız beyefendi, kro ya da köylüyseniz amca. Sizden küçükse? Dilenciyse... Dilenciye bu ülkede beyefendi denildiğini duydunuz mu? Genç biriyse ve de siz kro ya da köylüyseniz yani beyefendi demeyi bilmiyorsanız  yolda gidene seslenmeniz gerekiyorsa inanın bu ülkede hitap şekli yok. Hey şuradaki adam buraya gel! Hey sen kırmızı gömlekli! Hey hemşerim! Bir dakika arkadaş! Baksana lan!

Peki, biz birbirimizle konuşamıyorsak 117 bin kelime neye yarıyor? Konuşuyoruz aslında, hiç de zorluk çekmiyoruz. Kro köylü döşüyor aklına geleni. Ablaaa, Amcaaa, Teyzeeee, dedeeeee... Bunların hepsi kişiyi yaşlı gösteren, kimilerine göre hakaret ifade eden kaba sözcükler. İnsanların çoğu bu ifadelerden rahatsız oluyor. 40 yaşındaki kadına teyze diyorsun. Üstelik uzaktan bağırıyorsun. Türk Dil Kurumu başkanına kro köylüyü bağırtacaksın: Lan dedeeeee!

E napsın insanlar? Adınızı da bilmiyorlar ki; bilseler bile büyüklere adıyla hitap etmek kaba düşüyor. İnsanlara hitap şekli bulmak çok mu zor? Kişileri rencide etmeyecek, başka manaya gelmeyecek, herkese uyacak... Adam uzaktan amca diye sesleniyor, ben de yeğenim sanıyorum; ya da dede diye sesleniyor, torunum...

Sözde dünyanın en eski uygarlığıymışız...16 devlet kurmuşuz. Dünyanın yarısına hükmetmişiz. Yoldan geçen adama seslenmeyi bilmiyoruz. Kim ne derse desin şu anki hitap şekillerimiz arızalı. Elimizde bir beyefendi ve hanımefendi var, diğer tüm hitap şekillerimiz saçma. E herkes de beyefendi, hanımefendi nedir bilmiyor. Bekliyorsun biri sana beyefendi diye seslensin; amcaaaa deyiveriyor! Ya da dayı baksana! Herkes birbirine amca teyze dediğine göre belki de ülkede hanımefendi ya da beyefendi yok.

Bir şeyimiz olanlarda fazla sorun yaşamıyoruz. Baba, anne, kardeşim, sevgilim... Ama birbirimizin bir şeyi değilsek tanıyor ya da tanımıyor olsak bile hitap ederken zorlanıyoruz.

Bizden küçük olanlara beyefendi diyor muyuz; ya da hanımefendi… Küçükler büyüklere yine de kaba da olsa amca, dayı diyorlar ama büyüklerin küçüklere hitapları hiç yok. Uzakta bir genç. Ben de okumuş kültürlü değil de kro köylüyüm. Yani beyefendi demeyi bilmiyorum (Türkiye’de yaşayan insanların yarıdan fazlası beyefendi ya da hanımefendi demeyi bilmiyor) Zaten bir delikanlıya uzaktan beyefendi diye seslenmek uymuyor. Şimdi ona seslenmem gerekiyor. Ne diyeceğim? Veya çocuğa... L.n çocuk mu diyeceğim?

 

 
Toplam blog
: 6332
: 653
Kayıt tarihi
: 21.09.08
 
 

Sadece sayfalarda kalan yazılar şaheser olsalar bile önemsiz ve anlamsızdır. İnsanlara ulaşan ve ..