Mlliyet Milliyet Blog Milliyet Blog
 
Facebook Connect
Blog Kategorileri
 

18 Ağustos '09

 
Kategori
Türkiye Ekonomisi
 

Türkiye'nin dış borcu Ç(Y)ok

Türkiye'nin dış borcu Ç(Y)ok
 

Yıllar itibariyle Dış Borç Tabosu


Türkiye borçlu bir ülkedir, hatta siyasi partilerin seçim sloganlarında bile Türkiye’nin borçlarının sürekli arttığı yönünde halkı endişelendirecek bir söylem mevcuttur. Bu borç stokunun düşürülmesi ülkenin müreffeh yarınlarına ulaşmasında çok önemlidir vb.

1947 yılında Recep Peker Hükümeti zamaında Amerika’dan alınan 200 milyon Dolar Türkiye’nin dış borçlanma adına ilk adımıdır. Yatırımları finanse etmek amacıyla çıkılan borçlanma yolunda borcu kapatmak için borçlanmaya kadar gidildi. Öyle ki borçlanmanın başladığı günden bugüne alınan iç ve dış borçların toplam tutarının milyar Dolarlar edeceği aşikardır.

Ülke ekonomilerini gelişmiş, gelişmekte olan ve az gelişmiş şeklinde bir sınıflamaya tabi tutan küresel ekonomi borçlanma açısından böyle bir ayrıma gitmemiştir. Amerika, Almanya ve İngiltere gibi gelişmiş ülkelerin dış borç stokları Türkiye’den çok daha fazla olmasına rağmen, gelişmiş ülkeler statüsünde yer almayan İran ve Irak’ın dış borç stokları Avrupa ve Amerlika ortalamalarının çok daha altında yer almaktadır.

Borçlanmanın analizini tam olarak yapabilmek için öncelikli olan borcun vadesi, borcun döviz cinsi, borcun GSMH’ye oranı gibi değişkenlerin incelenmesidir. Tablo Türkiye’nin dış borç stokunun 2003 yılından itibaren değişimini göstermektedir.

Türkiye’nin son 5 yıl içerisindeki dış borcu % 84 artış göstermiştir. Yazının başında belirtiğimiz olumsuz tablonun ortaya çıkış nedeni de budur? Türkiye’nin son 5 yıldaki büyüme rakamlarına bakıldığında Türkiye Ekonomisi’nin 2002 yılından 2007 yılının 3. Çeyreğine kadar 19 çeyrek boyunca kesintisiz büyüdüğü görülmektedir. 2003 yılında 304 milyar dolar olan GSYİH, 2008 yılı sonu itibariyle 741 milyar dolara yükselmiştir. Böylece 2003 yılında toplam dış borçların üretim yönetmiyle hesaplanan GSYİH’ye olan oranı % 47 iken bu oran 2008 yılı sonunda % 35’e düşmüştür.

Borçların vade yapısı incelendiğinde 2009 yılı 1. çeyrek itibariyle toplam dış borçların % 18’i kısa vadelidir. Bu borçların % 29’u kamu kesiminin % 5’i TCMB’nin ve % 67’si de özel sektörün borçlarıdır. Türkiye’nin dış borçlarındaki artışın ana sebebi kamu kesiminin değil özel sektörün olduğu, 2003 yılından itibaren özel sektör dış borçlarının % 262 arttığı buna rağmen kamu sektöründeki artışın % 7 olduğu gözükmektedir.

Türkiye’nin dış borçlarının son 5 yıllık analizi, Türkiye’nin dış borçlarının sürdürülebilirliğinin devam ettiğini, korkulacak seviyede olmadığını ve dış borçlanma konusunda söylemlerin aksine gelişme kaydedildiğini göstermektedir.

Türkiye’nin toplam borçlarının Maastrich Kriteleri açısından değerlendirilmesi, İç Borç stoğundaki değişim, Bankacılık sektörünün borçlanma içersindeki payı, özel sektörün borç durumu gibi borçlanma konusunda daha birçok farklı makaleler yazmak mümkündür. Bunları da diğer yazılara bırakıyorum.

Saygılarımla

İlhan ÇİFTÇİ

18 Ağustos 2009

 
Toplam blog
: 11
: 1343
Kayıt tarihi
: 17.06.09
 
 

İstanbul Üni. İngilizce İktisat Bölümünden mezunum. İstanbul Üni. Para, Sermaye Piyasaları ve Finans..