Türkücülerin dilinden Karacaoğlan konseri

Atatürk'ün Sanat ile ilgili özdeyişleri

“Sanat güzelliğin ifadesidir. Bu ifade sözle olursa şiir, nağme olursa musiki, resim ile olursa ressamlık, oyma ile olursa heykeltıraşlık, bina ile olursa mimarlık olur.   (Muhit Mecmuası, Sene:1, No:2, 1928)

Sanatkâr da, toplum da uzun mücadele ve gayretten sonra alnında ışığı ilk hisseden insandır.   (Atatürk'e Ait Hatıralar, 1949)

Biz, çok defa, bu musikinin tam haysiyetini bulamıyoruz. İşte bu dinlediğimiz, hakiki Türk Musikisi'dir ve hiç şüphesiz, yüksek bir medeniyetin musikisidir. Bu musikiyi, bütün dünyanın anlaması lâzımdır. Fakat onu bütün dünyaya anlatabilmek için, bizim milletçe, bugünkü medenî dünyanın seviyesine yükselmemiz lâzımdır.  (Mesut Cemil Anlatıyor: Nükte, Fıkra ve Çizgilerle Atatürk II, 1954)”

***

Bir ay kadar önce bir etkinlikte Gazeteci Folklorcu Erol Aktı, ısrarla çağrıda bulundu. Defterime not aldım. 15 Mart 2017 günü saat:15.00’de İTÜ’nün Maçka Yerleşkesindeki BİSED Konser Salonunda yerimi aldım.

Sağımdaki koltukta Mehmet Çiçek, solumdaki koltuklarda Gülhan Kartay, Asuman Soydan Atasayar ve Ayten Ayna’nın oturduklarını gördüm. Birbirimize hal hatır sorduk.

Koltuklara bırakılan programı içeren 4 sayfalık konser tanıtım sözcüklerini incelemeye başladım. Hemşerim İsmail Altunsaray’ın adını gördüm. İsteğim üzere Erol Aktı, o esprili yaklaşımı ile bizi tanıştırdı.

Yönetim masasında yerlerini alan Araştırmacı Yazar Ahmet Özdemir ile Gazeteci Folklorcu Erol aktı, söyleşi ilmeğinde konserin açılışını yaparak karşılıklı konuşmalarını sürdürdüler. Yer yer yazıların ve görüntülerin perdeye yansıması canlılık kazandırdı! Özdemir’in dilinden işte Karacaoğlan’ın kim olduğu:

“Karacaoğlan;1606 doğumlu olduğu bilinen ve genellikle duygularını şiirlerle ifade eden şairlerimizden bir tanesidir. 17. Yüzyılda yaşamış ve yaşadığı dönemde Türk âşık edebiyatının gelişmesinde önemi rol oynayarak bu yönde pek çok esere imzasını atmış olan Karacaoğlan kendine özgü söyleyiş biçimi ile birçok kişinin ilgisini çekmiş ve beğenisini kazanmayı başarmıştır.

Şiirlerinde ayrılık, gurbet, aşk, sevgi, özlem, doğa ve ölüm gibi konuları duygularını net bir biçimde şiirlerine aktararak yazan Karacaoğlan dönemin şairlerinin kullandığı Divan edebiyatı şiir geleneğinden uzak kalarak daha anlaşılır bir dil ile Türkçe eserler yazmıştır. Divan edebiyatıyla eserlere yerleşen Farsça ve Arapça kelimelerden uzak kalan ve Türkçe’nin yeterli bir dil olduğunu düşünen Karacaoğlan, halk arasında kullanılan yöresel ağızı da şiirlerinde işlemiştir.

Karacaoğlan genellikle yarım uyak düzenini kullanmış ve bazı eserlerinde ise rediflere de yer vermeyi tercih etmiştir. Mecazi ögeleri kullanarak betimlemelerden faydalanan Karacaoğlan, duygularını en iyi şekilde aktarmak için bu yolu tercih etmiştir. Koşmalar, semailer ve türküler şiirlerin içerisinde işlenerek anlatılmak istenen duygunun karşıdakine en iyi şekilde iletilmesini sağlamıştır. Karacaoğlan 1679 yılında hayatını kaybetmiştir.”

Programa göre; aşağıda sıralanankaliteli sanatçılardan özenle seçilmişKaracaoğlan eserlerini dinleyerekgönül gücü (moral) bulduk!

—Öğr. Gör. Esin Şentürk-Bana kara diyen dilber,

—Arş. Gör. Erhan Uslu-Yürü bre yalan dünya,

—Arş. Gör. Seval Eroğlu-Şu yüce dağların karı eridi,

—Yard. Doç. Dr. Senem Özdemir-İncecikten bir kar yağar,

—Öğr. Gör. Erdoğan Eskimez-Ölüm ardıma düşük yorulma

ile incecikten bir kar yağar,

—Yard. Doç. Dr. Ayşegül Aral Altıok-Sabret gönül,

—Hemşire Sanatçı Özlem Eskimez-Gurbette ömrüm geçecek,

—Kırşehirli Hemşerim Sanatçı İsmail Altunsaray-Bilmiyorum

ne derdin var kız senin ile Nalın Dilber,

—Sanatçı Tuğrul Şan- Yeşilbaşlı gövel ördek il

Bülbül havalanmış yüksekten uçar...

Sanatçılarımız, özenli davranışlarıyla alkışlar arasında dinletmeyi başardılar! Emeği geçenleri teşekkür ediyor ve alkışlıyorum! Karacaoğlan’ın NASİHAT şiiri ile yazımı noktalıyorum:

Dinle sana bir nasihat edeyim

Hatırdan gönülden geçici olma

Yiğidin başına bir iş gelince

Anı yad illere açıcı olma.

Mecliste arif ol kelamı dinle

İl iki söylerse sen birin söyle

Elinden geldikçe sen eylik eyle

Hatıra dokunup yıkıcı olma.

Dokunur hatıra kendisin bilmez

Asılzadelerden hiç kemlik gelmez

Sen eylik et de o zayi olmaz

Darılıp da başa kakıcı olma.

İl ariftir yoklar senin bendini

Dağıtırlar tuzağını fendini

Alçaklarda otur gözet kendini

Katı yükseklerden uçucu olma.

Muradım nasihat bunda söylemek

Size layık olan onu dinlemek

Sev seni seveni zay etme emek

Sevenin sözünden geçici olma.

Karac’oğlan söyler sözün başarır

Aşkın deryasını boydan aşırır

Seni bir mecliste hacir düşürür

Kötülerle konup göçücü olma. 

                    ***

Etkinlik sonrasında Ahmet Özdemir’in değerlendirmesi de şu bölümleri içermektedir: “Bazı görevler vardır. Yerine getirildiği zaman rahatlarsınız. Mutlu olursunuz. Yorgunluk ve stresleriniz yok olur. Tüy gibi hafilersiniz. Bu saatlerde o duygular içindeyim.

İstanbul Teknik Üniversitesi Türk Musikisi Devlet Konservatuarı, Bilimsel ve Sanatsal Etkinlikleri Düzenleme Kurulu’nun “Türkülerin Dilinde Karacaoğlan” söyleşi ve konseri bir ekip çalışması olarak başarı ile tamamlandı.

Sanatçı Öğretim Görevlisi Erdoğan Eskimez’in düzenlediği etkinliğin moderatörü Gazeteci Folklorcu Erol Aktı, ben de konuşmacıydım. Karacaoğlan’ın içinde vücut bulduğu coğrafi ve sosyal çevreden söz ettim. Efsanelerinden örnekler sundum. Şiirlerinin tema ve şekil türlerini anlattım, Karacaoğlan’da din ve cinsiyet unsurlarına ilişkin soruları yanıtlamaya çalıştım. Diğer Karacaoğlanlarla Çukurovalı Karacaoğlan arasındaki farkları dile getirdim.

Etkinliğin en güzel yanı, Tuğrul Şan, İsmail Atunsaray, Özlem Eskimez, Yrd. Doç. Dr. Ayşegül Aral Altıok, Yrd. Doç. Dr. Sinem Özdemir, San. Öğr. Gör. Erdoğan Eskimez, San. Öğr. Gör. Esin Şentürk, Araş. Gör. Erhan Uslu, Araş. Gör. Seval Eroğlu gibi sanatçıların okudukları birbirinden güzel Karacaoğlan türküyle ondan bestelenmiş şarkılardı.

Arkadaşlarımız bir de sürprizi hazırlamışlardı. Tuğrul Şan’ın doğum gününü sahnede kutladık. Her zaman olduğu gibi bu fotoğrafları sevgili kardeşim Gülhan Kartay çekip bana ulaştırdı. Ona teşekkür ediyorum.”

NOT: İlgili fotoğrafları slayt düzeninde aşağıda izleyebilirsiniz!