Türkiye'nin umudu: Bor!

Dünya rezervinin üçte ikisine sahip olan Türkiye, bor madenini geleceğin enerjisi olarak geliştirmeye çalışıyor. Bor, geleceğin enerji kaynağı hidrojenin taşınmasında kullanılacak.

Türk bilim adamları, borun cep telefonundan otomobile kadar pek çok araçta yakıt olarak kullanılması için proje geliştiriyor. Bilim adamları bor sayesinde hidrojenin taşınma ve depolanması sırasındaki patlama riskini ortadan kaldırıyor.

DÜNYA BOR REZERVİNİN ÜÇTE İKİSİ

Yakın gelecekte cep telefonundan, bilgisayara kadar günlük yaşamda kullanılan birçok cihazın enerjisi, hidrojen kaynaklı ‘yakıt pillerinden sağlanacak. Dünya bor rezervinin üçte ikisine sahip olan Türkiye de, bu noktada enerji tekeli olmak için bir proje geliştiriyor.

TÜBİTAK’a göre bu proje sayesinde Türkiye, 2010’lu yıllarda, ‘teknoloji satan bir enerji tekeli’ olabilecek. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Müsteşarı Doç. Dr. Sami DEMİRBİLEK, borun gelecekte pek çok elektronik cihaz için enerji kaynağı olacağını belirterek, “Örneğin otomobilin benzin deposu olmayacak, kızaklı teypler gibi, sürücü bor-hidrür kartuşu koyacak, 150 km. gittikten sonra, yeni bir kartuş takılacak.” diye konuştu.

HİDROJENİN TAŞINMA SORUNU

Bilim adamları katı yakıtların hem çevreyi kirlettiğine, hem de hızlı tükendiğine vurgu yapıyor. Alternatif enerji kaynakları, güneş ve rüzgar enerjisinin taşınma ve depolanma sorunu, doğalgazdan elde edilen hidrojenin de, yanıcılıktan dolayı alev alma riski var.

Türk bilim adamları bu noktada temiz ve düşük riskli olan bor madenini Türkiye için bir fırsata dönüştürmeyi umuyor. TÜBİTAK Marmara Enerji Enstitüsü Müdürü Doç. Dr. Mustafa TIRIS önümüzdeki dönemde hidrojen enerjisinin alternatif bir kaynak olarak öne çıkacağını ve Türkiye’nin stratejik ürün haline gelecek sodyum bor-hidrür kaynağının en önemli sağlayıcısı olacağını ifade ediyor.

HİDROJENİ TÜRKİYE TAŞIYACAK

Bir enerji bileşeni olarak bor-hidrür, hidrojenin taşınma, depolanma, patlama gibi tüm risklerini yok eden bir taşıyıcı. Sanılanın aksine bor kendi başına bir enerji kaynağı değil; bileştiği kimyasallar ile bir değer ifade ediyor. Doç. Dr. TIRIS bunu şöyle açıklıyor:

- “Bor-hidrürü bir sünger gibi düşünmek mümkün. Nasıl sıktığınızda içindeki suyu alıyorsunuz, aynı biçimde bora hidrojen depolarsanız, hidrojeni borla taşımak ve almak mümkün.”

Doç. Dr. TIRIS, “Bor kaynağı sadece Türkiye’de var. Hidrojenin dünya pazarlarına güvenli bir şekilde taşınmasına ihtiyaç var, dolayısıyla bu alanda Türkiye’nin bir tekel olması söz konusu. Borun hidrojeni nakil potansiyeli üzerine sadece Türkiye çalışıyor.” dedi. Borun taşıma özelliğinden yararlanma üzerine başlatılan iki proje 3 yıl içinde sonuçlanacak.

Murat SEVGİ

11 | ARALIK | 2006

Bu yazı, İklim Değişikliği Sözleşmesi Çerçevesinde Enerji Sektörü Konferansı (11 Mayıs 2006) ve III. Ulusal Hidrojen Enerjisi Kongresi (17 Temmuz 2006) bildirilerinden derlenmiştir.

Ek okuma:
CDenizkent, "Bor madeni ve Projenin jeopolitiği", http://blog.milliyet.com.tr/Blog.aspx?BlogNo=161171

Resim:
NASA: http://www.dfrc.nasa.gov/Gallery/Photo/AAW/Small