Veda - Ayşe Kulin

Ağladım. Çok ağladım. Hem de öyle böyle değil. Karışıverdi suyum selim, son sayfalarda, cümlelerine üstadın. Defalarca ve çok farklı kalemlerden okuduğum o yılların ve olayların, roman tadındaki kurgusuna hapsoldum, nakşoldum ve bir kez daha yaralandım; ta yüreğimin en iç yollarından, parke taşlı sokaklarından ve o, en mahzun köşelerinden.

Yayınlanmış sekiz tane romanı var Ayşe Kulin’in. Ve ben bunların yedi tanesini almış kabul etmişim gönül makamıma. Farklı edebi türlerdeki eserlerini de okumuşluğum var. Ve her birinin ayrı tadı ve lezzeti olduğuna inananlardanım.

“Veda-Esir Şehirde Bir Konak”* adlı eser, Yazarın, bence en başarılı olduğu alanda ortaya koyduğu bir biyografik roman. Bundan önceki başarılı biyografik roman örnekleri ise malumunuz “Adı:Aylin” ve “Füreya” idi.

Osmanlı İmparatorluğu’nun son nazırlarından, Maliye Bakanı Ahmet Reşat Bey’in çevresinde yaşanan olaylardan yola çıkarak, o dönemin iç burkan ve yürek yaralayan hadiselerine çok güçlü bir ışık tutmakla birlikte, okuruna da çok geniş bir perspektif sağlıyor.

Veda, bu memleketin, geçmişiyle yüzleşmek isteyen her ferdinin okuması gereken bir başucu eseri bana göre. Birilerini yere göğe sığamaz kahramanlar yaparken, birilerini de yerin dibine geçesi vatan hainleri ilan etmenin hiç de kolay bir mesele olmadığını tüm çıplaklığı ve duygusallığı ile gözler önüne seriyor. Sermekle de kalmıyor, okurun; özellikle de, kulaktan dolma bilgi ve kendisine dikte ettirilmiş dogma ve tabularla konulara bakan okurun beyninde, çokça soru işareti ve eminim ki başka başka kaynakları da okuma, araştırma arzusu yaratıyor.

Hayatın, tam da kendisi gibi gerçek olan yanları; aşklar, sevgiler, çekemezlikler, şehvet, nefret, korkular, vatan, hürriyet, aile, isyan ve sadakat de tarihsel kurgunun içine öyle büyük bir ustalıkla eklemleniyor ki karşınıza çıkan şeyin roman tadında bir tarih kitabı mı yoksa tarihi bir roman mı olduğuna karar veremiyorsunuz.

Usta romancımız Ayşe Kulin Hanımefendi’yi kutluyor ve tebrik ediyorum. Ve diyorum ki bu romanı, özellikle iki kesim mutlaka okumalıdır. Bunlardan birincisi “korkak ve vatan haini” Vahdettin’i, “kızıl sultan” Abdülhamit’i ve Osmanlı İmparatorluk mentalitesini kökten tukaka ilan eden, hain ve işbirlikçi addeden, Türkiye Cumhuriyeti Devleti ve toplumunun, eğrelti otu gibi bir su kenarında kendiliğinden bitmiş ve tabansız, tarihsiz, köksüz bir zavallı garabet olduğu inancına farkında olmaksızın sahip sözde “ilerici” kesimdir.

İkinci cenah ise Osmanlı Hanedanının büyüklüğüne ve hatasızlığına hatta ve hatta mukaddesatına şeksiz şüphesiz iman eden, Sultan Abdülhamit “Han”a, “Zat-ı Şahaneleri” Sultan Vahdettin “Han Hazretleri”ne ve tüm Osmanlı padişahlarına, her yaptıkları ve icraatları hatasız ve mükemmelmiş penceresinden bakan, genç ve muzaffer Cumhuriyetin yönetim ve uygulamalarına karşı çıkmayı sanki bir ahde vefaymış gibi telakki eden sözde “muhafazakar” kesimdir.

Bir olay ya da olguyu kökten beyaz ya da siyah renkleriyle değerlendirip, ara gri tonları sürekli es geçme gafletinden bir türlü yaka sıyıramayan kampçıların, tribün taraftarlarının, amigoların, sürekli kalem kıran celse hakimlerinin beyinlerini çok zorlayacak ve bence de olumlu ışıklar çakmasına neden olacak bir eser, Ayşe Kulin’in Veda’sı.

*Veda-Esir Şehirde Bir Konak, Ayşe Kulin, Everest Yayınları, Ekim-2007, 1.Basım.

@Geçen sene bugün “Atatürk’üm, Gel Seninle Dondurma Yiyelim!”: http://blog.milliyet.com.tr/Blog.aspx?BlogNo=16201