Türkiye’nin dünya üzerinde stratejik önemi ve etkenleri

Türkler, yüzyıllardan beri dünyada iz bırakan kültürlerden birine sahiptir. Türkiye gerek coğrafi konumu olsun, gerek yeraltı zenginliklerinden dolayı dünya devletleri arasında stratejik konumu önemli ülkeler arasında yerini almıştır. Boğazın iki yakasını oluşturan Türkiye Doğu-Batı eksenli bu genişlik, ülkeye ciddi bir derinlik kazandırmaktadır. Bu derinlik ise ulusal güvenlik stratejileri belirlerken çok önemli bir unsur oluşturur ve ciddi anlamda avantajlar sağlar.

3 tarafımızın denizlerle çevrili olduğunu düşündüğümüz zaman ne kadar geniş bir açılım potansiyeline sahip olduğumuzu görmekteyiz. Karadeniz vasıtasıyla hem Kafkaslar üzerinden Hazar bölgesine hem de Doğu Avrupa üzerinden Balkanlara, Ege Denizi ile yine Avrupa ve Balkanlara ve hatta okyanuslara, Akdeniz ile de Kıbrıs vasıtasıyla yine tüm Kuzey Afrika’ya ve Doğu Akdeniz’e açılma mevcuttur. Türkiye bütün bu bölgeleri birleştiren stratejik bir köprüdür. Türkiye’nin bu geniş açılımı, bölgelerde çıkarları olan ülkeler için o’nu "vazgeçilmez" kılmaktadır. Özellikle ABD ve Avrupa için Türkiye "vazgeçilmez müttefik" konumuna gelmektedir.

ABD ve İsrail kendi menfaatleri için ortaya attıkları Büyük Orta Doğu Projesi (BOP) için Türkiye coğrafi konumu ile önemli basamağı oluşturmaktadır. Amerika Irak’a yönelik olarak gerçekleştirdiği saldırı için, Türkiye’den, Türk topraklarını kullanarak Irak’a cephe açma girişiminde bulunması bunun bir göstergesidir. Ama T.B.M.M 1 Mart 2003 tarihinde aldığı kararla bunu engellemiştir. Fakat daha sonra yapılan girişimler sonucu, mevcut hükümet (AKP) tarafından alınan gizli Bakanlar Kurulu kararı ile İncirlik Üssü ve gizli tutulan diğer üslerin kullanımına izin verilmesi, Amerika’nın isteğini yerinde kılmıştır.

Avrupa ise Orta Doğu pazarını oluşturmak için Türkiye’nin konumundan faydalanmak arzusundadır. Batının köklü demokrasileri ve pazar ekonomileri ile doğunun ümit vadeden genç demokrasilerini, Karadeniz ile Akdeniz’i, NATO ile İslam dünyasını, gelişmiş ülkelerle gelişmekte olanları ve farklı kıtaları birbirine bağlayan Türkiye, İslam ve diğer dinler arasında da bir dostluk ve iş birliği köprüsüdür. Fakat Batı devletleri, Avrupa Birliği üyelik sürecini dikkatle izlediğimizde Türkiye’nin AB içerisinde söz hakkına sahip olmasını istememektedir. Bu sebeptendir ki üyeliği onaylanmamakta yada askıya alınmaktadır. Ama Kafkasya ve Orta Asya petrol ve doğal gazının batıya ulaştırılması için belirlenen güzelgahlardan birini ve en önemlisini ihtiva etmesinden dolayı ve daha bir çok etkenlerden dolayı, Avrupa, Türkiye ile ilişkilerini koparmak istememektedir. Bu nedenlerden dolayı ilişkilerini baki kılmak için "imtiyazlı ortaklı" önerisini Türkiye’ye sunmaktadır.

Türkiye’nin coğrafi özellikleri yanında ekonomik unsurları da stratejik önemini arttırmaktadır. Demokratik, laik, sosyal hukuk devletine sahip ve piyasa ekonomisini kabul etmiş bir ülke olarak batı sistemlerini uygulaması ve batının tüm kurumlarıyla bütünleşmeyi benimsemiş olması da ayrıca bir etkendir. Türkiye’de maden yatakları çeşitlilik ve reservleri bakımından çok zengin bir ülkedir. Özellikle dünya bor reservlerinin %60’ı Türkiye’de bulunmaktadır. Bor, silah sanayinde, tarımda ve daha birçok alanda kullanılmaktadır. Gelecekte petrolden sonra en önemli maden yatağını oluşturmaktadır. Bor Türkiye’de yeterinden fazla bulunması, ülkenin önemini arttıran nedenlerden birisidir.

Türkiye 1950’li yıllardan itibaren sağlıklı yönetilemediğinden dolayı, emperyalist güçlerin hedefi haline gelmektedir. Türkiye stratejik konumunu, halkına ve dünya barışına faydalı bir şekilde tam anlamıyla kullanamamaktadır.