Türkiye’nin yeni umudu “Kaya gazı”…

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, Shell ile TPAO'nun geçen hafta Diyarbakır'da Sarıbuğday-1 sahasında kaya gazı aramalarına başladığını duyurdu.

 

Dünyada yeni bir enerji olan kaya gazı ülkemizde de araştırılmaya başlandı.

 

Kaya gazı nedir nasıl çıkarılır nerelerde bulunur?

 

1. Teknik olarak hidrolik kırılma olarak bilinen “Fracking” işlemi gaz taşıyan kaya katmanlarının içinde kırılmalar üretip yer yüzüne çıkarmak için su basıncını kullanıyor.

 

2. Bu noktada su öncelikle toprakla ve süreci hızlandırmak için kullanılan katkı maddeleriyle karıştırılıyor.

 

Bunlar, yer altı su kaynaklarını kirletmemesi için çelik boruların içinden kilometrelerce aşağıya doğru, gaz içeren katmanın içine enjekte ediliyor.

 

3. Amerika’da tartışmalar bu kırılma sürecinde kullanılan katkı maddelerinin kapsıyor. İngiltere’de Caudrilla isimli şirket herhangi bir sağlık problemine yol açmayan katkı maddeleri kullanıyor.

 

Weeton bölgesinde kullanılan katkı maddesi, su-kum karışımının yüzde 99,75'i oldukça seyreltilmiş hidrolik asit, biyosid ve birçok kozmetikte kullanılan kimyasal madde olan poliakrilamid içeriyor.

 

4. Yaklaşık 90 gün sonra, kırılma süreci duruyor ve gaz küçük yüzey toplayıcılarının ve dağıtım ünitelerinin içine akmaya başlıyor.

 

Böylece bu süreç bu şekilde onlarca yıl devam ediyor.

 

TÜRKİYEDE KAYA GAZI REZERVİ OLAN BÖLGELER

 

MadenTetkik Arama (MTA) Genel Müdürlüğü tarafından yapılan sondaj çalışmalara göre, Konya-Ereğli Maden ve Niğde-Bor havzasında, 8 milyar ton petrollü şeyl (petrol türetebilen kaya) potansiyel kaynak, rezervi belirlendi.

 

Araştırmacıların yaptığı hesaplamalara göre, ısıtıldığında petrol ve doğal gaz üretilebilen kayalardan 2,6 milyar varil ile 8,3 milyar varil arasında petrol çıkarılabilecek. Bunun parasal değeri ise 218 milyar 121 milyon dolar ile 687 milyar 191 milyon dolar arasında değişiyor.

 

Söz konusu kayaların ne kadar verimli olduğu ile ilgili çalışmalar başlatıldı. Ayrıca, Ereğli-Bor havzasının, kaya gazı konusunda liderliği elinde bulunduran ABD-Wyoming havzasına çok benzer özellikler taşıdığı belirlendi.

 

Tüm dünya rezervinin 3'te 2'sine sahip ABD’de, 1 ton ‘petrollü şeyl’ kayasından 60 litre petrol elde edilebileceğini belirten uzmanlar, Ereğli-Bor havzasının acil olarak araştırılması gereken bir alan olduğu vurgulandı.

 

İngiltere'nin kuzeybatısındaki Blackpool'dan birkaç kilometre içeride Weeton çevrelerindeki kırsal alanda yerin yaklaşık 3 bin metre altında büyük bir kaya şeridi uzanıyor. Ve bu kayaların içinde çok büyük miktarda doğal gaz bulunuyor. Şimdi küçük bir enerji şirketi bu potansiyeli keşfetmek için kayaları deliyor. Zaten bu kaya gazının 10 yıl içinde ülkenin gaz ihtiyacının yüzde 10'unu karşılayacağı hakkında da bir söylenti var. Amerikan Enerji Bilgi İdaresi tarafından sunulan rapora göre, kaya gazı 2035 yılına kadar ülkenin gaz üretiminin yarısını karşılayacak. Ayrıca dünya çevresinde kaya gazı çıkarılması küresel gaz kaynaklarını yüzde 40 artıracak.

 

Ancak iklim değişikliği uzmanları kaya gazının halen fosil yakıt ve karbondioksit kaynağı olduğu konusunda uyarıda bulunuyor. Çevreciler de gazın çıkarılmasının etkileri konusunda endişeliler. Bu korkular nedeniyle Fransız hükümeti geçici olarak bu gazın çıkarılmasını yasakladı.

 

Umarız ülkemiz için hayırlı olur.

 

İzmir 2012-09-05