Üzüm fidanı üretimi

Üzüm yetiştiriciliği yurdumuzda son yıllarda çok önem kazanmaya başladı. Buna kuru üzümün sağlığa yararları da eklenince üretici değer fiyata kuru üzüm satmaya başladı. Ayrıca üzüm üreticiliği zeytin, ceviz ağacı yetiştirme gibi uzun yıllar almadığından tercih edilmektedir. Hele pekmezin yaralarını düşününce yeri olup da dikmemek akıl karı değil.

Bakımlı bir üzüm bağından 3-4 yıl içinde ürün almak mümkündür. Ancak fenni usullere göre dikim ve bakım yapmak şartıyla.

Üzüm fidanını dikmek için araziniz geniş ve uygunsa tüplü veya tüpsüz fidan almak yerine kendi imkanlarınızla bedava fidan üretimi yapabilirsiniz.

Öncelikle çoğaltacağınız fidanın cinsini üzüm zamanı tespit ederek üzüm asmalarını renkli bez bağlayarak işaretleyin.

Elbette ilk yıl için fidanlık alanınız sulamaya uygun olmalıdır.

4X6 m2 bir alanı belirleyin, sonra  siyah kum, yanmış hayvan gübresi ve kırmızı toprakla bu alanı oluşturun. Dikeceğiniz fidana göre siyah kum ve gübre miktarı en az bir traktör römorku olmalıdır. Sadece kırmızı toprağa dikilen fidanlar, toprak gevşek olmadığından kök gelişimi yapamamaktadır. Sadece kuma dikilen fidan çubukları ise kum çok gevşek olduğundan aşırı saçak kök oluştuğundan , dikildiği yerde kök gelişimi olmamaktadır.

Böylece hazırlanan alanda bu karışım yapıldıktan sonra, İlkbahar mevsiminde Mart sonuna doğru gözler açmadan, yani ağaçlara su seğirtince, yani salkım söğütler açtıktan sonra bağda çubuk alma zamanıdır.

Bağda, alınan çubuklar en az 60 cm. uzunluğunda toprağa gömülecek alt tarafları bıçakla sivriltilerek hazırlanır. Bunlar bağ çubuğudur ve dikeceğiniz kadar çoğaltılır.

Bu şekilde hazırlanan çubuklar hazırlanan gevşek toprağa elle veya beşli pullukla sürüldükten sonra hatlara birer karış arayla dikilir. Bu hafta Martın ikinci haftası ve  tam da bağ çubuğu dikim zamanı.

Bu dikim yapıldıktan sonra, havalar kuraksa Mayıs sonuna kadar 15 günde bir, Mayıstan sonra da en az haftada bir sulanarak fidanların gelişimi sağlanır.

Bu sürede otlanma varsa fidanlık otlardan temizlenir ve arada bir çapalanır.

Fidanların alt tarafından çıkan sürgünler üsttekileri güçlendirmek için kesilir. Böylece Sonbahara kadar gelişen bağ fidanları Sonbaharda dikime hazır hale getirilir.

Ekim ayında,  yani yaprak dökümünden sonra (dikemezseniz Mart ayında )  kepçeyle kazdırma imkanı yoksa en az 70 derinlik x40 cm enine kazılan çukurlar 10 cm kadar gübreli karışım toprakla sıkıştırılır.

Fidan alınarak kök tuvaleti yapılır. Kök tuvaletinde kökler çok uzunsa en az dört parmak uzunluğunda makasla kesilir ve çok ince kök oluşumu varsa ince kökler de alınır.

Fidanın üstten çıkan sürgünleri teke düşürülerek, o da iki göz bırakılarak fazlası kesilir.

Bu şekilde hazırlanan fidan çukurun ortasına yerleştirilerek yine gübreli karışım kökten bir karış yukarıya kadar kuru olarak doldurulur ve ayakla iyice sıkıştırılır.

Çok önemli olan on litre kadar cansuyu dökülür ve cansuyunu çekmesi beklenir. Cansuyunu çeken fidanın çukuru bir bel yardımıyla kenarlardan çıkan üst toprakla iyice doldurulur ve fidanın gözü meydanda bırakılır. Yine ayakla sıkştırılır.

Soğuk bölgelerde gözler dondan zarar göreceğinden, fidanın dibine bir metre kadar bir çıta dikilerek gözün üst kısmını 15 cm. geçecek şekilde gevşek toprakla kubbe oluşturulur.

Bu şekilde dikimi yapılan üzüm bağı artık size üzüm vermeye hazırdır ve Nisan sonu Mayıs başı gibi topraktan fışkırarak size"Merhaba" der. 

Ancak kesinlikle fidanların diplerini kurcalayarak taze sürgünlerin kırılmasına yol açmayın. İki üç sürgün veren bu fidanların fazla sürgünlerini Haziran sonunda keserek teke düşürün. Onlar da uzunsa 50-60 cm yükseklikten keserek kısa goble ( yani küçük bir ağaç şeklinde) gelişimini sağlayın.

Bu tek sürgünü bir iki yerden bir bezle çıtaya bağlayın ve en fazla üstte 4 filiz bırakın. Alt sürgünleri zaman zaman temizleyin.

Fidanların sağa sola yatmasını engellediğiniz ve iyi baktığınız zaman güzel bir üzüm bağınız olur. Bu şekilde iki yıl içerisinde size üzüm bile verir.  Bu fidanlar kalınlaşarak 4 yılın sonunda desteksiz ayakta durabilir.

Sulama imkanınız varsa bu fidanları ayda bir sulayın, yoksa baharda ve yaz başında en az iki kez derin sürüm yaptırın.

Yeni üzüm fidanlığınız hayırlı olsun.