Türkiye Suriye ile neden çok ilgili

Batı basını, son zamanlarda Suriye olaylarından dolayı Türkiye’ye geniş yer vermeye başladı. Konunun odak noktası, Suriye Türkiye ilişkileri, Türkiye’nin dış diplomasideki takındığı tavır ve AKP lideri Başbakan Erdoğan üzerine kurulu.

Konu ile ilgili yazı ve makalelerde AKP’nin kuruluşu, geçmişi ve nasıl iktidar oluşu ele alınıyor. Avrupa’da yaşayan göçmen Müslümanlar, cemaatler, Milli Görüş, dernekler, camiler, yardım kuruluşları, Hamas, Müslüman Kardeşler Filistin ve Afrika ülkelerine yapılan yardımlar ve bunların organizasyonu üzerinde durularak Başbakan Erdoğan’nın Ortadoğu’da nasıl gündeme oturduğu dile getiriliyor. (Turkish İslamic Soft Power expansion- İoannis Michaletos)

14 Nisan 2012 tarihli Speigel Online, Başbakan Erdoğan’ın kendini, Suriye konusunda kriz yöneticisi olarak ortaya attığını, Suriye’den kaçan sığınmacılara Türkiye’nin yardım elini uzattığını, Suriye askerleri tarafından yaralananların kurulan çadırlarda tedavi edildiğini, sınırdaki yaralama olayı sonrasında NATO’ya ikili anlaşmalardan doğan Türkiye haklarının hatırlatıldığını anlatarak Ankara’nın Ortadoğu’da yeni bir güç olmak istediğini vurguluyor;

Türkiye’nin Suriye ile ilgisini üç nedene bağlı,

Suriye, Türkiye için ticaret ve iş ilişkilerinde  Araplara açılan kapı.

Kürtlerin Suriye’de varlığı, bu ülkede huzursuzluk bölge dengesini bozabilir. Bunun belirtileri görülebiliyor. Terörist bir örgüt olan PKK ile Türk askerinin mücadelesi ve geçmişte yaşananlar unutulmadı.

Suriye’den kaçan sığınmacıların  sayılarının artması Türkiye başına dert olabilir.

The Guardian’da Oxford Üniversitesi tarihçi Timothy Garton Ash’dan  alıntı olarak gösterilen ve Avrupa devletlerini eleştiren paragraf örnek veriliyor.

“Avrupa, Suriye’nin kaderini açıkça Osmanlı zihniyetine terk etti. Amerika ve Fransa’da seçim var. Almanya dersen aynı, ilgilenmedi. Oysa haftalar öncesinden Suriye’ye askeri müdahale etmeleri gerekirdi. Yakın bir gelecekte Türkiye İngiltere’den, Rusya Amerika’dan, İran Almanya’dan, Suudi Arabistan ise Fransa’dan önemli olacak.”

Suriye Libya’ya benzemedi.

Suriye, BM’lerde vetoya takıldı. 40 yıldır müttefik olan Rusya, Suriye’yi bırakmak istemiyor. Çünkü Suriye, Ortadoğu’ya ve Akdeniz’e açılan kapı.

İran, kendi sistemini ihraç etmenin yanında, Suriye onun için diğer Arap ülkelerine giden yol. Ayrıca ticari ve siyasi ilişkiler. Mezhepler arası çekişme önemli.

Çin Suriye’ye desteğini devam ettiriyor.

Suriye ile Türkiye’nin sınır uzunluğu yaklaşık 900 km. Türkiye için başta sınır komşuluğu. Sonra terör- PKK.

Suriye, Türkiye için Arap ülkelerine açılan ticari ilişkilerin kapısı.

Türkiye İran ilişkileri karşılıklı demeçlerle zik zaklar çiziyor.

Irak Başbakan’ı Maliki’nin “Türkiye bölgede düşman devlet haline geliyor” şeklinde açıklamaları Türkiye’nin karşısına güç oluşturma çabalarının göstergesi.

Dışta yazılanlara bakılırsa, Türkiye geçti gidiyor ve Ortadoğu’yu ele geçiriyor. Bunun hangi derecede başarı olduğunu zaman gösterecek.

Hüseyin Seyfi