Tuzu azalt ömrü uzat

Dünyada en önemli halk sağlığı sorunu olarak kabul edilen kronik hastalıklar, ülkemizde her geçen gün sayısı hızla artan ölümlerinde başlıca nedenlerindendir. Erken ölümlere yol açan ve kişilerin yaşam kalitesini olumsuz yönde etkileyen kronik hastalıklardan korunmada önleyici yaklaşımların geliştirilmesi zorunlu hale gelmiştir.

 

Değiştirilebilir temel risk faktörlerinden olan yetersiz ve dengesiz beslenmenin önlenmesi kronik hastalıklardan korunmada güncel stratejilerden birini oluşturmaktadır. Toplumdaki bireylerin aşırı tuz tüketiminin de yer aldığı beslenme bilgi, tutum ve davranışlarını olumlu yönde değiştirecek faaliyetler bu stratejilerin kapsamındadır.

 

Aşırı tuz tüketimi de değiştirilebilir bir sağlıksız beslenme uygulamasıdır ve bir çok kronik hastalığın temelinde yer almaktadır. Özellikle oluşumunda aşırı tuz tüketiminin önemli bir etken olduğu hipertansiyon, dünyada önlenebilir ölüm nedenleri içerisinde bir numaralı risk faktörüdür.

 

Ülkemizde tuz tüketimi günlük 18 gr dır, Dünya Sağlık Örgütü' nün önerdiği değeri ise günlük 5 gr dır, yaklaşık üç katı kadar olduğu görülmektedir. Fazla tuz tüketimi yüksek kan basıncına neden olmaktadır. Yüksek kan basıncı ise ülkemizde ölümlerin ve hastalık yükünün en önemli nedeni olan kalp hastalıklarının önde gelen risk faktörüdür.

 

Aşırı tuz tüketimi yüksek kan basıncına neden olarak ya da olmadan inmelerin en önemli sebeplerinden birisi olarak gösterilmektedir. Ayrıca aşırı tuz tüketiminin sadece yüksek kan basıncı nedeni olmakla kalmayarak günümüzde önemli birer sağlık sorunu haline gelen mide kanseri, osteoporoz, böbrek hastalıklarının gelişimiyle de yakından ilişkili olduğu belirlenmiştir.

 

Bu nedenlerle halk sağlığının korunması ve hastalıkların oluşumunun önlenmesinde çok sektörlü bir yaklaşım ile toplumumuzda tuz tüketimin kademeli olarak önerilen seviyelere düşürülmesi için ulusal bir program oluşturulmuştur. Kütahya Kamu Hastaneler Genel Sekreterliği olarak birliğe bağlı hastanelerimizde tuz tüketimini azaltmaya yönelik TUZU AZALT ÖMRÜ UZAT projesi başlatılarak bir dizi faaliyetler planlanmıştır. TUZU AZALT ÖMRÜ UZAT projesi üç kısımdan oluşmaktadır. Birinci kısım Hastanelerimizde tedavi olan hasta ve refakatçilerine yönelik, ikinci kısım Hastanede çalışanlara yönelik ve üçüncü kısım ise halkın bilgilendirilmesi ve farkındalık oluşturmak şeklinde planlanmıştır.

 

Ancak fazla tuz tüketimi bazı hastalık için büyük risk faktör oluşturur. Dünyada en fazla tuz kullanan ülkelerin başında gelmekteyiz. Ülkemizde günlük 18 gr., Japonya da 11.6 gr., İngiltere de 8,5 gr. ABD ise 9,6 gr. tuz tüketilmektedir.

 

Aşırı tuz tüketimi bir çok sağlık sorununa neden olabilir bunlar; Kalp hastalıkları. Yüksek tansiyon, İnme, Böbrek hastalıkları, Kemik erimesi, bazı kanser türleridir.

 

Yüksek tansiyon(hipertansiyon) oluşumunda oluşumun da, tuzun çok büyük önemi vardır. Hipertansiyon, kan damarlarında basıncın artması durumudur. Tüm organ ve dokularda damar olduğu için hipertansiyon tüm vücudu etkileyebilir. Hipertansiyondan en çok etkilenen organlar; kalp, beyin, böbrekler, büyük atardamarlar ve gözlerdir. Hipertansiyon bu organları etkileyerek kalıcı sakatlıklara ve ölümlere yol açabilir.

 

Aşırı tuz tüketimi, idrarda kalsiyum atılımını artırır. Bu ise kemiklerde kalsiyum kaybına neden olur. Kalsiyum kaybının artışı ise kemik erimesini (osteoporoz) ve kemiklerin kırılma riskini artırır.

 

Diyet yapan kişilerin tuz tüketimine dikkat etmesi gereklidir. Çünkü fazla tuz, vücutta su tutulmasına yol açar ve bu durum kişide şişkinlik hissine neden olabilir. Ayrıca tuzun iştah açıcı bir özelliği olduğundan, özellikle diyet döneminde yüksek miktarda tüketilmemelidir.

Hamilelerde sağlık sorunları yaratabilir. Fazla tuz tüketiminin bazı hamilelerde vücutta su toplanması yani ödemle birlikte yüksek tansiyona neden olduğu saptanmıştır.

 

SAĞLIKLI YAŞAM İÇİN GÜNDE 5 GRAM TUZ TÜKETİLMESİ YETERLİDİR.

 

Günlük tuz aliminin erişkinler için 5 gramı geçmemesi, tuz tüketiminin az miktarda dahi azaltılmasının, kalp ve damar hastalıkları riskine büyük etkisi olduğunu görülmektedir.

 

Günlük beslenmede tuz tüketiminin 10 gramdan 5 grama düşürülmesi ile inme riskinin %23 ve kardiyo vasküler hastalıkların riskini %17 azalttığı görülmüştür.

 

SAĞLIKLI YAŞAM İÇİN ; SAĞLIKLI BESLENME ÖNERİLERİ

 

Eğer hipertansiyon gibi sağlık probleminiz varsa, mutlaka satın aldığınız hazır ürünlerin etiketlerini okuyunuz. "Tuzsuz" ya da "tuzu azaltılmış" besinleri tercih ediniz.

 

Yemekler az tuzlu ve/veya tuzsuz pişirilmelidir. Sofrada ayrıca tuz kullanılmamalıdır. Hipertansiyondan korunmak için tuz tüketimi sınırlandırılmalıdır. Tuz tüketimi günde en fazla 5 g olmalıdır.

 

Ekmeğinizi tuzsuz tercih ediniz.

 

Yemeklerin tadına bakmadan tuz kullanma alışkanlığından vazgeçiniz.

 

Baharat ve maydanoz, nane, kekik, dereotu, rezene, fesleğen gibi aroma sağlayıcıları tuz yerine tercih ediniz.

 

Turşu, ketçap, hardal, zeytin, soya sosu, salata sosları vb. yiyeceklerin tuz içeriği yüksektir. Bu besinlerden uzak durunuz ya da çok nadir tüketiniz.

 

Satın aldığınız gıdaların ve maden suları gibi içeceklerin sodyum içeriğini etiketinden kontrol ediniz.

 

Şunu da unutmamak gerekir ki, az tuz tüketirken iyotlu olanı tercih etmeliyiz.