Mlliyet Milliyet Blog Milliyet Blog
 
Facebook Connect
Blog Kategorileri
 

12 Ekim '06

 
Kategori
Tarih
 

Ütopya ve Disütopya olarak gelecek

Geleceği cennet olarak görmeye ‘ ütopya ’ , cehennem olarak görmeye ‘ disütopya ’ denir.

Ütopya ve disütopya, yazılı örneklerine epeyi rasladığımız, birbirine karşıt 2 durum.

İnsanlarda gelecek duygusu en basit biçimiyle çocuk yapmakla simgelenir. Günümüze dek, kısır olmayanların % 99,9’u çocuk yapagelmiştir. Artık durum değişiyor, 1. Dünya’da çocuksuzlar % 10’u geçti. O nedenle ütopyaların ve disütopyaların durumu da değişiyor.

20. Yüzyıl’da 2 dünya devrimi oldu. 2’si de tasarım durumundayken ütopya, uygulandığında disütopya oldu. Çöktüklerinde ise, daha da beter disütopyalar yaşandı ve yaşanıyor. Lenin bugünkü Rusya’yı, Mao bugünkü Çin’i görseydi, kahrından bir kez daha ölürdü sanırım.

20. Yüzyıl’da 2 dünya savaşı oldu. 2’si de tasarım aşamasındayken (en azından tasarlayanlar açısından) ütopya iken, yaşanırken disütopya oldu. 2.’si bittiğinde onun yıkımının boşluğunda gelişen 1968 önce ütopyayı gerçekleştirdi, sonra da disütopyayı (konu için en güzel kitap Daniel John-Bendit’in ‘Biz Devrimi Çok Sevmiştik’ kitabıdır).

Yani: Ütopya ve disütopya mutlak değil, göreli kavramlar. Zaman, mekan, kültür içinde değişirler.

Gelecek hep gelir ve uzun sürer. Şerh: Gelecek seçeneği, Soğuk Savaş döneminde bir ara az kaldı yok oluyordu ama o varta atlatıldı, şimdi de Kuzey Kore’nin atom bombası var.

İnsan türünün yok olması bir disütopya. Bu tehlike gerçekliği yaşanınca, insanın uzaya çıkması ütopyası gerçekleştirildi. Geçmişte örnekleri görülen (bizim Orta Asya’dan çıkmamız gibi) eksoduslardan biri oldu.

Tuhaftır ama insanın uzaya çıkmasını ve yerleşmesini bir disütopya olarak görenler de var. Bu da bir görelik.

Gelecekte ütopyalar ve disütopyalar hep var olacak. Yaşamdaki yazların ve kışların arasında baharlar da var ama en nitelikli düşünürler bile hala cennet ve cehennemi, yazı ve kışı, ütopyayı ve disütopyayı hayal ediyorlar. Baharlar ise rağbet görmüyor ve yanısıra baharlar tarihte kültürlerin duraladığı ve burjuva ayırtsızlığının egemen olduğu dönemler demek olagelmiş.

Görüldüğü gibi ikircikli ve ikilemli bir metin bu. Seçimi yok.

Ütopya olarak şu an ve burada 2 yol var: Evrene giden yol ve/ya Dünya’da kalan ve yazılım veya donanım ölümsüzlüğe giden yol.

Disütopya olarak da 2 yol var: Türün yok olması ve/ya deniz kaplumbağası gibi 300 milyon yıl evrilmemesi.

Her dördü de belli oranlarda gerçekleşecek. Buna emin olabilirsiniz. Tarih, yani geçmişbilim, gelecekbilime örnek olmak için öyle diyor.

 
Toplam blog
: 2216
: 514
Kayıt tarihi
: 16.08.06
 
 

Serbest yazarım. 1960 doğumluyum. BÜ İşletme mezunuyum. ..