Mlliyet Milliyet Blog Milliyet Blog
 
Facebook Connect
Blog Kategorileri
 

25 Mart '21

 
Kategori
İnsan Kaynakları
 

Uzaktan Çalışma Uygulamaları

Beş bölümden oluşan uzaktan çalışma yazı dizimizin ikinci bölümüyle devam ediyoruz.

 

Geçtiğimiz yazıda “uzaktan çalışma sözleşmesi”ne değinmiştim. Bu yazıda ise “uzaktan çalışma uygulamaları” başlığı altında (i) iletişim yöntemleri, (ii) fazla mesai, (iii) çalışanın kullanacağı ekipmanlar üzerinde duracağım.

 

Uzaktan çalışmada iletişimin yöntemi ve zaman aralığı uzaktan çalışan ile işveren tarafından belirleniyor. Genellikle telefon, e-posta gibi iletişim araçları kullanılırken bazı işyerlerinde ekip içi iletişime ve veri paylaşımına özel yazılımların ve uygulamaların kullanıldığını gözlemliyorum. Ekip iletişiminin nasıl olacağı ve çalışan ve işveren arasındaki iş teslim süreçlerinin hangi platformlar üzerinden yürütüleceğinin sözleşmede net olarak belirlenmesi gerekiyor.

 

En önemli konulardan biri ise uzaktan çalışmada mesai konusu… Uzaktan çalışmanın yapılacağı zaman aralığı ve süresinin taraflar arasındaki sözleşmesinde açıkça belirlenmesi gerekiyor. Ayrık hükümler hariç olmak üzere, İş Kanunu’nda belirlenen haftalık 45 saatlik mesai sınırlamasına bağlı kalmak koşuluyla çalışma saatlerinde değişiklik yapılması her iki tarafın mutabakatıyla mümkün.

 

Fazla çalışma yapılabilir mi? İşverenin yazılı talebi ve çalışanın kabulü ile mevzuat hükümlerine uygun olarak yapılabilir. Diğer yandan, usulüne göre alınan fazla çalışma muvafakati yılda en fazla 270 saate kadar yapılan fazla çalışmalar için geçerli olacaktır.

 

Fazla mesaiye ilişkin muvafakat alınmaması veya muvafakattaki saat limitinin üstünde çalışma olması halinde fazla çalışma ücreti söz konusu olacaktır. Uzaktan çalışma uygulamasında çalışanın fazla mesaisini ispat yükü işyerinde çalışmaya oranla daha fazla. Yargıtay çalışma saatlerinin çalışan tarafından belirlenebilir olmasından dolayı ayrıca işçinin sahip olduğu esnek çalışma düzeni ve işverenin gözetimi ve denetimi dışında çalışılması nedeniyle uzaktan çalışmada fazla mesainin ispatında daha net kanıtlara dayanılmasını özellikle arıyor. Bu kapsamda uzaktan çalışmada fazla çalışmanın tespitinde yazışmalar, işin niteliği, aynı işyerindeki diğer çalışanların mesaileri dikkate alınarak bir hesaplama yapılması da mümkün…

 

Uzaktan çalışmada yol ve yemek ücretleri konusunda Yönetmelik’te herhangi bir düzenleme bulunmuyor. Bu noktada yol ve yemek ücretine ilişkin sorular sıkça geliyor.

 

İşverenin, çalışana normal şartlarda ödediği yemek ücretini uzaktan çalışma ile sonlandırması çalışma şartlarında esaslı değişiklik olarak nitelendirilebilecektir. Çalışma şartlarında esaslı değişiklik yapılması İş Kanunu’nun 22 maddesi gereği her iki tarafın hemfikir olması ile mümkündür. Bu maddeyle işverenin iş sözleşmesinde tek taraflı değişiklik yapması yasaklanmıştır. Değişikliğin geçerli olması için işverenin çalışana değişiklik teklifini yazılı olarak iletmesi ve işçinin de altı iş günü içerisinde yazılı olarak kabul etmesi gereklidir. Çalışanın teklifi kabul etmemesi veya altı iş günü içerisinde teklife olumlu dönüş yapmaması halinde işverenin teklifi veya değişiklik önerisi çalışan için bağlayıcı olmayacaktır.

 

Uzaktan çalışma halinde çalışana “yol ücreti ödemesi” konusu tartışmalı olmakla birlikte taraflar arasındaki yazılı sözleşmede bu konuda özellikle bir hüküm yoksa ve çalışanın uzaktan yaptığı işi dışarı çıkmayı, saha çalışmasını kapsamıyorsa yol ücretinin çalışana ödenmemesi gerekmesi kanaatindeyim. Bu tartışmaların önüne geçmek adına sözleşmede mutabakat sağlanması yerinde olacaktır.

 

Uzaktan çalışma uygulamalarında tartışmaya değer diğer bir husus ise “uzaktan çalışmanın yapılacağı mekân ile ilgili düzenlemeler”dir. Bu düzenlemelerin iş yapılmaya başlamadan önce tamamlanması gerekmektedir. Bu düzenlemelerden kaynaklanan maliyetlerin karşılanma usulü, Yönetmelik uyarınca uzaktan çalışan ile işveren tarafından birlikte belirlenecektir. Diğer yandan, çalışan evde çalışırken elektrik, internet, ısınma, su kullanımı gibi temel konularda giderleri olacaktır. Aynı zamanda, çalışan işyerini ve işyerindeki materyalleri değil de kendi evini, eşyalarını kullandığı için bu eşyalar nispeten daha fazla ve/veya hızlı yıpranacaktır. Yönetmelik’te bu soruları cevaplayan bir düzenleme karşımıza çıkmazken, sorun çıkmaması adına sözleşme içeriğinin özenli hazırlanması gerektiğini düşünüyorum.

 

Konuşulması gereken diğer bir husus ise çalışanın kullanacağı materyaller ve iş araçları…

Yönetmelik uyarınca, uzaktan çalışanın mal ve hizmet üretimi için gerekli malzeme ve iş araçlarının sözleşmede aksi kararlaştırılmamışsa işveren tarafından sağlanması gerekiyor. Bu malzeme ve iş araçlarının kullanım esasları ile bakım ve onarım koşullarının işveren tarafından açık ve anlaşılır bir şekilde uzaktan çalışana bildirilmesi zorunluluğu Yönetmelik’te düzenleniyor. İşverenin yine, iş araçlarını çalışana teslim ettiği tarihteki bedellerini belirten iş araçları listesini yazılı olarak çalışana teslim etmesi gerekiyor.

 

İşin yerine getirilmesinden kaynaklanan mal veya hizmet üretimiyle doğrudan ilgili zorunlu giderlerin tespit edilmesine ve karşılanmasına ilişkin hususlar sözleşmede belirtilmelidir.

 

Yazımızdan da anlaşıldığı üzere, Yönetmelik bazı konularda soruları tam olarak cevaplamıyor ve bu durum da sözleşme içerisine mutabakat konularının ve detayların özellikle yazılması gerektiğinin altını çiziyor. Her halükarda Yönetmelik kapsamında çok fazla uyuşmazlık çıkacağı aşikar…

 

Bir sonraki yazımızın konusu ise yine dikkat çekici olan “uzaktan çalışmada veri güvenliği” olacak.

 

Av. Oğuz Kara

(kara@oguzkara.av.tr)

 
Toplam blog
: 40
: 39
Kayıt tarihi
: 09.05.20
 
 

Oğuz Kara, Yeditepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nde tam burslu olarak lisans eğitimini tamamlamı..