Uğruni uğruni gelir dereden (Bedir)

Bu günlerde içim bi tuhaf gene… Sanki bilmediğim ama mutlaka beni bulacak bir sıkıntının ön habercileri bunlar. Durduk yere takılıyor bazı türküler, şarkılar dilimin çeperine. Hayırdır diyelim ve devam edelim.

Anlatmalıymış meğer’ den sonra dilime takılan ezgilerden biri de Bedir isimli türkü…

Oldukça hüzünlü ama bir o kadar da çok sevdiğim bu türkünün hikayesini merak ettim ve tıpkı tınıları gibi hikayesi de çok acıklı olan bu türkünün hikayesini bulup sizinle de paylaşmak istedim. Buyurun o zaman.

Şarkışla'da çiftçilik yapan bir ailenin Bedriye isminde çok güzel kızları vardır. Bedir derler kısaca. Birde Ömer vardır yanlarında çalışan. Ömer güçlü kuvvetli yakışıklı bir delikanlıdır. Ömer'le Bedir aynı yaştadırlar. Ömer küçük yaşta başlamıştır bu ailenin yanında çalışmaya. Çocuklukları beraber geçer. Ömer'le Bedir büyüdükçe o çocuksu sevgileri aşka dönüşür. İçten içe gizli duygularla severler birbirlerini. İkisi de duygularını açığa vurmazlar. Ömer zaman zaman diyecek olur sevgisini. Bedir'in yayına varınca cesareti kırılır. Söyleyemez bir şey yutkunur kalır. Ömer bir şey dese karşılık verecektir ama, çaresiz oda bir şey söyleyemez. Günler ayları yıllar yılları kovalar. Şarkışla'da hayvanları sürüleri olanlar, her yıl yaz aylarında yaylaya çıkarlar. Sürülerini daha geniş otlaklarda yaylarken,tertemiz havayı teneffüs edip buz gibi suyunu içerek, tabiat'ın bütün güzelliklerinden doya doya faydalanırlar.

Bedir'in ailesi de yaz aylarını Kızanandı denilen yaylada geçirmektedirler. Kızanandı, tertemiz havasıyla buz gibi sularıyla tipik bir Anadolu yaylasıdır. Fazla kalabalık olmadığı içinde,insanlar çok iyi ilişki içerisindedirler. Akşamları bir yerde toplanırlar masal anlatırlar, türkü söylerler, halay çekerler. Yaz mevsiminin nasıl geçtiği anlaşılmaz bu topraklarda. Bir sonraki yaz mevsimi iple çekilir. İşte bu yaylada kaldıkları zamanların birinde! Daha fazla yalnız kalma imkanı bulurlar. Ve bir gün, Ömer Bedir'e duygularını açar. Ne söyleyeceğini tam anlatamaz ama; Bedir'de heyecandan anlayacak durumda değildir zaten. Sözlerden çok bakışlar konuşur sade. Karşılıklı olarak aşklarını ilan ederler. Sonra, gizli gizli buluşmaya başlarlar. Sözde gizlice buluşurlar ama, gören görür bilen bilir onların aşklarını. Ve kısa zamanda herkes tarafından konuşulur olur Ömer ile Bedir'in aşkları. Ama kimse yadırgamaz bunu. Herkes yakıştırıverir birbirlerine ve evlenmelerini isterler. Ömer Allah'ın emriyle istetecektir Bedir'i. Dünürcüler belirlenir. Bedir ailesinden geleneklere uygun bir şekilde istenir. Kızın ailesinin kararı olumsuzdur. Özellikle Bedir’in annesi Gürcü hatun, Ömer'in fakirliğini bahane ederek bu evliliğe karşı çıkar. Araya girenler ne kadar ısrar etseler de kara dediğine ak demez gürcü hatun. Aşıkların evlenmesine mani olur.

Bir süre sonrada Bedir'i Şevki adında yaşlı ve zengin birine verirler. Düğün günü Ömer'le çok yakın bir arkadaşı yaylaya çıkarlar. Ve gelin alayını çok üzgün bir şekilde orada seyrederler. Ömer çok içlenir ve ağlayarak türkü söylemeye başlar. Bedir'in yaşlı kocası evlendikten bir süre sonra ölür.

Ömer henüz evlenmediği için ahali tekrar araya girip, bunları evlendirmek isterler ama Bedriye Ömer'i çok sevdiğini fakat evlenirse dedikoduların çıkabileceğini söyleyerek, aşkını kalbine gömer ve teklifi kabul etmez. Böylelikle iki kere kaybettiği aşkı için Ömer'in yaktığı türkü dilden dile söylenir olur ve bugünlere değin ulaşır. .

BEDİR

Uğruni uğruni gelir dereden

Benlerini sayamadım kareden

Sevdiğimi bana yazsa yaradan

şen ol yaylam şen ol bedir geliyor

Aşağıdan cıvıl cıvıl kuş gelir

Armağanlar dolu gider boş gelir

Sevda bilmeyene hayal düş gelir

Şen ol yaylam şen ol bedir geliyor

Boğazımda lira Alnımda altın

Bedir'i vermiyor şu Gürcü hatun

Param çok değil alayım satın

Şen ol yaylam şen ol Bedir geliyor.

Kırık boğazında ardından yettim

Kız yandığın yere kadar bende gittim

Bedir'i yaylaya emanet ettim

Şen ol yaylam şen ol Bedir geliyor

Not: kaynak belli değil…

Öyle zengin bir kültüre, öyle zengin kaynaklara sahibiz ki, kaynağı bilinmese de her duyguya müstesna oldukça değerli türkülerimiz var. Bir tarih, asır saklı türkülerimizde…

Ve biz bugün asırlar önce yaşansa da hikayeler aynı tınılarda, aynı hüzünleri yakalayabiliyorsak, yani kuşaktan kuşağa, asırdan asıra ulaşıyorsa türkülerimiz, bunun bir hikmeti olması lazım değil mi?